سوانته ارنیوس

سوانته آرنیوس. سوانته آرنیوس ( سوئدی: Svante Arrhenius زاده ۱۹ فوریه ۱۸۵۹ – درگذشته ۲ اکتبر ۱۹۲۷ ) شیمی دان سوئدی بود که برندهٔ اولین جایزهٔ نوبل شیمی در سال ۱۹۰۳ و در سال ۱۹۰۵ مدیر مؤسسه نوبل شد. او همچنین اولین کسی بود که با استفاده از اصول اساسی شیمی فیزیک میزان افزایش کربن دی اکسید اتمسفر مربوط به افزایش دمای سطح زمین را تخمین زد. همچنین آرنیوس نخستین فردی بود که اسید و باز هارا طبق یک مبنای علمی توصیف کرد. درواقع او قدرت اسید و باز ها را بر اساس میزان رسانایی الکتریکی شان بیان کرد.
نام او به خاطر پژوهش های علمی که سهم بسزایی در علوم دارند با معادله آرنیوس، نظریهٔ آرنیوس، دهانه های ماه آرنیوس، دهانه های مریخ آرنیوس و آزمایشگاه آرنیوس در دانشگاه استکهلم به خاطر سپرده شده اند.
آرنیوس معتقد بود که اسیدها و بازها هنگام حل شدن در آب، به طور جزئی یا کامل تفکیک می شوند و ذره های بارداری به نام یون، پدیدمی آورند. این ایدهٔ آرنیوس، در زمان خود، یک ایدهٔ انقلابی بود. به طوری که اغلب شیمیدان ها بر این باور بودند که مولکول ها نمی توانند به یون های مثبت و منفی، شکسته شوند. به همین دلیل، با دادن کرسی استادی به وی، مخالفت کردند؛ اما شیمیدان های جوان در پژوهش های خود، به نتایجی دست یافتند که با نظریه آرنیوس، همخوانی داشت.
سوانته آرنیوس شیمیدان سوئدی طی پژوهش هایی که در دههٔ ۱۸۹۰ روی رسانایی الکتریکی و برقکافت ترکیب های محلول در آب انجام می داد، به نظریه ای برای اسیدها و بازها دست یافت. او اسید را ماده ای تعریف کرد که در آب حل می شود و یون هیدروژن یا پروتون پدیدمی آورد. از نگاه او گاز هیدروژن کلرید چنین ماده ای است؛ زیرا به هنگام حل شدن در آب، یون های هیدروژن و کلرید دیدمی آورد. محلول آبی حاصل که این یون ها را دارد، هیدروکلریک اسید نامیده می شود. مطابق نظریهٔ آرنیوس، باز، ماده ای است که به هنگام حل شدن در آب یون هیدروکسید پدیدمی آورد. برای مثال، از دید آرنیوس سدیم هیدروکسید یک باز است؛ زیرا بر اثر حل شدن این ترکیب یونی در آب، یون های سازندهٔ آن از هم جدا می شود و یون های هیدروکسید را در آب آزاد می کند.