سودان

[ویکی فقه] کشور سودان با متجاوز از ۲۵۰۰۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت پر وسعت ترین کشور افریقایی و نیز بزرگترین سرزمین در بین کشورهای اسلامی می باشد. ترکیب جمعیت کشور سودان فوق العاده پیچیده است به طوری که ده گروه قومی مهم را می توان در آن تشخیص داد. این کشور با مصر، لیبی، چاد، افریقای مرکزی، زئیر، کنیا، اوگاندا و اتیوپی مرز مشترک دارد.
کشور سودان با متجاوز از ۲۵۰۰۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت پر وسعت ترین کشور افریقایی و نیز بزرگترین سرزمین در بین کشورهای اسلامی می باشد، همچنین به عنوان نهمین کشور از لحاظ مساحت در جهان، به اندازه یک چهارم قاره اروپا وسعت دارد.
محمود فرامرز یاوری، گیتاشناسی کشورها، ص۱۸۰.
مردم این کشور به دلیل این که تعصب قومی و قبیله ای ندارند، مهاجرین کشورهای همسایه را به راحتی پذیرا می شوند. و می توان گفت سودان علاوه بر آن که دروازه جهان اسلام برای افریقاست، نماینده این قاره با نژادها و فرهنگ های گوناگون می باشد. در مرکز اسلامی افریقا که در نزدیکی خارطوم -مرکز حکومت- واقع شده هزاران جوان افریقایی با ملیت های گوناگون مشغول تحصیل هستند. دانشگاه افریقا و نیز سازمان دعوت اسلامی برای نظارت بر فعالیت های اسلامی در افریقا و مرکز کمک های بشر دوستانه اسلامی در سودان تاسیس شده اند، این مرکز به شکل گسترده ای در افریقا فعالیت می کند. البته استکبار از این که تلاش های دینی در این کشور صورت بگیرد، مخصوصا اگر با کوشش های سیاسی توام باشد، نگران است. امریکا هر از چندگاه یک بار سودان را متهم به حمایت از تروریسم می کند و تحت این بهانه در سال ۱۳۷۷ (ه ش) طی حملات موشکی یک کارخانه داروسازی را در این سرزمین منهدم کرد.
روزنامه کیهان، شماره ۱۶۶۹۰، ص۱۲.
سودان یک وابستگی دو جانبه افریقائی -عربی دارد و از این جهت در میان کشورهای مسلمان منحصر بفرد است، سودان کشور آواره پذیر در منطقه ای است که در آتش جنگی داخلی سوخت، از غرب سودان ساکنین سرزمین های چاد، نیجر، نیجریه، کامرون، مالی، سنگال و موریتانی پس از بروز حوادث ناگوار طبیعی یا سیاسی و نیز منازعات داخلی و مرزی به سوی سودان مهاجرت کردند، آوارگان زئیری با وجود داشتن کشوری نسبتا ثروتمند به طرف این سامان سرازیر شدند، همچنین مردم اوگاندا و کنیا و انقلابیون اتیوپی و اریتره نیز طی سال های مبارزه برای استقلال کشور خویش در سودان سکنی گزیدند. در مقابل؛ بسیاری از مردم سودان طی سال های جنگ داخلی در دسته های بزرگ به سوی اوگاندا و کنیا مهاجرت کردند، گروه هایی از آنها نیز در لیبی، مصر و عربستان و کشورهای شیخ نشین خلیج فارس اقامت نمودند. این آمیختگی های قومی و قبیله ای که توام با مسایل سیاسی، فرهنگی و برخی معضلات اجتماعی است، گاهی برای سودان مشکل ایجاد کرده و در مواقعی نیز برایش سودمند بوده است.
فصلنامه قراءات سیاسیه، بهار۱۳۷۲.
...

[ویکی شیعه] سودانکشوری در شمال شرقی آفریقا است که در گذشته «مصر جنوبی» خوانده می شد. حدود ۸۰٪ مردم آن مسلمان هستند. گذشته از شیعیان که حدود ۲ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند، فرقه های صوفیه به ویژه برخی از آنان مانند ختمیه و انصار، محبت زیادی به اهل بیت (ع) دارند و جایگاه امام علی(ع) در میان آنان بسیار رفیع است. حتی برخی از این فرقه ها نسبت به امام مهدی (ع) نیز اظهار وفاداری می کنند.
