عباس بن عبدالمطلب

[ویکی فقه] عباس عموی پیامبر (صلی الله علیه وآله) بوده و در حوادثی که در مکه بر آن حضرت گذشت، در جمع بنی هاشم، از مدافعان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به شمار می رفت. پس از رحلت پیامبر نیز وفادار به حضرت علی ماند. وی در چهاردهم رجب سال ۳۲ در عهد خلافت عثمان در سن ۸۹ سالگی چشم از جهان فرو بست و در بقیع دفن شد.
"عباس" پسر "عبدالمطلب" سه سال پیش از عام الفیل و ۵۶ سال قبل از هجرت در مکه و در خانواده ای که ریاست قریش را داشت، متولد شد. نام مادرش "نقیله" بود. عباس سه سال از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بزرگ تر بود و به جهت هم سن و سالی با پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در کودکی هم بازی ایشان بود و بعدها در نوجوانی هم پیوسته همراه پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بود، چنان که هر کس از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) نشان می گرفت، او را سراغ عباس می فرستادند.
حمایت از رسول خدا
وی سال ها پس از بعثت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) اسلام نیاورد؛ اما هیچ گاه با پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) مخالفت نکرد؛ گرچه به اعتقاد "بلاذری" پیوسته پشتیبان پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بود و بارها در حمایت از او با ابوجهل که سرسخت ترین دشمن پیغمبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بود، به مشاجره و درگیری پرداخت و حتی جانش را نیز به خطر افکند. وی در محاصره ی سه ساله شعب نیز با سایر بنی هاشم در حمایت از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) حضور داشت.
پیشه و مناصب
عباس؛ مانند دیگر قریشیان پیشه ی تجارت را برگزید و یکی از ثروتمندان قریش شد. وی مدت زمانی در زمان حیات ابوطالب و پس از او عهده دار منصب سقایت و رفادت بود و بعدها منصب عمارت مسجد الحرام هم به آن افزوده شد. وی در قحط سالی مکه برای سبک کردن بار زندگی ابوطالب "جعفر" پسر او را به خانه برد و سرپرستی او را به عهده گرفت. او در مکه در حجره ای نزدیک کعبه به داد و ستد پارچه و عطریات مشغول بود و گاهی هم برای تجارت به مناطق مختلف جزیرة العرب سفر می کرد و به سبب همین سفرهای تجاری بسیاری از قبیله های عرب او را می شناختند. او از بازرگانانی که از جاهای دیگر برای تجارت به مکه می آمدند، استقبال و پذیرایی می کرد و از این جهت بسیاری از بازرگانان بزرگ او را می شناختند و با او مراوده داشتند. برخی معتقدند، علت متمول بودن عباس این است که مادر او زنی ثروتمند بود و در وفای به نذر خود در روزگار کودکی عباس برای کعبه پوششی ابریشمی تهیه کرد. وی با بخشی از سرمایه خود تجارت و بخشی دیگر را در کاروان های تجاری سرمایه گذاری می کرد و قسمتی دیگر از اموالش را قرض و ربا می داد و برخی از مفسرین معتقدند که آیه های ۲۷۵، ۷۸، ۲۸۲ سوره بقره در مورد رباخواری وی نازل شده است. عباس به جهت ثروت سرشار خویش توانست، دو منصب رفادت و سقایت را از برادرش ابوطالب بگیرد. وی در «طائف» باغ انگوری داشت که کشمش آن را به مکه می آورد و از آن شربت می ساخت و به حاجیان می داد و در «ینبع» نیز ملکی داشت که چون برای سقایت حاجیان وقفش کرده بود، «سقایه» نام گرفته بود. عباس لباس های گران بها می پوشید و در ظرف سیمین زراندود آب می نوشید. وی در جنگ بدر لشکر قریش را که هر وعده نُه تا ده شتر جیره اش بود، اطعام کرد و در همین جنگ بیست خون بهای خود و دو برادر زاده اش و هم "عتبة بن عمرو بن حجدم" هم پیمانش را پرداخت. خون بهای عباس صد اوقیه معادل چهل هزار درهم بود که پرداخت آن از جانب عباس نشانه ثروت فراوان اوست. عباس پس از مسلمان شدن افزون بر ثروت فراوانی که داشت، از اسلام نیز بهره ی زیادی برد؛ پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) پس از فتح خیبر از درآمد سالیانه خیبر برای او دویست بار خرما مقرر کرد؛ در زمان خلافت عمر برای او پنج هزار و به عبارتی دوازده هزار مقرری تعیین شد.
اسلام آوردن
...

