[ویکی نور] طبیعیات دانش نامه علائی، به زبان فارسی، توسط بو علی سینا و به درخواست علاء الدوله ابوجعفر محمد بن دشمنزیار بن کاکویه از بنی کاکویه، تألیف شده است.
بخش طبیعیات، یکی از بخش های پنج گانه دانش نامه است، زیرا دانش نامه علائی در پنج بخش منطق، طبیعیات، علم هیئت، علم موسیقی و علم الهی تألیف گردیده است که منطق، طبیعیات و الهیات توسط خود بو علی نوشته شده و ما بقی بعد از رحلت وی توسط شاگردش ابوعبید جوزجانی و با استفاده از آثار خود شیخ الرئیس، تکمیل شده است. مؤلف، از آن جایی که طبیعیات را در ادامه بخش های قبلی آورده است، لذا هیچ مقدمه و خطبه ای در آغاز این بخش وجود ندارد.
شیخ الرئیس، این قسمت دانش نامه را با بحثی از جوهر و عرض آغاز می نماید و اقسام عرض را بیان می کند و عهده دار شناخت حالات گوناگون بخشی از هستی را، دو علم طبیعی و ریاضی می داند. اولی، از حالاتی سخن می گوید که تصورشان همراه با ماده است و دومی از حالاتی بحث می کند که در وهم از ماده جدایند.
مؤلف، در ادامه، از جنبش یعنی همان حرکت بحث می کند و اقسام دفعی و تدریجی آن را بیان می نماید و از اینکه حرکت، در کدام یک از مقولات صورت می گیرد و در هر کدام چگونه واقع می شود، سخن به میان می آورد، سپس حرکت اجسام را به سه حرکت عرضی، حرکت قسری و حرکت طبعی تقسیم می کند، چون حرکت یک شیء، از سه حال بیرون نیست: 1- به تبع حرکت چیزی است که آن را در بر گرفته، مانند: حرکت لباس داخل صندوق به تبع حرکت صندوق؛ این را حرکت عرضی می نامند. 2- با نیروی یک عامل بیرون از ذات شیء است که آن را از جایی خاص به جایی دیگر حرکت می دهد، مانند: حرکت یک سنگ از پایین به بالا توسط جرثقیل؛ این را حرکت قسری می خوانند. 3- از درون ذات خود شیء سرچشمه می گیرد، مانند: حرکت یک سنگ از بالا به پایین؛ این را حرکت طبعی می گویند.
ابن سینا در مورد مکان نیز توضیحاتی مبسوط دارد که از آن جمله بیان خواص چهارگانه مکان است. وی، اقوالی گوناگون را در زمینه حقیقت مکان نقل می کند از قبیل صورت بودن آن، هیولی بودن آن و...
بخش طبیعیات، یکی از بخش های پنج گانه دانش نامه است، زیرا دانش نامه علائی در پنج بخش منطق، طبیعیات، علم هیئت، علم موسیقی و علم الهی تألیف گردیده است که منطق، طبیعیات و الهیات توسط خود بو علی نوشته شده و ما بقی بعد از رحلت وی توسط شاگردش ابوعبید جوزجانی و با استفاده از آثار خود شیخ الرئیس، تکمیل شده است. مؤلف، از آن جایی که طبیعیات را در ادامه بخش های قبلی آورده است، لذا هیچ مقدمه و خطبه ای در آغاز این بخش وجود ندارد.
شیخ الرئیس، این قسمت دانش نامه را با بحثی از جوهر و عرض آغاز می نماید و اقسام عرض را بیان می کند و عهده دار شناخت حالات گوناگون بخشی از هستی را، دو علم طبیعی و ریاضی می داند. اولی، از حالاتی سخن می گوید که تصورشان همراه با ماده است و دومی از حالاتی بحث می کند که در وهم از ماده جدایند.
