شیخ عبد الکریم حائری یزدی

[ویکی اهل البیت] شیخ عبدالکریم حائری موسس حوزه ی علمیه ی قم در سال 1276 (ه.ق) مصادف با 1239 (ه.ش) در روستای مهرجرد میبد، واقع در 60 کیلومتری یزد به دنیا آمد.
پدر ایشان مردی پارسا بود که هر چند از تحصیل علم بی نصیب مانده بود؛ اما از زهد و تقوی بهره داشت. دوران کودکی عبدالکریم در دامان پرمهر مادری مهربان سپری گشت و مانند اکثر کودکان آن زمان در محیطی به دور از آموزش های علمی روزهای کودکی را سپری می کرد؛ ولی روزگار سرنوشت و تقدیری شگرف را برای این کودک روستایی نگاشته بود و مشیت الهی بر این امر قرار گرفته بود که وی تبدیل به یکی از برجسته ترین و تاثیرگذارترین علمای دینی مذهب شیعه گردد.
روزی شوهرخاله عبدالکریم به نام محمدجعفر، معروف به (میرابوجعفر) که روحانی بود، به مهرجرد آمد. وی در همان دیدار نخست آثار استعداد و نبوغ را در سیمای این کودک مشاهده کرد. به همین دلیل عبدالکریم را برای یادگیری دانش، با خود به اردکان برد و به مکتب خانه سپرد. عبدالکریم در مکتب خانه اردکان، در محضر (مجدالعلمای اردکانی) یکی از بزرگان آن دیار نصاب الصبیان، صرف، مقدمات علوم و ادبیات را با عشق و علاقه فراوان آموخت.
در حالی که هنوز 10 سال از بهار عمرش سپری نگردیده بود، از سایه پرمهر پدر بی نصیب گشت، از این رو راه مهرجرد را در پیش گرفت و خود را در کنار مادر غمدیده تنها و دور از مکتب یافت. چند سال را دور از مکتب و دوستان در روستای مهرجرد گذراند؛ ولی پس از چندی شور و شوق دانش آموزی او را بی قرار ساخت. به همین دلیل عشق و دلبستگی خویش به علوم دینی را با مادر در میان گذاشت. مادر کوله بار سفر فرزندش را به سوی حوزه علمیه یزد بست و با چشمانی پر از اشک شوق و هجران، فرزند دلبندش را راهی آن سامان ساخت.
شیخ عبدالکریم پس از تحصیل مبادی فقه و اصول، ماندن در یزد را نمی پسندیدند... و تصمیم به مهاجرت به کربلا نمودند... حدود سال 1298 ق... در مدرسه ی علمیه ی حسن خان سکونت و به محضر استاد بزرگ... فاضل لنکرانی راه یافت. شرح لمعه و قوانین را در محضر ایشان خواند... با رحلت میرزای بزرگ (مؤسس حوزه ی علمیه ی سامرا) و بیم از رونق افتادن حوزه علمیه این شهر... آیت الله فاضل لنکرانی، شیخ عبدالکریم را برای ادامه ی تحصیل از کربلا به سامرا فرستاد...
حضرت آیت الله حائری سطوح عالیه را در حوزه ی سامرا در محضر شهید آیت الله شیخ فضل الله نوری و مرحوم میرزا ابراهیم محلاتی شیرازی فراگرفت... در درس خارج نیز بیشتر از محضر تدریس آیت الله سید محمد فشارکی استفاده می کردند.
با هجرت آیت الله فشارکی به نجف اشرف، شیخ عبدالکریم حائری نیز پس از حدود 13 سال سکونت در سامرا به نجف هجرت می نمایند... و علاوه بر درس استادش آقای فشارکی در درس آیت الله العظمی آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، نیز شرکت می نمود. سرانجام بعد از حدود 16 سال آیت الله حائری بار دیگر به کربلا هجرت نموده و تا سال 1332... در کربلا اقامت نمود.