شاتل فضایی ( به انگلیسی: Space Shuttle ) ، نخستین فضاپیمای قابل استفاده مجدد در جهان بود که اولین بار در سال ۱۹۸۱ پرتاب شد. سه بخش اصلی آن مدارگرد، موتورهای تقویت کننده و مخزن خارجی سوخت بودند. ویژگی اصلی شاتل این بود که مهم ترین جزء آن، یعنی مدارگرد، می توانست به دفعات متعدد به فضا پرتاب شود و روی زمین فرود بیاید. کاشی های سرامیکی مقاوم در برابر حرارت که روی بدنه مدارگرد شاتل قرار داشتند، مانع از سوختن آن هنگام عبور از جو زمین می شدند.
پس از فضاپیمای مرکوری، جمینی و فضاپیمای آپولو ( که بر روی ماه فرود آمد ) ، آمریکایی ها به دنبال ساخت فضاپیماهای رفت و برگشتی و با قابلیت استفاده مجدد رفتند و به این ترتیب، شاتل های فضایی ساخته شدند. شاتل ها تا ۷ سرنشین و ۲۵ تن تجهیزات را در خود جای می دادند و زمان طولانی تری را در مدار زمین به سر می بردند. آن ها همچنین به یک بازوی روباتیک مجهز بودند که به کمک آن می توانستند ماهواره ها را به دام انداخته، اقدام های لازم را برای تعمیر یا انتقال آن ها انجام دهند.
تاکنون شش شاتل به نام های انترپرایز، کلمبیا، چلنجر، دیسکاوری، آتلانتیس و اِندِور ساخته شده اند که شاتل نخست ( انترپرایز ) ، آزمایشی بود و قابلیت پرواز در فضا را نداشت. از میان پنج شاتل دیگر نیز چلنجر و کلمبیا دچار سانحه شدند و فقط سه شاتل دیسکاوری، آتلانتیس و اِندِور تا سال ۲۰۱۱ مشغول به کار بودند. به دلیل دو سانحه که باعث کشته شدن ۱۴ فضانورد و از دست رفتن ۲ فضاپیمای شاتل شد ( فضاپیمای چلنجر در سال ١٩٨۶ و فضاپیمای کلمبیا در سال ٢٠١٠ ) ، ناسا در سال ۲۰۱۱ میلادی شاتل را بازنشسته کرد.
پس از کنار گذاشته شدن شاتل ها، ماموریت های فضایی برای جابجایی فضانوردان و تجهیزات به ایستگاه بین المللی فضایی ( ISS ) ، توسط فضاپیمای روسی سایوز ( به روسی: Союз ) ( به انگلیسی: Soyuz ) ، انجام می شوند.
شاتل های فضایی بسیار پرهزینه بودند، به طوری که فقط پرتاب آن پانصد میلیون دلار هزینه دربرداشت و این، غیر از هزینه های نگهداری و تعمیرات آن بود. همین هزینه های سنگین موجب شد تا روسیه از فضاپیمای بوران خود که یک کپی از شاتل بود استفاده نکند. بوران با قدرت حمل ۳۰ تن تجهیزات و استفاده از امکانات ناوبری پیشرفته، قابلیت های بالاتری از همتای آمریکایی خود داشت؛ اما به دلیل هزینه های بسیار بالا، روسیه از آن استفاده نکرده است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفپس از فضاپیمای مرکوری، جمینی و فضاپیمای آپولو ( که بر روی ماه فرود آمد ) ، آمریکایی ها به دنبال ساخت فضاپیماهای رفت و برگشتی و با قابلیت استفاده مجدد رفتند و به این ترتیب، شاتل های فضایی ساخته شدند. شاتل ها تا ۷ سرنشین و ۲۵ تن تجهیزات را در خود جای می دادند و زمان طولانی تری را در مدار زمین به سر می بردند. آن ها همچنین به یک بازوی روباتیک مجهز بودند که به کمک آن می توانستند ماهواره ها را به دام انداخته، اقدام های لازم را برای تعمیر یا انتقال آن ها انجام دهند.
تاکنون شش شاتل به نام های انترپرایز، کلمبیا، چلنجر، دیسکاوری، آتلانتیس و اِندِور ساخته شده اند که شاتل نخست ( انترپرایز ) ، آزمایشی بود و قابلیت پرواز در فضا را نداشت. از میان پنج شاتل دیگر نیز چلنجر و کلمبیا دچار سانحه شدند و فقط سه شاتل دیسکاوری، آتلانتیس و اِندِور تا سال ۲۰۱۱ مشغول به کار بودند. به دلیل دو سانحه که باعث کشته شدن ۱۴ فضانورد و از دست رفتن ۲ فضاپیمای شاتل شد ( فضاپیمای چلنجر در سال ١٩٨۶ و فضاپیمای کلمبیا در سال ٢٠١٠ ) ، ناسا در سال ۲۰۱۱ میلادی شاتل را بازنشسته کرد.
پس از کنار گذاشته شدن شاتل ها، ماموریت های فضایی برای جابجایی فضانوردان و تجهیزات به ایستگاه بین المللی فضایی ( ISS ) ، توسط فضاپیمای روسی سایوز ( به روسی: Союз ) ( به انگلیسی: Soyuz ) ، انجام می شوند.
شاتل های فضایی بسیار پرهزینه بودند، به طوری که فقط پرتاب آن پانصد میلیون دلار هزینه دربرداشت و این، غیر از هزینه های نگهداری و تعمیرات آن بود. همین هزینه های سنگین موجب شد تا روسیه از فضاپیمای بوران خود که یک کپی از شاتل بود استفاده نکند. بوران با قدرت حمل ۳۰ تن تجهیزات و استفاده از امکانات ناوبری پیشرفته، قابلیت های بالاتری از همتای آمریکایی خود داشت؛ اما به دلیل هزینه های بسیار بالا، روسیه از آن استفاده نکرده است.
wiki: شاتل فضایی