شهرستان جلفا یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی است که در ناحیهٔ شمال غربی این استان واقع شده است. مرکز این شهرستان شهر جلفا است. [ ۴] [ ۵] شهرستان جلفا پیشتر یکی از بخش های شهرستان مرند محسوب می شد که به دلیل گسترده شدن شهر در سال ۱۳۷۴ به شهرستانی مستقل تبدیل شد.
شهرستان جلفا در شمال کوه کیامکی و در حاشیهٔ جنوبی رود ارس واقع است. این شهرستان از جنوب به شهرستان مرند و شهرستان ورزقان، از خاور به شهرستان کلیبر، از باختر به استان آذربایجان غربی و از شمال به جمهوری آذربایجان و ارمنستان محدود است. این شهرستان در گذشته تابع شهرستان مرند بود که بعداً با الحاق برخی روستاهای دیزمار ارسباران به مرکزیت خاروانا تحت عنوان بخش سیه رود یا دیزمار غربی به شهرستان تبدیل شد. بیشتر مکان های تاریخی و اماکن مذهبی و جنگلی - توریستی این شهرستان در دیزمار غربی و در روستاهای کردشت، اشتبین، نوجمهر، دوزال و … قرار دارند. قرار گرفتن شهرستان جلفا در حاشیهٔ رود ارس، قرار گرفتن این شهرستان در مرز ایران با جمهوری آذربایجان و ارمنستان و قرار گرفتن در منطقهٔ تجاری ارس این شهرستان را به یکی از شهرستان ها با ظرفیت اقتصادی بالا تبدیل کرده است.
جمعیت شهرستان جلفا طبق آخرین آمار که بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ منتشر شده است، ۶۱٬۳۵۸ نفر می باشد که از این تعداد ۵۳٬۳۵۲ نفر در بخش مرکزی و ۸٬۰۰۶ نفر در بخش سیه رود ساکن اند. [ ۶] هم چنین جمعیت شهر جلفا ۸٬۸۱۰ نفر، شهر هادی شهر ۳۴٬۳۴۶ نفر و شهر سیه رود ۱٬۵۴۸ نفر است. [ ۷] زبان اهالی ترکی آذربایجانی بوده و با لهجهٔ محلی خود سخن می گویند. بیشتر مردم پیرو شیعه ۱۲ امامی هستند. شغل بیشتر ساکنین این شهر کشاورزی و دامداری است. البته به دلیل مرکزیت و اداری بودن جلفا و وجود ادارات مختلف دولتی و خصوصی در آن، عده ای نیز به کار در این گونه مراکز مشغول شده اند و عده ای از مردم این شهر نیز به کار تجارت با کشور های همسایه مشغول هستند.
شهرستان جلفا به دلیل داشتن آثار تاریخی و دیدنی فراوان یکی از شهرستان های دیدنی استان آذربایجان شرقی محسوب می شود. از مهم ترین آثار تاریخی و دیدنی این شهرستان آرامگاه سید ابوالقاسم نباتی، برج دوزال، حمام کردشت، کلیسای سنت استفانوس، [ ۸] کلیسای ننه مریم، کاروانسرای خواجه نظر، کلیسای چوپان، آسیاب خرابه، روستای اشتبین، کلیسای مریم مقدس، امامزاده سید محمد جلفا، زیارتگاه بابا یعقوب، قلعه علی بیگ، حمام تاریخی جلفا، امامزاده سید ابراهیم و قلعه کردشت، پارک کوهستان هستند.
شهرستان جلفا در شمال کوه کیامکی و در حاشیهٔ جنوبی رود ارس واقع است. این شهرستان از جنوب به شهرستان مرند و شهرستان ورزقان، از خاور به شهرستان کلیبر، از باختر به استان آذربایجان غربی و از شمال به جمهوری آذربایجان و ارمنستان محدود است. این شهرستان در گذشته تابع شهرستان مرند بود که بعداً با الحاق برخی روستاهای دیزمار ارسباران به مرکزیت خاروانا تحت عنوان بخش سیه رود یا دیزمار غربی به شهرستان تبدیل شد. بیشتر مکان های تاریخی و اماکن مذهبی و جنگلی - توریستی این شهرستان در دیزمار غربی و در روستاهای کردشت، اشتبین، نوجمهر، دوزال و … قرار دارند. قرار گرفتن شهرستان جلفا در حاشیهٔ رود ارس، قرار گرفتن این شهرستان در مرز ایران با جمهوری آذربایجان و ارمنستان و قرار گرفتن در منطقهٔ تجاری ارس این شهرستان را به یکی از شهرستان ها با ظرفیت اقتصادی بالا تبدیل کرده است.
جمعیت شهرستان جلفا طبق آخرین آمار که بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ منتشر شده است، ۶۱٬۳۵۸ نفر می باشد که از این تعداد ۵۳٬۳۵۲ نفر در بخش مرکزی و ۸٬۰۰۶ نفر در بخش سیه رود ساکن اند. [ ۶] هم چنین جمعیت شهر جلفا ۸٬۸۱۰ نفر، شهر هادی شهر ۳۴٬۳۴۶ نفر و شهر سیه رود ۱٬۵۴۸ نفر است. [ ۷] زبان اهالی ترکی آذربایجانی بوده و با لهجهٔ محلی خود سخن می گویند. بیشتر مردم پیرو شیعه ۱۲ امامی هستند. شغل بیشتر ساکنین این شهر کشاورزی و دامداری است. البته به دلیل مرکزیت و اداری بودن جلفا و وجود ادارات مختلف دولتی و خصوصی در آن، عده ای نیز به کار در این گونه مراکز مشغول شده اند و عده ای از مردم این شهر نیز به کار تجارت با کشور های همسایه مشغول هستند.