سودان در شمال شرقی قاره آفریقا قرار گرفته است. این کشور از شمال با مصر، از شمال غربی با لیبی، از غرب با چاد، از جنوب غربی با آفریقای مرکزی، از جنوب با سودان جنوبی، از جنوب شرقی با اتیوپی و از شرق با اریتره همسایه است و در شمال شرقی با دریای سرخ مرز ساحلی دارد.
سودان بزرگ ترین کشور آفریقا و و بزرگ ترین کشور جهان عرب بود تا اینکه در سال ۲۰۱۱ سودان جنوبی در پی برگزاری یک همه پرسی از این کشور جدا شد.

[ویکی اهل البیت] جمهوری سودان کشوری است در شمال شرقی آفریقا پایتخت آن خارطوم است.
مساحت : 815/505/2 کیلومترمربع
جمعیت : 000 /204/37 نفر
رشد سالانه جمعیت : 3 درصد
واحد پول : پوندسودان
جمهوری دموکراتیک سودان،وسیع ترین کشور جهان اسلام و بزرگ ترین کشور آفریقایی از نظر مساحت است . این کشور با 813/505/2 کیلومتر مربع وسعت ، در شمال شرقی آفریقا و در غرب دریای سرخ و جنوب مصر قرار دارد. نواحی شمالی آن از صحرا و بیابان پوشیده شده ، ولی در جنوب غربی و شرقی ،جنگل های استوایی و باتلاقی دیده می شود. آب و هوایش در شمال ، گرم وخشک و سوزان ، ولی در جنوب ،گرم ومرطوب است.
مردم سودان شمالی در قرن ششم بعد از میلاد قبطی ، و در قرن پانزدهم با فتوحات مسلمانان در این سرزمین مسلمان شدند. از اوایل قرن نوزدهم میلادی ،مصریان که پیش تر (چند قرن پیش ازمیلاد)سودان را تصرف کرده بودند،دوباره برای به دست آوردن طلا ،سودان شمالی را اشغال کردند. سودانیان از سال 1881 م به رهبری محمد احمد بن عبدالله ، معروف به مهدی سودانی بر ضد استعمار گران مصری و انگلیسی قیام کردند، ولی قوای مشترک مصر و انگلستان ، در سال 1898 م قدرت پیروان مهدی را در هم شکستند. سرانجام در سال 1956 م ، به سودان استقلال داده شد و این کشور دارای حکومت جمهوری گردید. دوسال بعد نظامیان به رهبری ژنرال ابراهیم عبود کودتا کردند و قدرت را در دست گرفتند. وی با انحلال مجلس ،قانون اساسی را ملغی کرد و دیکتاتوری نظامی را در سودان حاکم ساخت. در سال 1968م،یک مجلس جدید تشکیل شد و یک شورای فرماندهی که اسماعیل ازهری ریاست آن را عهده دار بود،مسئوولیت اداره ی سودان را پذیرفت. در کودتای نظامی سال 1969م،ژنرال جعفر نمیری حکومت سودان را در دست گرفت. او در سال 1971 م بر اثر قیام عده ای از افسران بر کنار شد،ولی سرانجام جنبش آنان را سرکوب کرد و دوباره روی کار آمد. هنگامی که جعفر نمیری برای جلب کمک های آمریکا به این کشور سفر کرد، در غیابش ژنرال عبدالرحمان سواری الذهب ، وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک ارتش سودان ، زمام امور را در دست گرفت. اما این جابه جایی موثر واقع نشد واختلاف های شمال و جنوب سودان همچنان ادامه داشت. این وضع،سواری الذهب را وادار کرد در برقراری قوانین اسلامی تأمّل کند و انتخابات سال 1986 م را به مردم قول دهد. در انتخابات آوریل همین سال، صادق المهدی از حزب الامه روی کار آمد که از برقراری شریعت اسلامی حمایت کرد ، اما در زمان نخست وزیری وی ، آشوب بر کشور حاکم شد. در فوریه سال 1990م ،ژنرال عمر البشیر رئیس جمهور را بر کنار کرد و خود قدرت را به دست گرفت . وی در سال 1996 م با کسب 76 درصد آرا در پست ریاست جمهوری ابقا گردید.

