سلسله نعمت اللهی

سلسلهٔ نعمت اللهی یکی از طریقت های تصوف است که از قرن هشتم هجری به بعد، به دلیل اجتهادات و خدمات شاه نعمت الله ولی، از معروفیه به نعمت اللهی شهرت یافت. [ ۱] سلسلهٔ نعمت اللهی در عصر حاضر از معروف ترین شاخه های تصوف است. [ ۲]
کلمهٔ نعمت اللهی از نام شاه نعمت الله ولی گرفته شده و چون در دوران او، پیروان او را «نعمت اللهی» می خواندند، این عنوان به کسانی که بعد از وی از عقاید و روش صوفیانه وی تبعیت کردند، داده شد. قبل از شاه نعمت الله نام طریقت همنام با قطب وقت بوده، چنان که در زمان معروف کرخی به معروفیه و در زمان جنید بغدادی به جنیدیه مشهور بوده است. [ ۳]
شاه نعمت الله ولی > عبدالله یافعی > صالح بربری > نجم الدین کمال کوفی > ابوالفتوح صعیدی > ابومدین > ابوالسعود اندلسی > ابوالبرکات > ابوالفضل بغدادی > احمد غزالی > ابوبکر نساج > ابوالقاسم گرّکانی > ابوعثمان مغربی > ابوعلی کاتب > ابوعلی رودباری > جنید بغدادی > سری سقطی > معروف کرخی > داوود طائی > حبیب عجمی > حسن بصری > علی بن ابی طالب[ ۴]
سید نورالدّین «شاه نعمت الله ولی» از اقطاب و صوفیان مشهور قرن هشتم و نهم هجری است. نعمت الله ولی در روز دوشنبه چهاردهم ربیع الاول ۷۳۱ هجری قمری در شهر حلب متولد شد. هفت سال مرشد خود عبدالله یافعی را خدمت کرد. وی در هرات با نوهٔ میرحسینی هروی پرسنده سؤالات گلشن راز ازدواج کرد و ثمرهٔ این ازدواج یگانه فرزند او برهان الدین خلیل الله ( متولد ۷۷۵ هجری ) بود که در کوهبنان کرمان متولد شد و پس از شاه نعمت الله ولی به قطبیت سلسله نعمت اللهی رسید. شاه نعمت الله ولی قریب صد سال زندگی کرد و سرانجام در روز پنجشنبه بیست و سوم ماه رجب ۸۳۲ و به قولی ۸۳۴ هجری در کرمان خرقه تهی کرد. [ ۴]
شاه نعمت الله ولی توجه خاصی به خدمات عام المنفعه داشت و در برخی از مناطق و شهرهای ایران مانند کوهبنان، ماهان، کرمان، ابرقو و تفت یزد اقدامات عمرانی مانند احداث ساختمان، باغ و حفر قنات به انجام رسانید که برخی از آن ها مانند عمارت شاه ولی در تفت یزد کماکان باقی است.
از شاه نعمت الله ولی آثار و تألیفات متعددی بالغ بر ١٢٠ رساله به جا مانده است. از جمله کلیات اشعار، رساله ها و شرح لمعات. [ ۵] [ ۶] [ ۷] [ ۸]