سلطان محمد تغلق شاه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سلطان محمد تغلق شاه، دومین سلطان سلسله تغلقیه یا همان خاندان تغلق تیمور می باشد.
محمد جَونَه غیاث الدین الغ خان، ملقب به ابوالمجاهد ، دومین سلطان این سلسله بود که در ۷۲۵ به سلطنت رسید. در قلمرو وسیع او، بر اثر سیاست های نادرستش، همواره شورش وجود داشت و او خود به این امر واقف بود. وی در ۷۲۷ دستور تخریب دهلی را داد و مردم را به زور به منطقه دیوگری ــ که شهر دولت آباد را در آن جا بنا کرده بود ــ فرستاد. از ۷۳۲ تا ۷۳۳ درگیر سرکوب شورش در مُلتان و بَنگال و لکهنو و بِهسیتان بود. در ۷۳۳، نام خلیفه عباسی مصر، ابوربیعه سلیمان المستکفی بن الحاکم اول، را از سکه انداخت، اما در ۷۳۵ بار دیگر از خلیفه عباسی اطاعت کرد. در ۷۳۵، خان های گجرات به سبب آن که محمد تغلق به افراد عامی، مانند باغبان و حجام، مناصب درباری بخشیده بود، علیه او شورش کردند و او شورش را سرکوب و اموال مردم را غارت کرد و آنان از وحشت به جنگل ها گریختند. در همین سال در دکن نیز شورش شد. محمد تغلق به کَرنال حمله کرد و راجه آن جا را کشت و هندوها را گردن زد. و جنایات زیادی مرتکب شد و خون بسیاری ریخت.
نحوه حکمرانی
در دوره حکمرانی او سلطنت تغلق شاهیان به اوج قدرت خود رسید. دیدگاه های توسعه طلبانه و افکار اقتصادی و اجتماعی او، تحولات بزرگی در قلمرو سلطنت دهلی به وجود آورد. او در آغاز کار با شورش هایی مانند شورش بهاءالدین گرشاسپ روبه رو شد که با قساوت آن را سرکوب کرد اگرچه سلطان محمد موفق شد با گسترش قلمرو حاکمیت خود و سازمان دهی امور مالی و مالیاتی، خزانه های آباد و ثروتمند ایجاد کند، اما به کارهایی دست زد که ضربه های جبران ناپذیری به بافت اقتصادی و اجتماعی قلمرو خود وارد آورد.کوچاندن اجباری مردم دهلی به دِواگیری (دئوگیری) که به دولت آباد تغییر نام داده بود، در ۷۲۷ق/۱۳۲۷م افزایش خراج میانْ دوآب؛ ضرب سکه های مسین به جای سکه های طلا و نقره و کوشش برای ترویج آن که با شکست روبه رو شد و خسارتی بزرگ به بار آورد؛ نقشه لشکرکشی به خراسان و ماوراءالنهر که موجب صرف هزینه بسیار برای تجهیز سپاه شد و نتیجه ای در بر نداشت؛ فرستادن سپاه برای فتح نواحی کوهستانی مرز هندوچین؛ اعمال مجازات های سنگین برای اجرای قوانین، از عوامل اصلی ناخشنودی مردم و درنتیجه بروز اغتشاش در نواحی مختلف قلمرو او بود. قحطی شدید ۷ ساله و شیوع وبا در ۷۳۶ق/۱۳۳۶م که تا دهلی نیز کشانده شد، از دیگر عوامل تهی شدن خزانه دولت و از دست رفتن سلطه حکومت بر بسیاری از مناطق شد استقلال دکن به دست حسن گانگو که با عنوان بهمن شاه (ﻫمین مقاله) سلسله بهمن شاهیان را بنیان گذاشت و استقلال بنگال که با تشکیل سلسله الیاس شاهیان (همین مقاله) به رهبری شمس الدین الیاس شاه (حک ۷۴۳-۷۵۹ق/ ۱۳۴۲-۱۳۵۸م) از وقایع دوره سلطان محمد بود.
ارتباط با خلیفه عباسی
سلطان محمد نخستین سلطان تغلق شاهی است که با خلیفه عباسی در مصر ارتباط برقرار کرد و در ۷۴۴ق/۱۳۴۳م خلیفه، منشور حکومت و خلعت برای وی فرستاد. به دستور سلطان او نام پادشاهان دهلی را که از خلیفه منشور حکومت نداشتند، ازجمله پدر خود را از خطبه بینداخت. سلطان محمد در محرم ۷۵۲ نزدیک تهته (تته/تتهه) درگذشت. اوصاف ضد و نقیضی برای سلطان محمد آورده اند، به هر حال می توان گفت که وی پادشاهی بلندپرواز، جسور و توسعه طلب بود که برای دست یابی به اهداف خود از هیچ کوشش و سخت گیری خودداری نمی کرد. او در نگارش فارسی و عربی تبحر داشت، به فارسی شعر می سرود، در علوم مختلف دستی داشت و در خوشنویسی ماهر بود.
اهمیت به شعائر دینی
...

پیشنهاد کاربران

بپرس