سید جواد مصطفوی

[ویکی فقه] سید جواد مصطفوی متوفای ۱۴۱۰ ه.ق از علمای معاصر مشهد بود.
سید محسن در خانواده ای روحانی در روستای «طُرُق» مشهد مقدس، زندگی می کرد. او، و دو برادرش تحصیلاتشان را در حوزه علمیه مشهد به پایان رساندند. وی در دوران طلبگی با مرحوم شیخ غلامرضا طبسی هم مباحثه بود. شیخ غلامرضا طبسی مردی شجاع و سخنرانی توانمند بود. او در زمان رضاخان با شجاعت تمام از سیاست های رژیم پهلوی انتقاد می کرد. آقا سید محسن بعد از تحصیلاتش در مدرسه «نو» مشهد، شروع به تدریس کرد. پدرش نیز از اهل علم بود. فضای خانواده اش درخشش خاصی از نور علم داشت. آقا سید محسن از خانواده ای روحانی و باتقوا همسرش را انتخاب کرد. سیدالعراقین و اشرف الواعظین (وعّاظ معروف خراسان) برادران همسر متدیّن وی بودند. اقامه نماز جماعت ، ارشاد مردم، پاسخ به سؤالات شرعی و کمک به مستمندان از وظایف دائمی آقا سید محسن بود.
کودکی
در سال ۱۳۰۱ ش. در خانه آقا سید محسن مصطفوی پسری به دنیا آمد که نامش را سید جواد گذاشتند. این کودک با استعداد تا هشت سالگی در روستای طُرُق مشهد مقدس زندگی کرد. او ابتدا به مکتب خانه رفت، سپس با دایر شدن مدارس جدید تا کلاس دوّم ابتدایی در همین روستا درس خواند. هنگامی که پدرش از روستای طُرُق به مشهد مقدس آمد، در همان جا ساکن شد. آقا سید جواد ادامه تحصیلات ابتدایی را در این شهر به پایان رساند.
اوضاع حاکم بر زمان
در این بُرهه تحوّلاتِ سیاسی و حوزوی حاکم بر مشهد مقدس در روند رشد و ترقی آقا سید جواد تأثیرات خاصّی داشت که به آن اشاره می شود:الف: تحوّلات سیاسی و مبارزات روحانیتقرارداد ننگین انگلیس با دولت ایران در سال ۱۹۱۹ م. که بندگی و ذلّت ملّت ایران را به همراه داشت حاکمان مزدور آن زمان (همچون رضاخان بی سواد قلدر) را بر آن داشت که با گرفتن رشوه، مأموریت این قرارداد را به عهده گیرد. رضاخان در دو محور برای استعمارگران خوش خدمتی کرد:۱ محو اسلام از صحنه زندگی مردم۲ حذف روحانیّت مبارز و آگاه تشیع .روحانیون متعهد و آگاه تشیع شجاعانه به همراه ملت مسلمان شیعه در مقابل طاغوت رضاخانی ایستادگی کردند. نقطه اوج این مبارزه در قیام های زیر خلاصه می شود.قیام شهید محمد خیابانی .قیام جنگل (به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی .) مقاومت شهید آیة الله مدرس .قیام مسجد گوهرشاد (که به تبعید روحانیون مبارز و کشتار مردم بی دفاع منجر گردید).مبارزات فدائیان اسلام (به رهبری شهید سید مجتبی نواب صفوی ).روحانیون مبارز در کنار قیام مسلحانه، قیام علمی قدرتمندی را در حوزه مشهد مقدس پی ریختند که صدها عالِم وارسته متقی به جهان تشیّع تقدیم داشته که چون سدی آهنین در مقابل طاغوتیان ایستادگی کردند. در بخش بعدی مروری بر این اقدامات ارزشمند خواهیم داشت.ب:قیام علمی حوزه علمیه مشهد مقدسدر سال ۱۳۰۱ ش میرزا مهدی اصفهانی (۱۳۰۳ ۱۳۶۵ ه.ق) به حوزه علمیه مشهد مقدس وارد شد.این عالم وارسته ابتدا در یکی از مدارس علمیه مشهد و پس از تعطیلی حوزه علمیه مشهد، در منزلشان درس می دادند و در منزل نیز نگذاشتند تدریس کند. میرزا مهدی اصفهانی بعد از گشوده شدن حوزه علمیه مشهد، مبانی اصول نائینی را با نشاط هر چه بیشتر تدریس می کرد. وی در دروس خارج ، بزرگان حوزه علمیه مشهد را تحت الشعاع درس اصول اجتهادی خود قرار داد که به اصول آل الرسول معروف بود.علاّمه محمدرضا حکیمی درباره میرزا مهدی اصفهانی چنین نوشته است:«میرزای اصفهانی که رسالت دیگری نیز بر عهده خویش می بیند، مبانی قرآنی در معارف را سال ها تدریس می کند در این درس ها میرزا به بیان تمایز معارف وحیانی و تفاوت آنها با مفاهیم و مصطلحات فلسفی و عرفانی می پرداخته است.» میرزای اصفهانی توانست در مکتب خود ۲۵ نفر را تربیت کند که هر یک از آنان به تنهایی در حوزه های علمیه جهان تشیع ، انقلاب بزرگ فرهنگی بوجود آوردند. فضای علمی که در حوزه علمیه مشهد مقدس توسط میرزای اصفهانی بوجود آمد تأثیرات فکری عمیقی بر طلاّب و پژوهشگران دینی بوجود آورد. سید جواد مصطفوی نیز که متأثّر از این فضای علمی شده بود خط مشی دینی و پژوهشی خود را بر اساس معارف قرآنی و عترت -علیهم السلام- قرار داد که در بخش تحصیلات و تألیفات ایشان مشروحاً بدان می پردازیم.
تحصیلات
...