سیمجوریان

لغت نامه دهخدا

سیمجوریان. ( اِخ ) نام خاندان معروف امرای قهستان و نیشابور که در خراسان بمقامات بزرگ رسیدند. مؤسس این خاندان سیمجور دواتی است.وی از خادمان اسماعیل بن احمد سامانی بود و بعد سردار شد و با علویان در گرگان جنگید ظاهراً 287 هَ. ق.در سال 298 وی به سیستان رفت و آنجا را از دست لیث بن علی بن لیث بیرون آورد. احمدبن اسماعیل حکومت سیستان را ظاهراً در سال 300 به سیمجور داد. ولی اهل سیستان با نصربن احمد مخالفت کردند و سیمجور از آنجا بیرون رفت. در سنه 314 هَ. ق. که امیر نصربن احمد را از دست فاتک بیرون آورد حکومت آنرا به سیمجور داد. وی با حمویه و محمدبن عبداﷲ بلعمی و ابوجعفر صعلوک درجنگ با لیلی بن نعمان از سرداران داعی الی الحق گرگانی در طوس بوده ( حدود سال 307 و 308 هَ. ق. ). وی درسال 310 به جنگ با ابوالحسن ناصر علوی و در سال 316به جنگ با ابوالحسن بن ناصر مأمور گردید. وی مؤسس خاندان سیمجوریان است و اسامی افراد این خاندان بقرار زیر است : 1- ابراهیم سیمجور ( 326 هَ. ق. ). در زمان نوح دوم سامانی امارت خراسان یافت و بعد از او پسرش ابوالحسن سیمجور و نواده اش ابوعلی سیمجور نیز هر یک مدتی سپهسالار خراسان بودند. 2- ابوالحسن محمدبن ابراهیم محمدبن ابراهیم بن سیمجور، وفات 387 هَ. ق. 3-ابوعلی محمدبن محمدبن ابراهیم بن سیمجور، وفات 388 هَ. ق. 4- ابوالقاسم علی بن محمدبن ابراهیم بن سیمجور،وفات پس از 391 هَ. ق. 5- ابوالحسن بن ابوعلی محمدبن محمد. 6- ابوسهل بن ابوالقاسم علی بن محمدبن ابراهیم. رجوع به تاریخ بیهقی ، ترجمه تاریخ یمینی ، فرهنگ فارسی معین ، دائرة المعارف فارسی ، ابوعلی ، ابراهیم ، ابوالحسن ، ابوالقاسم و ابوسهل در همین لغت نامه شود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سیم جوریان، نام خاندان معروف امرای قهستان، نخستین دودمان قدرتمند ترک در ایران بودند.
"سیم جوریان" نام خاندان معروف امرای قهستان «قهستان، سرزمین بسیار کهن و پهناوری بوده و تمامی خراسان جنوبی امروزی را در بر می گرفته به علاوه شهرستان های طبس، ترشیز (کاشمر)، زاوه (تربت حیدریه) زوزن (خواف)، تون (فردوس)، بنابر (گناباد) را در برمی گرفته.» و نیشابور بود که در خراسان به مقامات بزرگی رسیدند، ابتدا در دولت سامانیان مصدر خدمات مهمی شده و در ازای خدمات خویش به کسب قدرت و ثروت نائل شدند، مؤسس این خاندان "سیم جور دواتی" است، وی از خادمان اسماعیل بن احمد سامانی بود که بعد به سرداری رسید، با علویان در گرگان جنگید و سیستان را از دست محمد بن علی برادر لیث بن علی بیرون آورد و در سال ۳۰۴ هـ.ق همراه با سپاهیانش به قهستان هجوم آورد و بواسحاق را از آنجا متواری کرد.سیم جور در سال ۳۱۹ از طرف نصر بن احمد سامانی به حکومت هرات و ری منصوب گردید، اما حکومت او در ری چندان طول نکشید و در سال ۳۲۸ هـ.ق در گذشت، سیم جور موفق نشد آخرین مراحل ترقی نظامی را طی کند و مقام سپهسالاری را به دست آورد، البته ترقی او از مرتبه غلامی به سرداری نشان از شایستگی و لیاقت او می باشد.
ابراهیم سیم جور
در سال ۳۳۳ هـ.ق امیر نوح بن نصر به هنگام حضور در نیشابور با شکایت جمعی از مردم از ابوعلی چغانی روبه رو می شود، امیر سامانی او را از مقام سپهسالاری عزل و "ابراهیم سیم جور" را به سپهسالاری بر می گزیند، نخستین ماموریت مهم او تسخیر کرمان در سال ۳۲۴ هـ.ق و حکومت بر ناحیه گرگان می باشد و در سال ۳۳۶ در گذشت.
ابوالحسن سیم جور
وی در اواخر حکومت امیر نوح سامانی (۳۴۳-۳۲۱) سپهسالار ابوعلی چغانی به اتهام تمایل به آل بویه مورد بدگمانی قرار گرفت و از مقام خود برکنار گردید با روی کار آمدن امیر عبدالملک (۳۵۰-۳۴۳) هـ.ق مقام سپهسالاری به ابوسعید بکر بن مالک فرغانی واگذار شد. بکر بن مالک بعد از گماشته شدن در این منصب شحنگی «مردی که او را پادشاه برای ضبط کارها و سیاست مردم در شهر نصب کند. (لغتنامه دهخدا)» نیشابور را به ابوالحسن سیم جور واگذار کرد، بکر بن مالک با رکن الدوله بویهی سازش نموده و قرار بود که رکن الدوله از خلیفه عباسی برای بکر بن مالک فرمان امارت خراسان را دریافت نماید، به این دلیل از طرف دربار سامانی به قتل رسید و "ابوالحسن سیم جور" جای او را گرفت و سپهسالار شد. اما ابوالحسن نتوانست موفق عمل کند و با عملکرد نامطلوب خود موجب نا رضایتی زیر دستان گردید و از مقام خود عزل شد، ولی در زمان امیر نوح نصر علاوه برگرفتن عهد و خلعت و لقب ناصرالدوله، سپهسالار شد.عتبی وزیر نوح بن نصر موقعیت او را تباه کرد و او را از مقام سپهسالاری عزل نمود، ابوالحسن مدت ۲۱ سال یعنی تا سال ۳۷۱ سپهسالار بود و در سال ۳۷۸ در گذشت.
ابوعلی سیم جور
...