سودان (اهواز). سودان یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در استان خوزستان واقع شده است. [ ۱] براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، سودان ۲۹۲ نفر جمعیت دارد. [ ۲]

سودان (فیلم). سودان ( انگلیسی: Sudan ) یک فیلم ماجرایی تکنیکالر آمریکایی محصول ۱۹۴۵ به کارگردانی جان رالینز و با بازی ماریا مونتز، جان هال و ترهان بی است.

سودان (کرگدن). سودان ( ۱۹۷۳– ۱۹ مارس ۲۰۱۸ ) یک کرگدن سفید شمالی ( Ceratotherium simum cottoni ) بود که از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۰۹ در باغ وحش دوور کرالووه جمهوری چک و باقی عمر خود را در منطقه حفاظت شده اول پژتا لایکیپیا در کنیا سپری کرد. [ ۳] در زمان مرگ، او یکی از سه کرگدن سفید شمالی و آخرین نوع کرگدن سفید شمالی نر شناخته شده از این زیرگونه بود. به گفته مسئولان نگهداری از سودان در منطقه حفاظت شده اول پژتا، او بعد از ماه ها بیماری و بعد از وخیم شدن وضعیت سلامتش در ۱۹ مارس ۲۰۱۸ با تزریق دارو کشته شد. [ ۴]
با مرگ او فقط دو کرگدن ماده از این زیرگونه باقی مانده است که دختر و نوه این کرگدن هستند، دیگر کرگدن سفید نر زنده اواخر سال ۲۰۱۴ میلادی به طور طبیعی مرد و از آن به بعد سودان تنها کرگدن سفید نر دنیا بود. [ ۵] نمونه هایی از ژن های سودان پیش از مرگ او برداشته شده به امید اینکه بتوانند در آینده و با کمک لقاح مصنوعی از این زیرگونه تولید کنند. [ ۶]

سودان (Sudan)
نمایی از شهر خارطوم
نمایی از شهر خارطوم
نمایی از شهر خارطوم
موقعیت. کشور سودان در افریقای شمال شرقی، بین مصر در شمال؛ دریای سرخ، اریتره، و اتیوپی در شرق؛ کنیا، اوگاندا، و کنگو کینشاسا (زئیر) در جنوب؛ و جمهوری افریقای مرکزی، چاد، و لیبی در غرب قرار دارد. مساحت این کشور ۲,۵۰۵,۸۱۰ کیلومتر مربع و شهر خارطوم پایتخت آن است.سیمای طبیعی. سودان وسیع ترین کشور قارۀ افریقا است و بین مدار رأس السرطان در شمال و مدار چهار درجۀ عرض شمالی در جنوب واقع است. درازای آن از شمال به جنوب ۲,۲۵۰ کیلومتر و حداکثر پهنای آن از شرق به غرب حدود ۱,۷۳۰ کیلومتر است. این کشور از نظر طبیعی به سه ناحیۀ زیر تقسیم می شود: الف ـ صحرای خشک و خشن نوبه در شمال که حدود ۳۰ درصد از مساحت کشور را شامل می شود و ارتفاعاتی با بلندی ۲,۲۶۰ متر آن را از کرانه های دریای سرخ جدا می کند. به جز باریکه ای در کرانه های رود نیل که پوشش گیاهی اندکی دارد، بخش های دیگر آن عاری از گیاه است و خشکی هوا و شنزارهای پهناور از ویژگی های آن است. ب ـ ناحیۀ مرکزی، استپ پهناور و نیمه خشکی است که ارتفاعات کوتاه و پراکنده ای مانند تپه های نوبه با بلندی ۱,۳۲۴ متر در آن دیده می شود. این ناحیه از شرق به کوه پایه های ارتفاعات مرزی اتیوپی منتهی می شود و رشته ارتفاعات آتشفشانی مرّه با بلندی ۳,۰۸۸ متر در غرب آن جا دارند. شهر خارطوم، پایتخت کشور که رود های نیل ازرق (آبی) و نیل ابیض (سفید) در آن به هم می پیوندند، در همین ناحیه واقع است و بخش میان رودهای مزبور را باتلاق زار بسیار وسیع ال سود فراگرفته است. پ ـ ناحیۀ جنوبی کشور سودان یا کوهستانی ترین بخش آن را جنگل های بارانی نسبتاً انبوه فراگرفته و بلندترین نقطۀ کشور، کوه کینیتی با ارتفاع ۳,۱۸۷ متر، در مرز کشور اوگاندا واقع است. مهم ترین عارضۀ طبیعی سودان رود عظیم نیل است. بخش علیای رود مزبور، نیل آبی و نیل سفید، و ریزابه های