مؤلف، در ادامه، از جنبش یعنی همان حرکت بحث می کند و اقسام دفعی و تدریجی آن را بیان می نماید و از اینکه حرکت، در کدام یک از مقولات صورت می گیرد و در هر کدام چگونه واقع می شود، سخن به میان می آورد، سپس حرکت اجسام را به سه حرکت عرضی، حرکت قسری و حرکت طبعی تقسیم می کند، چون حرکت یک شیء، از سه حال بیرون نیست: 1- به تبع حرکت چیزی است که آن را در بر گرفته، مانند: حرکت لباس داخل صندوق به تبع حرکت صندوق؛ این را حرکت عرضی می نامند. 2- با نیروی یک عامل بیرون از ذات شیء است که آن را از جایی خاص به جایی دیگر حرکت می دهد، مانند: حرکت یک سنگ از پایین به بالا توسط جرثقیل؛ این را حرکت قسری می خوانند. 3- از درون ذات خود شیء سرچشمه می گیرد، مانند: حرکت یک سنگ از بالا به پایین؛ این را حرکت طبعی می گویند.
ابن سینا در مورد مکان نیز توضیحاتی مبسوط دارد که از آن جمله بیان خواص چهارگانه مکان است. وی، اقوالی گوناگون را در زمینه حقیقت مکان نقل می کند از قبیل صورت بودن آن، هیولی بودن آن و...
wikinoor: طبیعیات_دانشنامه_علائی
[ویکی فقه] طبیعیات دانشنامه علائی (کتاب). «طبیعیات دانش نامه علائی»، به زبان فارسی ، توسط ابوعلی سینا و به درخواست علاء الدوله ابو جعفر محمد بن دشمنزیار بن کاکویه از بنی کاکویه، تالیف شده است.
بخش طبیعیات، یکی از بخش های پنج گانه دانش نامه است، زیرا دانش نامه علائی در پنج بخش منطق ، طبیعیات ، علم هیئت ، علم موسیقی و علم الهی تالیف گردیده است که منطق، طبیعیات و الهیات توسط خود بو علی نوشته شده و ما بقی بعد از رحلت وی توسط شاگردش ابو عبید جوزجانی و با استفاده از آثار خود شیخ الرئیس، تکمیل شده است. مؤلف، از آن جایی که طبیعیات را در ادامه بخش های قبلی آورده است، لذا هیچ مقدمه و خطبه ای در آغاز این بخش وجود ندارد.
گزارش محتوا
این کتاب که توسط سید محمد مشکاة تصحیح گردیده، دارای مقدمه ای است که مصحح در آغاز کتاب بر آن نوشته است. فهرست های کتاب هم که در انتهای کتاب آمده اند، عبارتند از: فهرست عناوین ، فهرست لغات و اصطلاحات و فهرست مندرجات بخش سوم دانش نامه علائی (علم طبیعی).
بخش طبیعیات، یکی از بخش های پنج گانه دانش نامه است، زیرا دانش نامه علائی در پنج بخش منطق ، طبیعیات ، علم هیئت ، علم موسیقی و علم الهی تالیف گردیده است که منطق، طبیعیات و الهیات توسط خود بو علی نوشته شده و ما بقی بعد از رحلت وی توسط شاگردش ابو عبید جوزجانی و با استفاده از آثار خود شیخ الرئیس، تکمیل شده است. مؤلف، از آن جایی که طبیعیات را در ادامه بخش های قبلی آورده است، لذا هیچ مقدمه و خطبه ای در آغاز این بخش وجود ندارد.
گزارش محتوا
این کتاب که توسط سید محمد مشکاة تصحیح گردیده، دارای مقدمه ای است که مصحح در آغاز کتاب بر آن نوشته است. فهرست های کتاب هم که در انتهای کتاب آمده اند، عبارتند از: فهرست عناوین ، فهرست لغات و اصطلاحات و فهرست مندرجات بخش سوم دانش نامه علائی (علم طبیعی).
wikifeqh: طبیعیات_دانشنامه_علایی