[ویکی فقه] عفو از انتقام (قرآن). خداوند بندگانش را بر گذشت از انتقام، در عین قدرت تشویق نموده است.
تشویق خداوند بر گذشت از انتقام، در عین قدرت چنین بیان شده است: «لا یحب الله الجهر بالسوء من القول الا من ظلم... • ان تبدوا خیرا او تخفوه او تعفوا عن سوء فان الله کان عفوا قدیرا» خداوند دوست ندارد کسی با سخنان خود بدیها را اظهار کند مگر آن کسی که مورد ستم واقع شده باشد...• (اما) اگر نیکیها را آشکار یا مخفی سازید و یا از بدیها گذشت نمائید (مجاز خواهید بود) خداوند بخشنده و توانا است (و با اینکه قادر بر انتقام است. عفو و گذشت می کند) . (جمله «ان تبدوا... او تعفوا» می تواند تکمیل و توضیح «الا من ظلم» باشد، یعنی در عین این که برای مظلوم جایز است ماهیت ظالم را افشا کند، بهتر است آبروی او را حفظ کند.)
← بدگوئی آشکار
و جمله : «الا من ظلم» استثنای منقطع است و معنایش بامعنای کلمه لکن یکی است، پس در حقیقت فرموده : (لکن من ظلم لا باس بان یجهر بالسوء من القول فیمن ظلمه و من حیث الظلم: خدا دوست نمی دارد سخن زشت با صدای بلند گفتن را، لیکن کسی که مورد ظلم شخصی یا اشخاصی قرار گرفته، می تواند در مورد خصوص آن شخص و یا اشخاص و در خصوص ظلمی که به وی رفته، سخن زشت و با صدای بلند بگوید) و همین خود قرینه است بر اینکه چنین کسی نمی تواند هر چه از دهانش بیرون بیاید به او نسبت دهد و حتی آیه شریفه دلالت ندارد بر اینکه نمی تواند بدی های دیگر او را که ربطی به ظلمش ندارد به زبان بیاورد بلکه تنها می تواند با صدای بلند ظلم کردنش را بگوید و صفات بدی از او رابه زبان آورد که ارتباط با ظلم او دارد.
← عیب پوشی
یوسف علیه السلام از انتقام گرفتن از برادران خود در گذشت: «قال لاتثریب علیکم الیوم یغفر الله لکم...» گفت امروز ملامت و توبیخی بر شما نیست خداوند شما را می بخشد...! کلمه تثریب به معنای توبیخ و مبالغه در ملامت و شمردن یک یک گناهان است، او اگر ملامت نکردن را مقید به امروز کرده و فرموده امروز تثریبی بر شما نیست، (من گناهانتان را نمی شمارم که چه کردید) برای این بوده که عظمت گذشت و اغماض خود را از انتقام برساند زیرا در چنین موقعیتی که او عزیز مصر است و مقام نبوت و حکمت و علم به احادیث به او داده شده و برادر مادریش هم همراه است، و برادران در کمال ذلت در برابرش ایستاده به خطاکاری خود اعتراف می کنند و اقرار می نمایند که خداوند علی رغم گفتار ایشان در ایام کودکی یوسف که گفته بودند: (چرا یوسف و برادرش نزد پدر ما از ما محبوب ترند با اینکه ما گروهی توانا هستیم و قطعا پدر ما در گمراهی آشکارست) او را بر آنان برتری داده.
پاداش گذشت
...
تشویق خداوند بر گذشت از انتقام، در عین قدرت چنین بیان شده است: «لا یحب الله الجهر بالسوء من القول الا من ظلم... • ان تبدوا خیرا او تخفوه او تعفوا عن سوء فان الله کان عفوا قدیرا» خداوند دوست ندارد کسی با سخنان خود بدیها را اظهار کند مگر آن کسی که مورد ستم واقع شده باشد...• (اما) اگر نیکیها را آشکار یا مخفی سازید و یا از بدیها گذشت نمائید (مجاز خواهید بود) خداوند بخشنده و توانا است (و با اینکه قادر بر انتقام است. عفو و گذشت می کند) . (جمله «ان تبدوا... او تعفوا» می تواند تکمیل و توضیح «الا من ظلم» باشد، یعنی در عین این که برای مظلوم جایز است ماهیت ظالم را افشا کند، بهتر است آبروی او را حفظ کند.)
← بدگوئی آشکار
و جمله : «الا من ظلم» استثنای منقطع است و معنایش بامعنای کلمه لکن یکی است، پس در حقیقت فرموده : (لکن من ظلم لا باس بان یجهر بالسوء من القول فیمن ظلمه و من حیث الظلم: خدا دوست نمی دارد سخن زشت با صدای بلند گفتن را، لیکن کسی که مورد ظلم شخصی یا اشخاصی قرار گرفته، می تواند در مورد خصوص آن شخص و یا اشخاص و در خصوص ظلمی که به وی رفته، سخن زشت و با صدای بلند بگوید) و همین خود قرینه است بر اینکه چنین کسی نمی تواند هر چه از دهانش بیرون بیاید به او نسبت دهد و حتی آیه شریفه دلالت ندارد بر اینکه نمی تواند بدی های دیگر او را که ربطی به ظلمش ندارد به زبان بیاورد بلکه تنها می تواند با صدای بلند ظلم کردنش را بگوید و صفات بدی از او رابه زبان آورد که ارتباط با ظلم او دارد.
← عیب پوشی
یوسف علیه السلام از انتقام گرفتن از برادران خود در گذشت: «قال لاتثریب علیکم الیوم یغفر الله لکم...» گفت امروز ملامت و توبیخی بر شما نیست خداوند شما را می بخشد...! کلمه تثریب به معنای توبیخ و مبالغه در ملامت و شمردن یک یک گناهان است، او اگر ملامت نکردن را مقید به امروز کرده و فرموده امروز تثریبی بر شما نیست، (من گناهانتان را نمی شمارم که چه کردید) برای این بوده که عظمت گذشت و اغماض خود را از انتقام برساند زیرا در چنین موقعیتی که او عزیز مصر است و مقام نبوت و حکمت و علم به احادیث به او داده شده و برادر مادریش هم همراه است، و برادران در کمال ذلت در برابرش ایستاده به خطاکاری خود اعتراف می کنند و اقرار می نمایند که خداوند علی رغم گفتار ایشان در ایام کودکی یوسف که گفته بودند: (چرا یوسف و برادرش نزد پدر ما از ما محبوب ترند با اینکه ما گروهی توانا هستیم و قطعا پدر ما در گمراهی آشکارست) او را بر آنان برتری داده.
پاداش گذشت
...
wikifeqh: عفو_از_انتقام_(قرآن)