شیخ الاسلام احمد قمی

[ویکی فقه] احمد قمی از جمله علمای متولد قم بود که در قرن دهم هجری به کشور تایلند رفت و در آنجا به تبلیغ اسلام و تشیع پرداخت. وی پس از مدتی توانست شیخ الاسلام این کشور شود. مقبره وی در دانشکده تربیت معلم شهر آیوتایا تایلند قرار دارد.
شیخ احمد یک مسلمان شیعه است که در سال ۱۵۴۳ میلادی در شهر قم، دیده به جهان گشود. وی در اولین سال های قرن هفدهم (۱۶۰۵) یعنی زمانی که کشور تایلند از زیر سلطه پانزده ساله برمه ای ها آزاد شده به آیوتایا مهاجرت کرد و پس از مدتی توانست در سایه مدیریت و درایت خود در دربار پادشاه سیام نفوذ کرده و به یکی از مقامات عالیرتبه سیام مبدل گردد.شیخ احمد با بانویی جوان از آیوتایا بنام "چوری" که از خاندان سلطنتی بود ازدواج کرد و از او دارای دو پسر و یک دختر شد. پسر بزرگتر وی "چوئن" نام داشت. ازپسر دوم وی که در سنین نوجوانی در گذشت اطلاع زیادی موجود نیست. دختر او نیز "چای" نامیده شد. این خانواده پایه گذار خاندان های بزرگ بوناک و احمد چولای که هنوز هم در تایلند صاحب نام و دارای مناصب عالی هستند به حساب می آیند.
اقدامات در تایلند
اگرچه با هجوم مجدد برمه به سیام و هجمه به مراکز فرهنگی و و تخریب کتابخانه ها و نابود سازی اسناد تاریخی و کتب، اطلاعات زیادی جهت شناخت جزئیات زندگی و نقش شیخ احمد قمی در سیام موجود نمی باشد، اما بارجوع به دفتر خاطرات مقامات آن عصر از جمله خانواده سلطنتی و همچنین مستندات تاریخی موجود در مراکز مذهبی مسلمانان و معابد بودایی می توان به موقعیت بالای شیخ احمد و میزان نفوذ وی در دربارسلطنتی سیام پی برد.آقای دکتر "تاتیا بوناک" از نوادگان شیخ احمد قمی می گوید: " که از زادگاه خود شهر قم و به قصد ترویج عقاید شیعی و همچنین تجارت راهی این منطقه شده بود با ورود به شهر “آیوتایا” پایتخت وقت “سیام” توانست از پادشاه وقت یعنی “ نارا سوان ” کبیر اجازه نامه دریافت کند و پس از یک دهه اقامت در آیوتایا، علاوه بر انجام ماموریت اسلامی خود یعنی تبلیغ و ترویج دین اسلام و مذهب شیعه، در فعالیت های تجاری و یازرگانی نیز به پیشرفت و شهرت قابل توجهی دست یاید. نسل های پس از او نیز توانستند از قرن هفدهم تا عصر حاضر، آوازه و نام بلند او را پاس دارند و آنان نیز چون جد خود شیخ احمد قمی دارای موقعیت ممتاز اجتماعی و سیاسی در کشور تایلند گردند.شیخ احمد قمی طی شش دوره پادشاهی سیام (خاندان Naresuan ”، Somdej Phra Egatosarote، Somdej Chao Pahsaowapark، و Phra Pimol، که طی فاصله ۲۰ ساله از ۱۶۱۰-۱۵۹۰، حکومت می کردند) ارتباطات نزدیکی با دربار و پادشاهان وقت داشت. وی در دوران سلطنت شاه" فارا سوام سنگدوم" که با شاه عباس صفوی معاصر بوده، به عنوان مشاور عالی وی و وزیر خزانه داری منصوب و مسئولیت تمامی امور مربوط به تجارت خارجی را بر عهده گرفت. در همین دوره بود که وی به خاطر مساعی خود جهت توسعه بنادر به دستور پادشاه به مقام "پیاشیخ احمدراتتانارج ستی" یا "انسان بزرگ" که از القاب درباری بود نائل گشت. از این پس وی موظف شد در کنار ساماندهی تجارت خارجی،مشاجرات بین خارجیان را نیز حل و فصل کند. او همچنین اولین کسی بود که در زمان ریاست جامعه مسلمانان سیام به مقام "چولا راج مونتری" یا "شیخ الاسلامی" رسید، مقامی که بر اساس آن اجازه یافت تا مذهب شیعه اثنی عشری را به جامعه تایلند معرفی کند.دفتر شیخ الاسلام که به نحوی وزیر امورمسلمانان به حساب می آید و تاقبل از شیخ احمد وجود نداشت در زمان ریاست وی افتتاح شد. شاه سنگدوم مقام شیخ الاسلامی را به او تفویض کرد. این دفتر هنوز به کار خود ادامه می دهد.
گسترش تشیع در تایلند
بر اساس اسناد مکتوب از جمله نوشته های ابن محمد ابراهیم، به دلیل حضور شیخ احمد،اکثریت مسلمانان آیوتایا را شیعیان تشکیل می دادند اگرچه جمعیت سنی هم به احتمال قوی که اغلب از اهالی مالزی و اندونزی بودند وجود داشته است. رابطه مسلمانان شیعه و بودائیها بر اساس احترام و بردباری بناشده بود. جالب است بدانیم که تا سال ۱۹۴۵ خانواده سلطنتی تنها حکم شیخ الاسلامی را برای شیعیان که از نوادگان شیخ احمد بودند تفویض می کردند. لذا تنها چهار نفر شیخ الاسلام اخیر سنی وما قبل از آن (سیزده نفر)شیعه بوده اند.وی در این دوره مسئولیت مدیریت امور گمرگی و تجارت، امور خارجه،بندر، وحل وفصل اختلافات و دعاوی خارجیان مقیم آیوتایا را متقبل شد. محل کار و زندگی شیخ احمد در محله "گایی" از نقاط معروف آیوتویا بود.
حمایت از پادشاه تایلند
...