شیاف

شیاف[ ۱] ( به انگلیسی: suppository ) نوعی از اشکال استفاده از دارو و به صورت جامد است که در درجه حرارت بدن انسان نرم یا محلول می شود. شیاف به مقعد، واژن یا لوله ادراری وارد می شود. داروی موجود در شیاف، می تواند اثر موضعی یا کلی در بدن انسان داشته باشد. ممکن است از شیاف ها برای معالجه درد، تب، گرفتگی عضلانی، بواسیر و یبوست استفاده بشود. شیاف به دلیل سرعت و تأثیرگذاری سریع در افراد مسن به شدت استفاده می شود.
شیاف نوعی شکل داروئی است که اثر درمانی آن از قرص سریعتر است. ممکن است شیاف ها به سه بخش تقسیم بشود.
• شیاف مقعدی
شیاف مقعدی فشنگی شکل است و وزنش از یک تا چهار گرم است. این شیاف می تواند محتوی داروهایی باشد که برای معالجه درد، تب، بواسیر و یبوست مصرف می شود.
• شیاف واژن
شیاف واژن به شکل کروی است و برای معالجه عفونت واژن مصرف می شود.
• شیاف ادراری
شیاف ادراری برای عفونت لوله ادراری مصرف می شود. امروزه این گونه شیاف به کار نمی رود.
• شیاف چشمی
برای تقویت دید که در طب سنتی معمول و مرسوم است.
دارو پس از حل شدن شیاف از طریق رگهای روده ای وارد گردش خون می شود. این رگ روده ای از کبد عبور نمی کند و به این دلیل دارو به وسیله آنزیم های کبد تغییر نمی کند. اثر درمانی این دارو قوی تر و طولانی تر است.
ماده ای که شیاف از آن تهیه می شود باید در درجه حرارت بدن نرم بشود و حساسیت زا نباشد. ماده اصلی شیاف به دو شکل طبیعی و مصنوعی وجود دارد.
• روغن کاکائو
ماده ای طبیعی است که از فشردن دانه کاکاو به دست می آید. از نظر تکنولوژی روغن کاکائو در حال حاضر در صنعت داروسازی به کار نمی رود. این ماده اکنون فقط به وسیله داروسازان استفاده می شود. اگر از روغن کاکاو استفاده شود باید درجه حرارت روغن به طور دقیق کنترل شود تا باعث از بین رفتن خواص روغن در حرارت های بالا نشود.
• روغن های گیاهی
• ژلاتین
ماده طبیعی است که برای ساختن شیاف واژن به کار می رود.
از نظر فیزیکی شیاف ها به سه دسته تقسیم می شوند.
• شیاف تک فاز ( دارو در شیاف محلول است )
• شیاف سوسپانسیون و شیاف امولسیون
• شیاف سوسپانسیون - امولسیون
• شیاف آنتی هموروئید: این دارو معمولاً در درمان هموروئید یا بواسیر نقش دارد اما در مواردی دیگر نیز کاربرد خواهد داشت. هموروئید به اتساع یا همان گشاد شدن عروق در ناحیه مقعد گفته می شود که علائمی مانند درد، سوزش، خارش و خونریزی را به همراه دارد. مصرف این چنین پمادها معمولاً در مراحل ابتدایی و برای رفع علائم این بیماری به کار می رود.
• شیاف گلیسیرین: شیاف گلیسیرین یا ®Fleet Baby lax ( نام تجاری ) یا شیاف لاکساتور از داروهای مسهل شناخته می شود که سبب اتساع مقعد و تحریک احساس دفع می شود هم چنین گلیسیرین با مکانیسم هیپراسمولار سبب جذب آب به درون کولون می شود. مهم ترین کاربرد شیاف گلیسیرین برای درمان یبوست است و بیشتر در بیمارانی مصرف می شوند که به دفع طبیعی مدفوع با استفاده از ملین وابسته هستند.
• شیاف دیکلوفناک: شیاف دیکلوفناک ( Diclofenac ) یکی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی است که معمولاً جهت کنترل درد استفاده می شود. دیکلوفناک به عنوان کاهنده درد، تحریک، تورم و خشکی مفصل در آرتریت، نقرس و سایر بیماری های روماتیسمی و نیز برای درمان دیگر موارد درد مثل سردرد، درد عضلانی، درد قاعدگی، درد پس از جراحی و زایمان نیز استفاده می شود.
• شیاف ایندومتاسین: ایندومتاسین جزو داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ( NSAID ) می باشد و بنابراین دارویی مسکن و ضدالتهاب است. ایندومتاسین یکی از قوی ترین مسکن ها می باشد.

شیاف (suppository)
نوعی دارو یا ترکیب درمانی جامد، برای مصرف از راه مهبل یا مقعد.