شرح مثنوی شریف

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] شرح مثنوی شریف (فروزانفر). «شرح مثنوی شریف»، اثری است از بدیع الزمان فروزانفر در عصر حاضر که به زبان فارسی به عنوان شرحی بر کتاب مثنوی مولوی نوشته شده است و حاوی حکایت های اخلاقی، اندرزنامه و دستورالعمل ها می باشد و در سه جلد گرد آمده است.
شارح محترم، در آغاز هریک از حکایات، مقدمه ای شبیه مدخل با عنوان «ماخذ و نقد و تحلیل داستان» به رشته تحریر کشیده، بدان نظر که خواننده بداند که قصه مورد بحث، پیش از مولانا وجود داشته و آن بزرگوار آن را از پیش خود نساخته است.
محتوای کتاب
فایده دیگر که از این ترتیب به دست می آید، حدود تصرف مولاناست در قصه ای که آن را به نظم آورده است. از این راه، روش او را در سرودن حکایات بخصوص با حکیم سنایی و فرید الدین عطار و کسانی که پس از وی زیسته اند، مانند اوحدی مراغه ای و مولانا جامی ، در ترازوی مقایسه می توان سنجید. از دگر سو مولانا به طور اغلب، حکایات را پیوسته و یک جا در ظرف تعبیر فرونمی ریزد، بلکه به مناسبت، حکایت را با قصه دیگر و با افکار گوناگون که به منزله نتیجه گیری از اجزاء داستان است، درهم می آمیزد؛ بدان گونه که ممکن است رشته مطلب از دست خواننده به دررود و چگونگی ارتباط آنها را درنیابد؛ ازاین رو، مقدمه مشارالیها به صورتی نوشته شده است که به نحو اجمال خواننده از نظم و جریان قصه در مثنوی و کیفیت اتصال مطالب به یکدیگر و جهت انتقال مولانا از هر مطلب به دیگری روشن می گردد و خواننده در روشنایی آنچه به ذهن سپرده است، به خوبی می تواند به همراه سراینده داستان در راهی که می سپرد، گام به گام پیش رود. فهرستی از لغات و تعبیرات و مصطلحات فلسفی و فقهی و کلامی و عرفانی ترتیب داده تا معلوم شود که در هر قصه چه اندازه از الفاظ ، تفسیر و تعریف شده است. مباحث کلی و اصول فکر مولانا را در هر قصه نیز به صورت فهرست نوشته تا خواننده متوجه باشد که با چه نوع مطلبی سروکار دارد و فی الجمله ذهن خود را آماده سازد. ابیات مثنوی را از روی نسخه موزه قونیه مکتوب در رجب (۶۷۷) نقل کرده. این نسخه از روی نسخه اصل مثنوی که در حضور مولانا و حسام الدین، حسن چلبی می خوانده اند، کتابت شده و صحیح ترین نسخه است.
← روش مؤلف در شرح ابیات
نرم افزار عرفان۳، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.

[ویکی نور] شرح مثنوی شریف (فروزانفر). شرح مثنوی شریف ، اثری است از بدیع الزمان فروزانفر در عصر حاضر که به زبان فارسی به عنوان شرحی بر کتاب مثنوی مولوی نوشته شده است و حاوی حکایت های اخلاقی، اندرزنامه و دستورالعمل ها می باشد و در سه جلد گرد آمده است.
شارح محترم، در آغاز هریک از حکایات، مقدمه ای شبیه مَدْخَل با عنوان «مأخذ و نقد و تحلیل داستان» به رشته تحریر کشیده، بدان نظر که خواننده بداند که قصه مورد بحث، پیش از مولانا وجود داشته و آن بزرگوار آن را از پیش خود نساخته است.
فایده دیگر که از این ترتیب به دست می آید، حدود تصرف مولاناست در قصه ای که آن را به نظم آورده است. از این راه، روش او را در سرودن حکایات بخصوص با حکیم سنایی و فرید الدین عطار و کسانی که پس از وی زیسته اند، مانند اوحدی مراغه ای و مولانا جامی، در ترازوی مقایسه می توان سنجید.
از دگر سو مولانا به طور اغلب، حکایات را پیوسته و یک جا در ظرف تعبیر فرونمی ریزد، بلکه به مناسبت، حکایت را با قصه دیگر و با افکار گوناگون که به منزله نتیجه گیری از اجزاء داستان است، درهم می آمیزد؛ بدان گونه که ممکن است رشته مطلب از دست خواننده به دررود و چگونگی ارتباط آنها را درنیابد؛ ازاین رو، مقدمه مشارالیها به صورتی نوشته شده است که به نحو اجمال خواننده از نظم و جریان قصه در مثنوی و کیفیت اتصال مطالب به یکدیگر و جهت انتقال مولانا از هر مطلب به دیگری روشن می گردد و خواننده در روشنایی آنچه به ذهن سپرده است، به خوبی می تواند به همراه سراینده داستان در راهی که می سپرد، گام به گام پیش رود.
فهرستی از لغات و تعبیرات و مصطلحات فلسفی و فقهی و کلامی و عرفانی ترتیب داده تا معلوم شود که در هر قصه چه اندازه از الفاظ، تفسیر و تعریف شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس