صحاح سته

[ویکی فقه] صحاح به ترتیب زمان از این قرار است:۱ـ صحیح بخاری یا (الجامع الصحیح) از ابو عبدالله محمد بن اسماعیل بخاری متوفی ۲۵۶ ه.۲ـ صحیح مسلم از ابو الحسین مسلم بن حجاج قشیری نیشابوری متوفی ۲۶۱ ه.۳ـ سنن ابن ماجه از محمد بن یزید بن ماجه قزوینی متوفی ۲۷۳ ه.۴ـ سنن ابی داود از سلیمان بن اشعث بن اسحق سجستانی متوفی ۲۷۵ ه.۵ـ جامع ترمذی یا (سنن ترمذی) از ابو عیسی محمد بن عیسی بن سوره متوفی ۲۷۹ ه.۶ـ سنن نسائی (مسمی به مجتبی) از ابو عبد الرحمن احمد بن شعیب متوفی ۳۰۳ ه.
...

[ویکی شیعه] صحاح سِتّه، عنوان شش مجموعه بزرگ از کتب حدیثی اهل سنت است. این کتاب ها نزد اهل سنت اعتبار بسیاری دارند؛ به گونه ای که پس از قرآن کریم مهمترین منابع دینی آنان به شمار می آیند. هر چند تنها دو عنوان از این کتاب ها صحیح و چهار عنوان دیگر، سنن است اما به همه آنها صحاح به (معنای صحیح ها)می گویند. این منابع عبارتند از: صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ابی داوود، سنن ابن ماجه، سنن ترمذی و سنن نسائی.
بنابر نظر معیارهای حدیث شناختی علمای شیعه و حتی برخی از علمای اهل سنت، برخی از احادیث این منابع، ضعیف و حتی ساختگی اند.
نام کامل این کتاب، «الجامع المسند الصحیح المختصر من امور رسول الله (ص) و سننه و ایامه» و معتبرترین‏ کتاب حدیث در نزد اهل تسنن پس از قرآن کریم است که توسط محمد بن اسماعیل بخاری (۱۹۴ـ۲۵۶ق) طی ۱۶ سال و از میان ۶۰۰۰۰۰ حدیث ضبط و ثبت گشته است. این کتاب موضوعات عقیدتی و فقهی را دربردارد.