شهرستان جلفا به دلیل داشتن آثار تاریخی و دیدنی فراوان یکی از شهرستان های دیدنی استان آذربایجان شرقی محسوب می شود. از مهم ترین آثار تاریخی و دیدنی این شهرستان آرامگاه سید ابوالقاسم نباتی، برج دوزال، حمام کردشت، کلیسای سنت استفانوس، [ ۸] کلیسای ننه مریم، کاروانسرای خواجه نظر، کلیسای چوپان، آسیاب خرابه، روستای اشتبین، کلیسای مریم مقدس، امامزاده سید محمد جلفا، زیارتگاه بابا یعقوب، قلعه علی بیگ، حمام تاریخی جلفا، امامزاده سید ابراهیم و قلعه کردشت، پارک کوهستان هستند.
wiki: شهرستان جلفا
شهرستان جلفا (جمهوری آذربایجان). بخش جُلفا یکی از بخش های ناحیه خودمختار نخجوان در جمهوری آذربایجان است. شهر جلفای کهن که در این ناحیه واقع بود از شهرهای بزرگ ارمنی نشین بود که نزد ارمنیان با نام جوغا نامیده می شد. ارمنی ها اکنون آن ناحیه را «هین جوغا» به معنی جلفای کهنه، می نامند.
شاردن فرانسوی در زمان پادشاهی شاه عباس دوم و جانشینش شاه سلیمان سه بار به ایران سفر کرد و از جلفای کهنه گذر کرد. در سفرنامه شاردن می خوانیم:
این جلفا را از آن جهت جلفای کهنه می گویند که از جلفای تازه که روبروی اصفهان ساخته شده باز شناخته شود ولی اکنون تنها یاد آن در برخی خاطرها به جا مانده است. جلفای کهنه در طول کناره رود ارس و در شیب یک کوه واقع بود گذرگاه های سخت گذر داشته و با برجها و حصارهای کوچکی نگهبانی می شده است. ارامنه می گویند این جلفا در زمان های گذشته چهار هزار خانه داشته است اما اگر مکان سنجش ویرانه های موجود باشد می توان باور که در زمان آبادانی نیز بیش از نصف این مقدار خانه نداشته است. طرح و نقشه جلفای کهنه بسیار خوش نما و همانند یک آمفی تئاتر طولانی است. در زمان حاضر در این ویرانه شهرک سی خانوار زندگی می کنند که همه ارمنی می باشند. جلفا را شاه عباس بزرگ ویران کرد و همه ذوق و هنر و صنعتگری و هنری را که برای بر پا داشتن شهری بدان استحکام و استواری به کار رفته بود به خاک سپرد. همان عاملی که شاه را به ویران کردن نخجوان و دیگر شهرهای هم مسیر آن وادار کرده بود وی را به خراب کردن جلفا برانگیخت. او بدین سبب چندین شهر و شهرک را خالی از سکنه و ویران کرد که عثمانیان به هنگام تعرض به ایران و عبور از این راه از تهیه خواربار محروم بمانند. شاه ایران همه شهرها و آبادیهای مسیر آن ها را تا تبریز خالی از سکنه و ویران و تبدیل به بیابان کرد تا سپاه دشمن گذشتن از آن را نتوانند. شاه عباس سکنه جلفا را با کلیه احشام و اموال و دارایی به شهرهای دیگر منتقل کرد و پس از ویران کردن آن درختان آن ها را به آتش سوزاند و چشمه سارها را نیز به زهر آلود تا دشمن از آن ها سیراب نشود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفشاردن فرانسوی در زمان پادشاهی شاه عباس دوم و جانشینش شاه سلیمان سه بار به ایران سفر کرد و از جلفای کهنه گذر کرد. در سفرنامه شاردن می خوانیم:
این جلفا را از آن جهت جلفای کهنه می گویند که از جلفای تازه که روبروی اصفهان ساخته شده باز شناخته شود ولی اکنون تنها یاد آن در برخی خاطرها به جا مانده است. جلفای کهنه در طول کناره رود ارس و در شیب یک کوه واقع بود گذرگاه های سخت گذر داشته و با برجها و حصارهای کوچکی نگهبانی می شده است. ارامنه می گویند این جلفا در زمان های گذشته چهار هزار خانه داشته است اما اگر مکان سنجش ویرانه های موجود باشد می توان باور که در زمان آبادانی نیز بیش از نصف این مقدار خانه نداشته است. طرح و نقشه جلفای کهنه بسیار خوش نما و همانند یک آمفی تئاتر طولانی است. در زمان حاضر در این ویرانه شهرک سی خانوار زندگی می کنند که همه ارمنی می باشند. جلفا را شاه عباس بزرگ ویران کرد و همه ذوق و هنر و صنعتگری و هنری را که برای بر پا داشتن شهری بدان استحکام و استواری به کار رفته بود به خاک سپرد. همان عاملی که شاه را به ویران کردن نخجوان و دیگر شهرهای هم مسیر آن وادار کرده بود وی را به خراب کردن جلفا برانگیخت. او بدین سبب چندین شهر و شهرک را خالی از سکنه و ویران کرد که عثمانیان به هنگام تعرض به ایران و عبور از این راه از تهیه خواربار محروم بمانند. شاه ایران همه شهرها و آبادیهای مسیر آن ها را تا تبریز خالی از سکنه و ویران و تبدیل به بیابان کرد تا سپاه دشمن گذشتن از آن را نتوانند. شاه عباس سکنه جلفا را با کلیه احشام و اموال و دارایی به شهرهای دیگر منتقل کرد و پس از ویران کردن آن درختان آن ها را به آتش سوزاند و چشمه سارها را نیز به زهر آلود تا دشمن از آن ها سیراب نشود.
