خاندان تغلق تیمور

[ویکی فقه] تغلق شاهیان، خاندانی از سلاطین مسلمان دهلی که حدود یک سده (۷۲۰-۸۱۵ق/۱۳۲۰-۱۴۱۲م) بر قلمرو نسبتاً وسیعی در شبه قاره هند فرمان راندند.
تغلق واژه ای ترکی به معنای سردار است. این واژه در اصل قتلغ بوده که در هندی به صورت تغلق در آمده است. نیای این سلسله غازی ملک تغلق، غلام غیاث الدین الغ خان بَلْبَن، بود که با دختری هندو از مردم جَتْ ساکن در پنجاب ازدواج کرد و فرزند آنان غیاث الدین تغلق شاه شد.
غیاث الدین تغلق شاه
غیاث الدین تغلق اولین سلطان این سلسله بود. درباره چگونگی به قدرت رسیدن او دو روایت وجود دارد: به گفته هندوشاه، وی ابتدا در خدمت ناصرالدین خسروشاه (حک: ۷۱۸ـ۷۲۰)، از سلاطین خَلجی هند، بود و پس از کشتن قاتلان خسروشاه، در ۷۲۰ بر تخت سلطنت دهلی نشست. وبه روایت دوم بنیان گذار این سلسله، غیاث الدین تغلق (سل ۷۲۰-۷۲۵ق/۱۳۲۰-۱۳۲۵م) فرزند تغلق خان و متعلق به یکی از قبایل ترک ساکن نواحی مرزی شبه قاره هند و آسیای مرکزی بود. تغلق خان پس از مهاجرت به هند، به خدمت سلطان غیاث الدین بَلْبَن (سل ۶۶۴-۶۸۶ق/۱۲۶۶-۱۲۸۷م) درآمد و همان جا ماند. چون به اقرب احتمال مادر غیاث الدین از هندوهای طایفه جات (یا جاط، جط، جَت) بود به نظر می رسد که وی در همین دیار زاده شد و رشد کرد، ابتدا در خدمت تجار این منطقه بود و سپس در زمان علاءالدین محمدشاه (متوفی ۷۱۵)، امیر سند، به خدمت برادر او (اُولوْخان) در آمد. پس از چندی امیر سپاه شد و به گفته خودش چون بارها با تاتارها جنگیده بود «غازی ملک» لقب گرفت. آنگاه به خدمت امیرقطب الدین مبارک شاه (متوفی ۷۲۰)، امیر خلجی، در آمد و به فرمان او حاکم شهر دبال پور شد و پسر بزرگ خود، محمد جَونَه غیاث الدین الغ خان را امیر سپاهش کرد. پس از قتل قطب الدین مبارک شاه خلجی (۷۱۶ق/ ۱۳۱۶م)، ناصرالدین خسروشاه بر تخت نشست، اما غیاث الدین تغلق بر او شورید و در پی قتل ناصرالدین خسرو، خود در ماه شعبان ۷۲۰ رشته امور را در دست گرفت.
← سلطنت
محمد جَونَه غیاث الدین الغ خان، ملقب به ابوالمجاهد ، دومین سلطان این سلسله بود که در ۷۲۵ به سلطنت رسید. در قلمرو وسیع او، بر اثر سیاست های نادرستش، همواره شورش وجود داشت و او خود به این امر واقف بود. وی در ۷۲۷ دستور تخریب دهلی را داد و مردم را به زور به منطقه دیوگری ــ که شهر دولت آباد را در آن جا بنا کرده بود ــ فرستاد. از ۷۳۲ تا ۷۳۳ درگیر سرکوب شورش در مُلتان و بَنگال و لکهنو و بِهسیتان بود. در ۷۳۳، نام خلیفه عباسی مصر، ابوربیعه سلیمان المستکفی بن الحاکم اول، را از سکه انداخت، اما در ۷۳۵ بار دیگر از خلیفه عباسی اطاعت کرد. در ۷۳۵، خان های گجرات به سبب آن که محمد تغلق به افراد عامی، مانند باغبان و حجام، مناصب درباری بخشیده بود، علیه او شورش کردند و او شورش را سرکوب و اموال مردم را غارت کرد و آنان از وحشت به جنگل ها گریختند. در همین سال در دکن نیز شورش شد. محمد تغلق به کَرنال حمله کرد و راجه آن جا را کشت و هندوها را گردن زد. و جنایات زیادی مرتکب شد و خون بسیاری ریخت.
← نحوه حکمرانی
...