[ویکی اهل البیت] «صحاح سته» عنوان عمومی شش مجموعه بزرگ از کتب حدیث در اهل تسنن است. این کتاب در نزد اهل سنت از موفق ترین و معتبرترین کتب حدیث می باشد. مولفان این کتب ایرانی هستند، اعم از ایرانی ایرانی نژاد یا ایرانی عرب نژاد. این که از چه زمانی، این اعتبار و موثقیت، نسبت به این کتب (صحاح سته) داده شده، مشخص نیست زیرا از اواخر قرن 6 م هـ.ق به بعد است که این عنوان (صحاح سته) دیده می شود. اهل سنّت همه احادیث فراهم آمده در کتب یاد شده را صحیح می دانند؛ صحاح سته یعنی (شش صحیح) که عبارتست از:
معرفی مختصری از هر یک از اینها در ذیل آمده است.
نام دیگر این کتاب «الجامع الصحیح» و معروف به «صحیح بخاری» است. نویسنده ابوعبدالله محمدبن اسماعیل بخاری محدث معروف قرن سوم هـ.ق که اصلاً اهل بخارا و متولد سال 193 هـ.ق و وفاتش سال 256 هـ.ق در یکی از قراء سمرقند است. این اثر شامل 97 کتاب و 3450 باب می باشد. عده احادیث آن بالاتر از هفت هزار حدیث که با حذف احادیث مکرر 2602 حدیث دارد.
استخراج این احادیث از 6000000 (ششصد هزار) حدیث در طی 16 سال بوده است. البته در کتاب، مطالب و ابواب دیگری از جمله، آغاز خلقت، بهشت و دوزخ، پیامبران به ویژه پیامبر اسلام و تفسیر قرآن هست. صحیح بخاری نزد اهل تسنن، اعتبار و اهمیت خاص و ویژه ای دارد. بعضی از علمای اهل تسنن معتقدند که بعد از کتاب خدا، صحیح تر از آن نیست.
البته عده ای از همین بزرگان اهل سنت، از جمله حافظ دار قطبی آن را نقد کرده اند. انتقاد دیگری بر این کتاب هست که عمدتاً از ناحیه علمای شیعه می باشد و آن این که با این که مولف، معاصر با امام هادی و امام حسن عسکری علیهم السلام (امام دهم و یازدهم شیعیان) بوده ولی به جز تعداد معدودی از 2 یا 3 امام شیعه، هیچ حدیثی را از طریق امامان شیعه و فرزندان آنها نقل نکرده است. این کتاب که مجموعه احادیث نبوی است، بارها در مصر و هند و اروپا چاپ و شروح زیادی بر آن نوشته شده است.
نام دیگر این کتاب «الجامع الصحیح» که مجموعه احادیث به طریق اهل سنت است. نویسنده ابوالحسن مسلم بن حجاج نیشابوری، متولد 261 هـ.ق در نیشابور است. صحیح مسلم، دومین کتاب از «صحاح سته» که با «صحیح بخاری» به «صحیحین» مشهور و اهل سنت، بعد از «صحیح بخاری» آن را معتبرترین کتب حدیث می دانند. مجموعه احادیث (صحیح مسلم) را بین 12000 تا 7000 حدیث، حدودا نقل شده که اینها به ابواب مرتب، دسته بندی شده است. این کتاب بارها در هند و مصر و استانبول چاپ و شروح متعددی بر آن نوشته شده است.
یکی دیگر از «صحاح سته» مجموعه احادیث به طریق اهل سنت است. نویسنده، سلیمان بن اشعث معروف به "ابوداود مقانی" متولد سال 202 هـ.ق و اهل سیستان است. به گفته وی، 500000 (پانصد هزار) حدیث نبوی نوشته که از میان آنها حدود 4800 (چهار هزار و هشتصد) حدیث را انتخاب و در این کتاب آورده است. این کتاب که در بین اهل تسنن بسیار شهرت و رواج دارد، بعد از تالیف به نظر "احمد بن حنبل" یکی از چهار امام اهل تسنن که معاصر "ابوداود سجستانی" بود، رسید و مورد تشویق و تحسین قرار گرفت. "سنن ابی داود" با شروح متفرقه، بارها در مصر و جاهای دیگر چاپ شده است. وفات ابوداود سجستانی که یک ایرانی عرب نژاد است بین سالهای 272 تا 275 هـ.ق است.
نام کتاب، «الجامع الصحیح» و معروف به «سنن ترمذی» یکی از «صحاح سته» است. نویسنده آن، ابوعیسی محمد بن عیسی ترمذی، محدث معروف قرن سوم و از شاگردان "بخاری" است که سال 279 هـ.ق، از دنیا رفته است. این کتاب که مجموعه احادیث نبوی به زبان عربی است مهمترین اثر (ترمذی) می باشد. بارها در مصر و هند و استانبول چاپ و شروح متعدد و مختصری بر آن نوشته شده است.

صِحاح سِتّه
شش کتاب از جوامع حدیث اهل سنّت. به ترتیب زمان تألیف عبارت اند از ۱. الجامع الصحیح، مشهور به صحیح بخاری تألیف محمد بن اسماعیل بخاری؛ ۲. صحیح مسلم، تألیف مسلم بن حجاج قشیری نیشابوری؛ ۳. سنن ابن ماجه؛ ۴. سنن ابی داود تألیف ابوداود سلیمان بن اشعث سجستانی؛ ۵. جامع (سنن) ترمذی تألیف ابوعیسی ترمذی؛ ۶. سنن نسائی، تألیف ابوعبدالرحمان احمد بن شعیب نسائی. برخی هم به جای سنن ابن ماجه، مُوَطّأ مالک و بعضی دیگر به جای آن سنن دارمی را نام برده اند. از دو کتاب نخستین به صحیحین تعبیر می کنند. بر هریک از این کتب شروح و تعلیقه های گوناگون نوشته شده و هریک بارها چاپ شده است.