پدیده شکست زنر یا شکست زنری ( به انگلیسی: Zener effect و Zener breakdown ) نوعی از شکست الکتریکی است که در بایاس معکوس اتفاق می افتد. در بایاس معکوس، جریان ناچیزی به نام «جریان اشباع معکوس» یا جریان نشتی از دیود عبور می کند. اگر ولتاژ معکوس از حد معینی بیشتر شود، شدت میدان الکتریکی به حدی می رسد که باعث تونل زدن الکترون ها از درون لایه سد ( جهش الکترون از باند ظرفیت به باند هدایت ) می شود و به تبع آن تعداد زیادی از حامل های اقلیت سبب افزایش ناگهانی جریان معکوس می شود که به این پدیده شکست زنری گفته می شود. از این خاصیت در دیود زنر استفاده می شود.
در بایاس معکوس، با وسیعتر شدن ناحیه سد عملاً جریان بسیار کمی در دیود از کاتد به سمت آند ( جهت معکوس ) جاری می شود. اما با افزایش بیشتر ولتاژ معکوس و عبور آن از یک مقدار آستانه ( ولتاژ شکست زنر ) ، شدت میدان الکتریکی که در ناحیه سد قرار گرفته است به حدی زیاد می شود که باعث می شود الکترون ها از لایه سد تونل زده و شدت جریان به طور ناگهانی و در جهت معکوس افزایش یابد.
در شکست بهمنی ولتاژ معکوسی که در دو سر دیود قرار دارد هنگامی که از یک حد آستانه بیشتر شود سبب می شود که سرعت حرکت و شتاب الکترون ها به شدت افزایش یابد به طوری که اگر الکترونی با یکی از پیوندهای کووالانسی مابین اتم های نیمه هادی برخورد کند موجب شکستن پیوند و به وجود آمدن یک زوج الکترون حفره شده و این الکترون جدید هم دوباره سرعت گرفته و چرخه اشاره شده بار دیگر تکرار می شود و ادامه این روند باعث افزایش ناگهانی جریان معکوس دیود می شود. در دیودهای زنری که ولتاژ شکست آنها بیشتر از ۵ ولت است پدیده شکست بهمنی باعث افزایش جریان معکوس می شود اما در دیودهایی که ولتاژ شکست آنها کمتر از ۵ ولت است شکست زنری باعث افزایش جریان می شود. دیودهای دارای ولتاژ شکست ۵ ولت هر دو این پدیده ها را تجربه می کنند. شکست زنری در نیمه هادی هایی با ناخالصی بالا و شکست بهمنی در نیمه هادی با ناخالصی کم اتفاق می افتد. [ ۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر بایاس معکوس، با وسیعتر شدن ناحیه سد عملاً جریان بسیار کمی در دیود از کاتد به سمت آند ( جهت معکوس ) جاری می شود. اما با افزایش بیشتر ولتاژ معکوس و عبور آن از یک مقدار آستانه ( ولتاژ شکست زنر ) ، شدت میدان الکتریکی که در ناحیه سد قرار گرفته است به حدی زیاد می شود که باعث می شود الکترون ها از لایه سد تونل زده و شدت جریان به طور ناگهانی و در جهت معکوس افزایش یابد.
در شکست بهمنی ولتاژ معکوسی که در دو سر دیود قرار دارد هنگامی که از یک حد آستانه بیشتر شود سبب می شود که سرعت حرکت و شتاب الکترون ها به شدت افزایش یابد به طوری که اگر الکترونی با یکی از پیوندهای کووالانسی مابین اتم های نیمه هادی برخورد کند موجب شکستن پیوند و به وجود آمدن یک زوج الکترون حفره شده و این الکترون جدید هم دوباره سرعت گرفته و چرخه اشاره شده بار دیگر تکرار می شود و ادامه این روند باعث افزایش ناگهانی جریان معکوس دیود می شود. در دیودهای زنری که ولتاژ شکست آنها بیشتر از ۵ ولت است پدیده شکست بهمنی باعث افزایش جریان معکوس می شود اما در دیودهایی که ولتاژ شکست آنها کمتر از ۵ ولت است شکست زنری باعث افزایش جریان می شود. دیودهای دارای ولتاژ شکست ۵ ولت هر دو این پدیده ها را تجربه می کنند. شکست زنری در نیمه هادی هایی با ناخالصی بالا و شکست بهمنی در نیمه هادی با ناخالصی کم اتفاق می افتد. [ ۱]
wiki: شکست زنر