[ویکی شیعه] عَبّاس بن عَبدُالمُطَّلِب (۵۶ قبل از هجرت - ۳۲ هجری) عموی پیامبر اکرم(ص) و جد خلفای عباسی. وی در کودکی و نوجوانی هم بازی پیامبر(ص) بود و با اینکه درباره زمان اسلام آوردن وی اختلاف است، پیش از مسلمان شدن نیز سعی داشت که از پیامبر(ص) حمایت کند. مشهور آن است که وی پس از هجرت، اسلام آورد، اما در پیمان عقبه که قبل از هجرت بود، از پیامبر(ص) حمایت کرد. وی در دوران خلافت عثمان بن عفان از دنیا رفت و در بقیع دفن شد.
عباس بن عبدالمطلب (شیبه) بن هاشم بن عبدمناف بن قصی بن کلاب بن مرّه بن کعب بن لؤی عموی پیامبر اکرم(ص) فرزند عبدالمطلب جد پیامبر(ص) و مادرش نُتَیله بود. وی سه سال پیش از عام الفیل و ۵۶ سال قبل از هجرت در مکه و در خانواده ای که ریاست قریش را بر عهده داشت، به دنیا آمد. عباس از کوچکترین پسران عبدالمطلب بود، که سه سال از پیامبر(ص) بزرگتر بود از عباس فرزندان مهمی همچون عبدالله، فضل و عبیدالله باقی ماندند و حکومت بنی عباس نیز از نسل او است.

[ویکی اهل البیت] کلید واژه: بنی عباس، 14 رجب، عباس بن عبدالمطلب، ام الفضل
ابوالفضل عباس فرزند عبدالمطلب، عموی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله سه سال پیش از عام الفیل در مکه معظمه دیده به جهان گشود. مادرش "نُتیله" همسر عبدالمطلب بود.
وی سه سال به روایتی چهار سال و به روایتی دو سال، از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بزرگتر بود. مقام سقایت (آب رسانی) حاجیان مکه با وی بود و او در جنگ بدر مسلمان شد و در زمره مسلمانان و یاران پیامبر صلی الله علیه و آله درآمد. همسرش لبابه معروف به ام الفضل از زنان بزرگ و متقدم در اسلام بود و پس از خدیجه کبری سلام الله علیها، نخستین زنی بود که دین اسلام را پذیرفت.
عباس بن عبدالمطلب پس از هجرت به مدینه و پیروی از برادرزاده اش حضرت محمد صلی الله علیه و آله، مقامی والا یافت و پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله وی شیخ بنی هاشم بود و همگان با دیده احترام به وی می نگریستند.
می گویند عباس به دلیل معجزه و پیشگویی ای که از رسول خدا مشاهده کرده بود، اسلام آورد و به مکه بازگشت و از آن زمان تا فتح مکه به عنوان نیروی اطلاعاتی ایفای نقش کرد. هرگاه مشرکان قصد جنگ با پیامبر خدا را داشتند، وی با فرستادن نامه، به پیامبر خبر می داد.
عباس در زمان فتح مکه، جهت استقبال از رسول خدا به بیرون مکه رفت و در هنگام فتح و ورود پیامبر خدا به شهر، سپاه مسلمین را همراهی کرد. پس از آن در نبرد حنین نیز شرکت کرد و شجاعتی وصف ناشدنی از خود بروز داد.
عباس، دارای ده پسر و سه دختر بود و پسرانش مانند عبدالله، عبیدالله، فضل، قثم هم در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله و هم در زمان خلافت امام علی علیه السلام و خلافت امام حسن مجتبی علیه السلام نقش مهمی بر عهده داشتند. به ویژه عبدالله بن عباس در خلافت امیرمؤمنان علیه السلام نقش مؤثر و سازنده ای بر عهده داشت و همیشه مورد مشور امام علی علیه السلام قرار می گرفت.
به هر روی عباس بن عبدالمطلب عمری دراز یافت و پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله خلافت سه خلیفه نخستین، یعنی: ابوبکر، عمر بن خطاب و عثمان بن عفان زنده بود. او در اواخر عمر دچار نابینایی شد و سرانجام در سال 32 هجری قمری در هشتاد و اندی سالگی در شهر مدینه دار فانی را وداع گفت. او را در قبرستان بقیع در مقبره بنی هاشم به خاک سپرده شد.

[ویکی فقه] عباس بن عبد المطّلب عموی رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله بود.
از او به مناسبت در باب های زکات ، خمس و حج نام برده اند.
فضیلت زیارت
زیارت جناب عباس بن عبد المطّلب در بقیع (محل دفن ایشان) مستحب است.
سقایة الحاج
عنوان «سقایة الحاج» را که از مجوزهای ترک بیتوته در منی شمرده شده، تنها شامل فرزندان عباس بن عبد المطّلب دانسته و دیگران را از شمول آن خارج کرده اند.
حکم پرداخت خمس و زکات به فرزندان عباس
...