سیر تاریخی اجماع

[ویکی فقه] نخستین کسی که این قانون را نگاشته ابوعمرو کشی، شاگرد عیاشی سمرقندی است.
پس از وی شیخ طوسی در کتاب اختیار معرفة الرجال دیدگاه وی را به رشته تحریر کشیده و امّا این که آن را پذیرفته، یا خیر، دیدگاهها گوناگون است.مامقانی، نوری و دیگران بر این نظرند که وی، دیدگاه کشی را پذیرفته؛ از این روی به بِه گزینی اثر او پرداخته است.
← نظر امام
پس از عصر شیخ طوسی، در نوشتارهای پیرامون شیخ، ردّپایی از قاعده اجماع یافت نمی شود؛ از این روی، مامقانی و دیگران، پس از نجاشی، علامه حلّی (۶۴۸ ـ ۷۲۶)، ابن ادریس حلّی (م:۵۹۸) هیچ اثر از قاعده اجماع دیده نمی شود.بله، در بخش پایانی سرائر، از ابن ادریس حلّی نقل شده که به روایات مشایخ سه گانه: محمد بن ابی عمیر، احمد بن ابی نصر بزنطی و صفوان جمّال عمل می شود، ولی از قاعده اجماع، سخنی به میان نیامده است.
دیدگاه رجالی محقق حلی
امّا محقق حلّی (م۶۷۶) در کتاب معتبر، به قاعده اجماع نپرداخته، ولی به ترجمه شماری از اصحاب اجماع، اشاره کرده است که ما در این جا، دیدگاههای رجالی وی را می نمایانیم:۱. وی به روایت موثقه عمل نمی کند؛ یعنی روایت غیر دوازده امامی در نزد او ضعیف السند است.این قاعده، یعنی عمل نکردن به روایت موثقه، مشهور و معروف بوده و بیش تر فقیهان، تا عصر محقق اردبیلی (م:۹۹۳) روایات گروه فطحیان و واقفیان را ضعیف می شمرده اند.۲. محقق حلّی، مرسلات را مطلقا ضعیف می شمارد. او بر این باور است که: حتی مرسلات محمد بن ابی عمیر، اعتبار ندارند.
← ردّ مرسلات
...