سیدابوالحسن حائری زاده

[ویکی فقه] حائری زاده، سیدابوالحسن، نماینده مجلس شورای ملی و از فعالان سیاسی بود.
وی در ۱۲۶۷ش/ ۱۳۰۵ق در مشهد به دنیا آمد. پدرش، میرزا سیدعلی، روحانی برجسته ای بود و از مشهد به یزد مهاجرت کرد. حائری زاده در یزد و سپس در اصفهان به تحصیل علوم دینی پرداخت و هم زمان به تجارت و کشاورزی نیز مشغول شد. او در اصفهان با سیدحسن مدرس آشنا شد و به واسطه وی وارد فعالیتهای سیاسی گردید و در دوره چهارم، پنجم و ششم مجلس شورای ملی ، نماینده یزد بود. همراهی وی با مدرس و محمدتقی بهار در گروه اقلیت مجلس پنجم موجب شهرت او شد. فعالیت مستمر این چند تن، از جمله مقاومت در برابر طرح جمهوری رضاخانی، مانعی جدّی در برابر زیاده خواهیهای رضاخان بود. بعدآ رضاشاه حائری زاده را متهم کرد که در غائله شیخ خزعل با مدرس همکاری داشته است. حائری زاده در زمان وزارت عدلیه علی اکبر داور (۱۳۰۵ـ۱۳۱۲ش)، مسئولیتهایی در این وزارتخانه برعهده گرفت.
عضویت در حزب دمکرات احمد قوام
حائری زاده در سالهای پایانی حکومت رضاشاه در انزوا به سر می برد. وی به هنگام تأسیس حزب دموکرات احمد قوام در تیر ۱۳۲۵، به عضویت آن درآمد و قوام او را مأمور ایجاد شعبه ای از حزب در خراسان کرد، سپس نماینده سبزوار در دوره پانزدهم مجلس شورای ملی شد. او در زمان نمایندگی اش در دوره پانزدهم مجلس شورای ملی به مخالفت با قوام السلطنه پرداخت و اندکی بعد از کمیته مرکزی حزب دموکرات کناره گرفت. وی در همین دوره در جناح اقلیت مجلس شورای ملی به استیضاح دولتهای آن دوره پرداخت، از جمله پس از آن که دولت قوام السلطنه جای خود را به دولت حکیم الملک داد، حائری زاده و عبدالقدیر آزاد، دولت او را در ۳اسفند ۱۳۲۶ استیضاح کردند و در نتیجه، هژیر جای حکیم الملک را گرفت. دولت هژیر نیز در خرداد و تیر ۱۳۲۷ با استیضاح حائری زاده و یارانش، در اعتراض به تبعید آیت اللّه کاشانی و خالصی زاده و امتیاز نفت جنوب، روبه رو شد. مخالفت و مقاومت گروه اقلیت مجلس پانزدهم، از جمله حائری زاده، مانع تصویب لایحه قرارداد الحاقی گس ـ گلشائیان شد.
حضور حائری زاده در تحصن یاران مصدق
در مهر ۱۳۲۸، حائری زاده در تحصن یاران دکتر مصدق در کاخ مرمر و سپس در گردهمایی احمدآباد که به تشکیل جبهه ملی ایران منجر شد، حضور داشت. پس ازافتتاح مجلس شانزدهم (بهمن ۱۳۲۸)، اقلیت هفت نفره جبهه ملی، که حائری زاده نیز یکی از آنان بود، پیگیر طرح ملی کردن صنعت نفت شدند. حائری زاده همچنین عضو کمیسیون نفت مجلس بود و این کمیسیون از مخالفان جدّی قرارداد الحاقی ساعد ـ گس محسوب می شد. حائری زاده در این دوره از منتقدان اصلی دولتهای محمد ساعد، علی منصور و حاجعلی رزم آرا به شمار می رفت. اعضای جبهه ملی عضو کمیسیون نفت مجلس، شامل حائری زاده، اللهیار صالح، محمد مصدق، حسین مکی و علی شایگان، در ۸ آذر ۱۳۲۹ پیشنهاد ملی شدن صنعت نفت ایران را ارائه کردند، که به تصویب نرسید.
انتخاب حائری زاده در دوره هفدهم مجلس شورای ملی
...