دیگر آن مانند رودهای عطبره و الغزال و غیره این کشور را مشروب می کنند. رود نیل سفید در شهرک نیموله، نقطه ای از مرز کشور اوگاندا، به سودان وارد می شود و رو به شمال از میان ناحیۀ جنوبی می گذرد. این رود پس از آمیختن با رودخانۀ الغزال وارد ناحیۀ مرکزی می شود و رو به شمال به جریان خود ادامه می دهد. در شهر خارطوم با رود نیل آبی، که از ارتفاعات کشور اتیوپی سرچشمه می گیرد، درهم می آمیزد و پس از عبور از آبشار ششم به ناحیۀ شمالی وارد می شود؛ در این ناحیه با رودخانۀ عطبره مخلوط می شود و پس از پشت سر گذاردن آبشار دوم در شهرک مرزی وادی حلفا از سودان خارج و به مصر وارد می شود. کشور سودان به ۲۶ ایالت فدرال تقسیم می شود و شهرهای مهم آن عبارت اند از خارطوم، کسله، عُبید، فاشر، مَلَکال، واد مِدَنی، و جوبا. پورت سودان نیز عمده ترین بندر این کشور است. اقلیم سودان مدارگانی بسیار گرم است. آب و هوای قاره ای آن در کرانه های دریای سرخ تا حدی تعدیل می شود و از میزان بارندگی و پوشش گیاهی و حیات وحش آن رو به شمال رفته رفته کاسته می شود. ناحیۀ جنوبی اقلیم استوایی دارد، بارندگی آن بسیار زیاد و فصل بارانی آن طولانی است. ماه های اردیبهشت و خرداد گرم ترین ماه ها در سودان است؛ آسمان آن در زمستان تقریباً صاف و بدون ابر است و شب های نسبتاً خنکی دارد. بارندگی های سودان، که رو به شمال کاهش می یابد، خاص تابستان است و بارندگی نواحی ساحلی معمولاً در زمستان روی می دهد. میانگین دمای شهر خارطوم در دی ماه ۱۸ درجۀ سانتی گراد، در تیرماه۲۱.۷ درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۱۵۷ میلی متر است. حال آن که میانگین دمای شهر جوبا، در جنوب، در دی ماه۲۸.۳ درجۀ سانتی گراد، در تیرماه۲۵.۶ درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۹۶۸ میلی متر است؛ از سوی دیگر میانگین دمای وادی حلفا واقع در انتهای شمالی در دی ماه ۱۰ درجۀ سانتی گراد، و در تیرماه۳۲.۲ درجۀ سانتی گراد است، و میانگین بارندگی سالانۀ آن از۲.۵ میلی متر تجاوز نمی کند. حیات وحش سودان بسیار متنوع و شامل فیل، زرافه، شیر، ببر، پلنگ، میمون، انواع پرنده، تمساح، اسب آبی، خزندگان سمّی، و حشرات موذی به ویژه مگس تسه تسه و پشۀ مالاریاست.
اقتصاد. ۸۰ درصد از نیروی کار سودان به کشاورزی اشتغال دارند و پنبه عمده ترین فرآوردۀ صادراتی آن است. دیگر فرآورده های کشاورزی این کشور عبارت اند از ذرت، ارزن، گندم، جو، و بادام زمینی. جنگل ها و نواحی زیر پوشش گیاهی سودان، که یک پنجاهم مساحت کشور را شامل می شوند، چراگاه دام های این کشور از قبیل بز، گاو، گوسفند، شتر و چهارپایان دیگر است و تولید چوب آن، که بیشتر به مصرف سوخت می رسد، حدود ۹.۶۸میلیون متر مکعب است. ماهی گیری در رود نیل و آب های ساحلی دریای سرخ صورت می گیرد که عمدتاً به مصرف داخلی می رسد. گرافیت، طلا، کرومیت، نمک، منگنز، میکا، گوگرد، آهن، مس، روی، پنبۀ کوهی، پودر تالک، و خاک چینی ازجمله کانی های این کشورند؛ استخراج و بهره برداری از نفت این کشور که از ۱۹۷۹ آغاز شده، تکافوی نیازهای داخلی را نمی دهد و کسری آن عمدتاً از خارج وارد می شود. نیمی از نیروی الکتریسیتۀ سودان با سوخت وارداتی تأمین و نیم دیگر به شیوۀ برقابی تولید می شود. سودان در زمینۀ صنعت پیشرفتی نداشته و تولید پوشاک و منسوجات، کفش، نوشابه، صابون، دارو و مواد شیمیایی فعالیت های صنعتی آن را تشکیل می دهند.