دانشنامه آزاد فارسی

سیمْجوریان (قرن ۴ق)
خاندانی معروف از امرای قهستان و نیشابور. اغلب رجال این خاندان در زمان سامانیان در خراسان ، سپهسالار و در نیشابور، امیر بودند. بنیانگذار این خاندان ، احمدبن سیمجور دواتی است . وی از خادمان اسماعیل بن احمد سامانی بود که مقارن ۳۰۰ق احمد سامانی پس از فرونشاندن فتنۀ خوارج وی را حاکم سیستان کرد. سیمجوریان در مدت نزدیک به ۸۰ سال که بر خراسان فرمانروایی مطلق داشتند، در مقابله با صفاریان و در جلوگیری از دیالمۀ ری و عراق به حدود خراسان ، تأثیر تمام داشتند و از امرای بزرگ و مدافعان سلطنت و امارت سامانیان به شمار می آمدند. عاقبت ، به سبب رقابت هایی که با برخی امرای سامانی داشتند، با آن ها به مخالفت برخاستند. امرای این خاندان پس از سیمجور عبارت بودند از ابراهیم فرزند سیمجور؛ ابوالحسن فرزند محمد بن ابراهیم ؛ ابوعلی محمد بن محمد؛ ابوالقاسم بن ابوعلی ؛ ابوالحسن بن ابوعلی و ابوسهل بن ابوالقاسم . این خاندان در احترام به اهل فضل و ادب ، اهتمام داشتند. چنان که برخی شاعران چون ابوالفرج سکزی ستایش آنان را کرده اند. برخی از سلاطین هم مانند ابوعلی سیمجور خود ذوق شاعری داشت .

پیشنهاد کاربران

بپرس