شیخ محمدباقر بهاری

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] عالم ربانی و فقیه متقی، حضرت آیت اللّه شیخ محمدباقر بهاری از شخصیت های برجسته علم و عمل بود که در قرن چهاردهم هجری زندگی می کرد.
شیخ محمدباقر بهاری، فرزند آخوند مولی محمدجعفر بن حاج محمد کافی بن مولی یوسف بن محمدتقی بهاری است. شیخ آقا بزرگ تهرانی در «الذریعه الی تصانیف الشیعه» درباره تاریخ تولد وی چنین نگاشته اند: «شیخ محمدباقر بن محمدجعفر کافی بهاری همدانی در سال 1275 هـ.ق تولد یافت». ولی سید محسن امین جبل عاملی در «اعیان الشیعه» نوشته است: «آیت الله حاج شیخ محمدباقر بهاری در سال 1277 هـ.ق در بهار همدان متولد شد».
شیخ محمدباقر بهاری دروس مقدماتی را در شهر بهار، زیر نظر پدر بزرگوارش، ملا عباسعلی بهاری گذرانید، آن گاه در درس عالم متقی و دانشمند بزرگوار، ملا جعفر حضور یافت و پس از اتمام تحصیلات مقدماتی به همدان رفت و در درس ملا اسماعیل همدانی و میرزا محمود طباطبایی شرکت نمود؛ البته خود او نیز در همین زمان به تدریس مشغول بود و کتاب «البهجه المرضیه» سیوطی را برای طلاب مبتدی تدریس می کرد و گاه نظرات خود را به عنوان حاشیه بر کتاب مذکور می افزود. بنابر نقلی، وی مقدمات عربی و فقه و اصول را در مدرسه آخوند ملا محمدحسین همدانی فراگرفت و پس از مدتی، عازم بروجرد گردید و در آن دیار در درس فقه و اصول مرحوم حاج میرزا محمود بروجردی شرکت کرد و از ایشان اجازه اجتهاد گرفت.
شیخ محمدباقر بهاری در سال 1297 هـ.ق در 22 سالگی عازم عتبات عالیه شد. وی در طی 20 سالی که در نجف اشرف بود، از محضر استادانی چون: ملا حسینقلی شوندی در جزینی همدانی، میرزا حسن شیرازی، شیخ حسن مامقانی، محدث نوری، شیخ محمدحسین کاظمی، ملا محمد شربیانی، فاضل ایروانی، میرزا حبیب الله رشتی و آخوند خراسانی بهره ها برد و به درجه اجتهاد نایل گشت. وی از شیخ لطف الله مازندرانی (متوفی: 1313 هـ.ق) و علامه میرزا حسین نوری (متوفی: 1330 هـ.ق) آخوند خراسانی اجازه روایت یافت و تقریرات دروس آن ها را به رشته تحریر درآورد و در لابلای آن ها، به توضیح مبانی و آرای اصولی، و فقهی خود نیز پرداخت. او سال ها در درس آیت الله شیخ محمد طه (متوفا: 1323 هـ.ق) و حاج میرزا حسن نوری طبرسی (متوفا: 1320 هـ.ق) شرکت کرد و از آنان اجازه روایت گرفت.
شیخ محمدباقر بهاری پس از درگذشت حاج سید عبدالحمید گروسی همدانی (1318 هـ.ق) به درخواست اهالی همدان، به ایران برگشت و به تقاضا و اصرار بزرگان این شهر، در همدان اقامت گزید و به تدریس، اقامه نماز جماعت و ارشاد مردم آن شهر همت گماشت. بنابر نقلی، وی در سال 1316 هـ.ق، به ایران برگشت.
سید محسن امین جبل عاملی نویسنده «اعیان الشیعه» درباره او می نویسد: «کان عالماً فاضلاً محدّثاً رجالیاً اخلاقیاً آمراً بالمعروف و ناهیاً عن المنکر و کان من خواص تلامذه آخوند ملا حسینقلی الهمدانی الاخلاقی المشهور و عنه اخذ علم الاخلاق والتهذیب».
آقا بزرگ تهرانی در «نقباءالبشر فی اعلام القرن الرابع عشر» درباره وی چنین نوشته است: «کان ورَعاً تقیّاً شدیداً فی الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، عارفاً سالکاً مهذّباً»؛
بعد مبارزات سیاسی و اجتماعی وی از دیگر ابعاد شخصیتی وی مهمتر و بارزتر است. حتی از بعد فقاهتی وی! تحصیل در حوزه علمیه نجف در زمانی که این حوزه فعال ترین دوره سیاسی خود را می گذرانید، موجب شد که بهاری در متن مسایل سیاسی قرار بگیرد. میرزای شیرازی، شیخ الشریعه اصفهانی، میرزا محمدتقی شیرازی، میرزا محمدحسین نائینی، شیخ مهدی خالصی زاده و آخوند خراسانی از پیشتازان حرکت های سیاسی تاریخ معاصر جهان اسلام بودند. اندیشه های سیاسی آنان در ذهن شاگردانشان ریشه دوانید و آن ها را به عرصه سیاست کشانید. بهاری پس از بازگشت به همدان، در رأس هرم رجال سیاسی، سکان این شهر را به دست گرفت.

[ویکی فقه] شیخ محمد باقر بهاری، فرزند آخوند مولی محمّد جعفر حاج محمّد کافی بن مولی یوسف بن محمّد تقی بهاری است. شیخ آقا بزرگ تهرانی در «الذریعه الی تصانیف الشیعه» درباره تاریخ تولد وی چنین نگاشته اند: «شیخ محمّد باقر بن محمّد جعفر کافی بهاری همدانی در سال ۱۲۷۵ هـ . ق تولد یافت». ولی سید محسن امین جبل عاملی در «اعیان الشیعه» نوشته است: «آیت الله حاج شیخ محمد باقر بهاری در سال ۱۲۷۷ هـ . ق در بهار همدان متولد شد.»
شیخ محمّد باقر بهاری دروس مقدماتی را در شهر بهار، زیر نظر پدر بزرگوارش، ملا عباسعلی بهاری گذرانید، آن گاه در درس عالم متقی و دانشمند بزرگوار، ملا جعفر حضور یافت و پس از اتمام تحصیلات مقدماتی به همدان رفت و در درس ملا اسماعیل همدانی و میرزا محمود طباطبایی شرکت نمود؛ البته خود او نیز در همین زمان به تدریس مشغول بود و کتاب «البهجة المرضیه» سیوطی را برای طلاب مبتدی تدریس می کرد و گاه نظرات خود را به عنوان حاشیه بر کتاب مذکور می افزود. بنابر نقلی، وی مقدمات عربی و فقه و اصول را در مدرسه آخوند ملا محمد حسین همدانی فراگرفت و پس از مدتی، عازم بروجرد گردید و در آن دیار در درس فقه و اصول مرحوم حاج میرزا محمود بروجردی شرکت کرد و از ایشان اجازه اجتهاد گرفت.

پیشنهاد کاربران

بپرس