حکومت و سیاست. به موجب قانون اساسی ۱۹۹۸، که عمرالبشیر رئیس جمهوری این کشور آن را تصویب کرد، سودان دارای نظام جمهوری فدرال است. نهاد قانون گذاری آن مجلس وطنی نام دارد که از ۳۶۰ عضو تشکیل شده است. در انتخابات ریاست جمهوری دسامبر سال ۲۰۰۰، ژنرال عمر حسن احمدالبشیر برای بار دیگر به ریاست جمهوری سودان برگزیده شد.
مردم و تاریخ. جمعیت سودان حدود۳۰,۸۹۴,۰۰۰ نفر است (۲۰۰۸) و تراکم نسبی آن۱۲.۳ نفر در کیلومتر مربع است. رشد سالانۀ جمعیت این کشور دو درصد است و اعراب سودانی با۴۹.۱ درصد اکثریت قومی آن را تشکیل می دهند. ۷۰ درصد از مردم این کشور مسلمان اند و ۶۸ درصد از آنان در روستاها به سر می برند. زبان رسمی آنان عربی است. مصریان باستان سودانی ها را نوبیایی می خواندند. فرمانروایان نوبیایی از ۷۳۰ تا ۶۶۳پ م با نام گروهی از فرعون های مصر بر آن سرزمین فرمانروایی داشتند. در قرن ۶م آیین مسیح در سودان اشاعه یافت و سپس این سرزمین به تصرف اعراب درآمد و مردم نواحی شمالی و مرکزی آن به آیین اسلام گرویدند. محمدعلی پاشا، خدیو مصر، در ۱۸۲۰ سودان را تصرف کرد و ساموئل بیکر انگلیسی در ۱۸۷۰ به بهانۀ مبارزه با خریدوفروش برده، ناحیۀ جنوبی سودان را به تصرف انگلستان درآورد. محمد احمد، معروف به مهدی سودانی، در ۱۸۸۱ با نام مهدی موعود علیه سلطۀ انگلیسی ها قیام کرد و پس از پیروزی هایی چند مغلوب آنان شد. در ۱۸۹۸ سودان میان مصر و انگلستان تقسیم شد و در ۱۹۵۶ با حمایت انگلیسی ها به استقلال رسید، و نظام جمهوری برای ادارۀ آن برگزیده شد. ژنرال عبود در ۱۹۵۸ کودتا کرد و نظام جمهوری را برانداخت. او در ۱۹۶۴ به سبب روبه رو شدن با بن بست های سیاسی و تشدید اختلاف میان شمال و جنوب و مسلمانان و غیر مسلمانان از کار کناره گرفت و احمد محجوب به جای او زمام امور سودان را در دست گرفت. به علت کودتاهای مکرر، این کشور روبه ضعف نهاد و سرانجام ژنرال عمرالبشیر با کودتای ۱۹۹۰ به حکومت رسید. او در ۱۹۹۱ نظام حکومتی را به جمهوری فدرال تغییر داد، کشور را به نُه ایالت خودمختار تقسیم کرد، و اجرای قوانین اسلامی را به نواحی مسلمان نشین شمالی منحصر کرد؛ ولی آشوب ها و جنگ های داخلی همچنان ادامه یافت؛ حدود ۹میلیون غیرمسلمان جنوبی آواره و بی خانمان شدند، و ۶۰هزار تن از آنان جان خود را از دست دادند. تا این که در همه پرسی ۲۰۱۱ بخش جنوبی سودان از آن جدا شد و به استقلال رسید.