عاج گیاهی

عاج گیاهی ( به انگلیسی: Vegetable ivory ) یا آجیل تاگوا محصولی است که از درون دانه سفید و بسیار سخت بذر درختان نخل تهیه می شود. عاج گیاهی به دلیل شباهت آن به عاج حیوانات نامگذاری شده است. گونه های «Phytelephas» به معنی «گیاه فیل»، بومی آمریکای جنوبی، مهمترین منابع عاج گیاهی هستند.
از دانه های نخل عاج کارولین ( Metroxylon amicarum ) در جزایر کارولین، نخل ناتانگورا ( Metroxylon warburgii ) در جزایر سلیمان و وانواتو، [ ۱] و نخل بادبزن واقعی «Hyphaene petersiana»، در جنوب صحرای آفریقا، نیز برای تولید عاج گیاهی استفاده می شود. [ ۲]
نخل تاگوا تا ۱۵ سال طول می کشد تا بالغ شود. اما وقتی به این مرحله رسید، می تواند عاج گیاهی را تا ۱۰۰ سال تولید کند. در هر سال یک نخل تاگوا می تواند تا ۲۰ پوند عاج گیاهی تولید کند. [ ۳]
ماده ای که در دکمه ها استفاده می شود کوروزو ( corozo ) یا کوروسو ( corosso ) نامیده می شود.
برخی از گونه هایی که عاج گیاهی از آنها برداشت می شود عبارتند از:[ ۴]
Phytelephas macrocarpa ( عمدتا در پرو و بولیوی )
Phytelephas aequatorialis ( عمدتا در اکوادور )
Phytelephas looksannii ( عمدتا در کلمبیا )
Phytelephas tenuicaulis
استفاده اولیه از عاج گیاهی که از دهه ۱۸۸۰ گواهی شده است برای ساخت دکمه ها بود. راچستر، نیویورک، یک مرکز تولیدی بود که در آن دکمه ها «تحت بهبودسازی مخفی در میان تولیدکنندگان راچستر قرار می گرفتند»، که احتمالاً «زیبایی و کیفیت پوشیدن» آنها را بهبود می بخشید. [ ۵] قبل از اینکه پلاستیک در تولید دکمه متداول شود، حدود ۲۰٪ از کل دکمه های تولید شده در آمریکا از عاج گیاهی ساخته می شد. [ ۶]
از عاج گیاهی برای تهیه تاس، دسته چاقو و مهره های شطرنج، بسیار استفاده شده است. این ماده بسیار سخت و متراکم است. مانند سنگ، تراشیدن با چاقو بسیار سخت است اما در عوض به اره دستی و سوهان نیاز دارد. [ ۱]
عاج گیاهی به طور طبیعی سفید با ساختار دانه مرمری خوب است. می توان آن را رنگ کرد، رنگ آمیزی دانه بندی را نمایان می کند. هنوز هم معمولاً در دکمه ها، جواهرات و کنده کاری های هنری استفاده می شود. بسیاری از دکمه های عاج گیاهی به شکلی تزئین شده بودند که از رنگ طبیعی آجیل تاگوا به عنوان کنتراست با سطح رنگ شده استفاده می کردند، زیرا رنگ از عمق لایه اول نفوذ نمی کرد. [ ۱] [ ۷] این امر همچنین به شناسایی مواد کمک می کند.