سومالی

[ویکی شیعه] سومالی شرقی ترین کشور قاره آفریقا است که بیش از ۹۸٪ جمعیت آن مسلمان است. بیشتر مسلمانان این کشور، شافعی و بخشی نیز شیعه هستند.
کشور سومالی در قسمت شاخ آفریقا در شرقی ترین بخش این قاره قرار گرفته و از شمال غربی با جیبوتی، از غرب با اتیوپی و از جنوب غربی با کنیا همسایه است و در شمال با خلیج عدن و در شرق با اقیانوس هند مرز ساحلی دارد. تنگه راهبردی «باب‏ المندب» که رابط میان خلیج عدن و دریای سرخ است، در شمال این کشور قراردارد.
واقع‏ شدن این کشور در مجاورت دریای سرخ و اقیانوس هند، موقعیت استراتژیکی برای آن رقم زده است. پس از افتتاح کانال سوئز که دریای مدیترانه را از طریق دریای سرخ و تنگه عدن به اقیانوس هند متصل‏ می‏ ساخت، بر اهمیت این کشور افزوده شد.

[ویکی اهل البیت] سومالی کشوری است در شرق قارهٔ آفریقاو پایتخت آن موگادیشو است. از سال ۱۹۹۱ چند قبیله در شمال این کشور با نام سومالی اند اعلام استقلال کرده اند.
کشور سومالی،بیشترین مساحت منطقه ی استراتژیک شاخ آفریقا را به خود اختصاص داده است . این سرزمین با 637 هزار کیلومتر مربع مساحت، در غرب اقیانوس هند قرار دارد. سومالی از سمت غرب با کشورهای جیبوتی،اتیوپی و کنیا هم مرز است. نواحی شمالی آن غالبا ً نیمه بیابانی است و ادامه ی ارتفاعات اتیوپی ،این منطقه را تحت پوشش قرار می دهد. نواحی ساحلی خشک و شنی،و نقاط جنوبی جلگه ای است که به دلیل عبور خط استوا، آب و هوایش گرم و مرطوب است.
این کشور در سال 1960 استقلال یافت. قسمتهای شمال سومالی، کوهستانی و نیمه صحرایی است، و در جنوب کشور، بوته زارها، محیط مناسبی برای حیات وحش پدید آورده اند. بیشتر جمعیت این کشور چادرنشین بوده و شغل اصلی آنان پرورش گوسفند، شتر، بز و گاو می باشد. وسعت زمینهای زیر کشت بسیار کم بوده، و کتان – ذرت – نیشکر و گندم در آنها به عمل می آید. موز، مهمترین محصول صادراتی این کشور محسوب می شود. معادن سومالی شامل: سنگ آهن – ژیپس و اورانیوم می باشد، اما به علت عقب ماندگی تکنولوژی و عدم وجود امکانات و کارشناسان فنی، از این معدن، بهره برداری نمی شود.
سومالی حدود ده میلیون نفر سکنه دارد که 99 درصد آن ها مسلمان اند. نژاد ساکنان آن سیاه و سفید (سامی) است و به زبان سومالیایی و عربی سخن می گویند.حکومت سومالی جمهوری است و در سال 1960م از فرانسه و انگلیس مستقل ، و در سپتامبر همین سال به عضویت سازمان ملل متحد در آمد . مرکز حکومت آن شهر موگادیشو است که یک درصد جمعیت سومالی در آن استقرار یافته اند. ازدیگر شهرهای آن باهارگیا،بایدوا و بورائو می باشد. اقتصاد سومالی بر کشاورزی و دامداری مبتنی است .
سومالی با بحران های اقتصادی – اجتماعی گسترده ای روبه رو است که ریشه های آن را باید در نظامی گری ،ملّی گرایی، اختلاف مرزی با کشورهای همسایه،کشمکش های منطقه ای ،و رقابت میان وابستگان به قبایل برا ی کسب قدرت جست وجو کرد. با اوج گیری بحران سومالی،شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال 1992م ،پنج قطعنامه برای خاتمه دادن به درگیری ها در این کشور صادر کرد،ولی تمام اقدامات این نهاد بین المللی و از جمله میانجی گری برای برقراری آتش بس میان طرفین درگیر با شکست مواجه شد. سرانجام آمریکا با استفاده از قطعنامه ی 794،به بهانه تسهیل جریان توزیع کمک های جهانی و فراهم آوردن زمینه برای آشتی ملّی ،در سومالی مداخله نظامی کرد. اما هدف اصلی آمریکا از این دخالت غیر اصولی،حفظ نفوذ خود در شاخ آفریقا و کنترل برخی جنبش های اسلامی منطقه بود؛البته مشکل سومالی هم حلّ نشد وجنگ های داخلی شدت یافت . اگر چه با وساطت برخی کشورهای همسایه، در آگوست سال 2000 مجلس سومالی رئیس جمهور موقت را مشخص کرد،ولی بحران همچنان این کشور را تهدید می کند.
سایت رحماء بازیابی: یکم مرداد 1394

