شهرستان همدان

شهرستان همدان شهرستان همدان با ۳٬۵۲۱ کیلومتر مربع وسعت و متوسط ارتفاع ۱٬۸۲۰ متر بالاتر از سطح دریا، نخستین قطب جمعیتی استان همدان محسوب می شود. این شهرستان یکی از ۹ شهرستان استان همدان به مرکزیت شهر همدان است. جمعیت این شهرستان بالغ بر ۶۵۱٬۸۲۰ نفر در سال ۱۳۹۵ می باشد و از دو بخش و ۹ دهستان تشکیل شده است.
• بخش مرکزی
• دهستان ابرو
• دهستان الوندکوه شرقی
• دهستان الوندکوه غربی
• دهستان سنگستان
• دهستان گنبد
• دهستان هگمتانه
نقاط شهری: همدان، مریانج و جورقان.
• بخش شرا
• دهستان جیحون دشت
• دهستان چاه دشت
• دهستان شوردشت
نقاط شهری: قهاوند
شهرستان همدان با وسعتی حدود ۴٬۱۱۸ کیلومتر مربع، از خط الرأس رشتهکوه الوند تا مرزهای شرقی استان کشیده شده است.
شرقی ترین نقطهٔ این شهرستان ۴۹ درجه و ۲۷ دقیقه، و غربی ترین آن ۴۸ درجه و ۲۰ دقیقه از نصف النهار گروینچ فاصله دارد و در حد فاصل ۳۴ درجه و ۳۵ دقیقه، تا ۳۵ درجه عرض شمالی واقع شده است. شهرستان همدان، از شمال به شهرستان های فامنین و کبودراهنگ، از جنوب به تویسرکان و ملایر، از شرق به استان مرکزی و از غرب به شهرستان بهار محدود می شود.
در جنوب شهرستان همدان، ارتفاعات کوهستان الوند قرار دارد، که خط الرأس این ارتفاعات مرز طبیعی شهرستان های همدان و تویسرکان را تشکیل می دهد و دشت های همدان، قهاوند، دشت نشر و قسمتی از دشت رزن - فامنین در حد فاصل این ارتفاعات قرار گرفته اند.
بلندترین نقطهٔ شهرستان همدان در قلهٔ الوند با ارتفاع ۳٬۵۸۴ متر و پست ترین نقطهٔ آن زمین های «عمرآباد» با ارتفاع ۱٬۶۰۰ متر است، که محل خروج رود قره چای می باشد. متوسط ارتفاع این شهرستان نیز از سطح دریا حدود ۱٬۸۵۰ متر است.
این شهرستان بر اساس سرشماری عمومی سال ۱۳۷۵ دارای ۵۶۳٬۴۶۶ نفر جمعیت و تراکم نسبی ۱۳۶٫۸ در هر کیلومتر می باشد و از چهار شهر همدان، مریانج، جورقان و قهاوند و ۲ بخش و ۹ دهستان تشکیل شده است.
مردم شهرستان همدان به فارسی و ترکی تکلم می کنند. گویش اکثریت مردم شهر همدان، فارسی با لهجه همدانی است. [ ۵] در سایر شهرها و روستاهای شهرستان به زبان های، ترکی آذربایجانی و لری تکلم می کنند. [ ۶] [ ۶] [ ۷]