سومالی (Somalia)
موقعیت. سومالی شرقی ترین کشور افریقاست و از شمال به خلیج عدن، از شرق و جنوب به اقیانوس هند، و از غرب به کشورهای کنیا، اتیوپی، و جیبوتی محدود است. این کشور ۶۳۷,۶۵۷ کیلومتر مربع مساحت دارد و پایتخت آن شهر موگادیشو است.سیمای طبیعی. کشور سومالی که شاخ افریقا یا شبه جزیرۀ سومالی بخش عمدۀ آن را تشکیل می دهد، از دو ناحیۀ جغرافیایی متمایز تشکیل شده است: الف. کوهستان شمالی که بخشی از فلات سومالی است و بلندترین نقطۀ کشور، کوه سورود کاد با ارتفاع ۲,۴۰۷ متر، در آن قرار دارد. اقلیم این ناحیه در مقایسه با دیگر نواحی از اعتدال بیشتری برخوردار است و مهم ترین شهرهای آن عبارت اند از زیلع، بربره، بوساسو، و هرجیسه. ب. دشت های ساحلی یا بیابان های خشک و لم یزرعی که در جنوب ناحیۀ بالا جا دارند. این قسمت از دامنه های ارتفاعات اتیوپی در غرب آغاز می شود، رو به شرق از ارتفاع آن ها کاسته می شود و به ساحل اقیانوس هند منتهی می گردد. این کشور فقط دو رودخانه دارد که شِبِلی و جوبا نام دارند و از اتیوپی سرچشمه می گیرند. این رودخانه ها پس از مشروب کردن بخش های جنوبی به اقیانوس هند می ریزند و نواحی آباد و حاصل خیز سومالی ازجمله شهرهای موگادیشو، مارکا، و کیسمایو نیز در این قسمت قرار دارند. اقلیم سومالی بسیار گرم و نامطبوع است. خط استوا، از حاشیۀ جنوبی آن می گذرد و دمای آن را طاقت فرسا می کند. بارندگی های آن غالباً به نواحی جنوبی و کوهستان های شمالی محدود است و میانگین سالانۀ آن بین ۵۱ میلی متر در شمال و ۴۲۹ میلی متر در جنوب متغیّر است.
اقتصاد. کشاورزی سومالی، به کنارۀ رودخانه های دوگانۀ این سرزمین منحصر است و سطح زیر کشت آن از یک پنجم مساحت کل کشور تجاوز نمی کند. ذرت، بادام زمینی، موز، و نیشکر از عمده ترین محصولات ساحلی رودخانه های مزبورند. گله داری سنتی در بیش از نیمی از خاک این کشور متداول است و گوسفند و بز و شتر به صورت سنتی پرورش داده می شوند.
حکومت و سیاست. کشور سومالی پس از کسب استقلال دچار آشفتگی و جنگ های داخلی شد و شیرازۀ حکومت آن از هم پاشید. در حال حاضر این کشور به صورت یک دولت موقت انتقالی اداره می شود و عملاً فقط یک حزب اجازۀ فعالیت سیاسی دارد. جنگ های داخلی تاکنون مانع از استقرار یک حکومت ملی و سراسری شده و قانون اساسی این کشور به حالت تعلیق درآمده است؛ سومالی هنوز ارتش ملی ندارد و نواحی مختلف آن تحت سلطۀ گروه های قومی و قبیله ای قرار دارد.مردم و تاریخ. جمعیت سومالی حدود۹,۳۳۱,۰۰۰نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به۱۴.۶ نفر در کیلومتر مربع می رسد. روند افزایش جمعیت این کشور۳.۳ درصد است و ۸۵ درصد از مردم آن سومالیایی هستند و اکثراً از آیین اسلام پیروی می کنند. زبان رسمی آنان سومالیایی است و۷۴.۵ درصد از آنان روستانشین اند. سابقۀ نژادی مردم سومالی به ۲۰۰۰ سال پیش باز می گردد. عرب ها در قرن ۸م ماندگاه هایی در کرانه های اقیانوس اطلس تأسیس کردند و در قرن ۱۰م به ترویج آیین اسلام پرداختند. پرتغالی ها پس از کشف راه دریایی جنوب افریقا با پشتیبانی ارتش اتیوپی شهرهای سومالی را تصرف کردند و ماندگاه های جدیدی در کنار آن ها بنا نهادند. نواحی شمالی سومالی در ۱۶۹۸ به اطاعت امپراتوری عثمانی درآمد و نواحی جنوبی نیز مطیع سلطان نشین زنگبار شد. با احداث کانال سوئز بر اهمیت منطقۀ مزبور افزوده شد و انگلیسی ها در ۱۸۸۵ در زیلع و بربره مستقر شدند. ایتالیایی ها نیز بخش های دیگری از سومالی را تصرف کردند. سومالی انگلیس در ۱۹۶۰ به استقلال رسید، به دنبال آن سومالی ایتالیا نیز به آن پیوست و کشور مستقل سومالی رسماً در ۱۹۶۰ تأسیس شد.

سومالی (قوم). سومالی (قوم)(Somali)
از گروه های قومی شرق افریقا در منطقۀ شاخ افریقا. هرچند اکثریت آنان در جمهوری سومالی زندگی می کنند، اما گروه های اقلیت سومالی نیز در کشورهای اتیوپی و کنیا مشاهده می شوند. سومالی ها عمدتاً کوچندگانی اند که به شبانی و بازرگانی اشتغال دارند و در قالب گروه های خانوادگی و در چارچوب طایفه ها زندگی می کنند و در رأس هر طایفه رئیسی انتخابی یا موروثی قرار دارد. آنان عمدتاً مسلمانانی سنی مذهب اند. زبانشان کوشیتی است که به شاخۀ حامی ها از خانوادۀ زبان های افریقایی ـ آسیایی تعلق دارد.