سفرنامه برادران شرلی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «سفرنامه برادران شرلی»، سفرنامه دو جهانگرد انگلیسی با نام سر آنتونی شرلی و سر رابرت شرلی به ایران است. شرح این سفر را یکی از همراهان این دو جهانگرد به نام جرح مانورینگ نوشته است و توسط شخصی، به نام آوانس به فارسی ترجمه شده است. سفرنامه برادران شرلی از چنان اهمیتی برخوردار است که به عنوان یکی از مآخذ تاریخ صفویه مورد استناد قرار می گیرد.
کتاب، مشتمل بر مقدمه مترجم، سفرنامه و ضمائم است. متن سفرنامه با شیوه نگارشی سایر سفرنامه های اروپایی و بدون ذکر تاریخ گزارشات از انگلستان آغاز و به اصفهان ختم می شود. در ضمایم کتاب نیز چند مقاله از نصرالله فلسفی، عباس اقبال آشتیانی و دکتر محبت آئین و... آمده است.
برادران شرلی سفر خود را از انگلستان آغاز و با عبور از خاک عثمانی و تحمل مشکلات فراوان از راه حلب به ایران رسیدند. آن ها در 19 ژوئن سال 1598 در شهر قزوین، پایتخت وقت ایران، با شاه عباس اول دیدار کردند که به نوشته مورخان، با این دیدار نفوذ و سپس مداخله انگستان در امور ایران آغاز شد. انگلستان با هدف های استعماری، پیش از شاه عباس هم درصدد نفوذ درایران بر آمده بود؛ ولی موفق نشده بود. شاه عباس که قصد عقب راندن عثمانی را از مرزهای غربی ایران و اخراج پرتغالی ها را از خلیج فارس و نیز تأسیس یک ارتش ملی و مدرن و خلاص کردن دولت از دست قزلباش (قشون ایالت) را داشت. در ژوئن 1598 از پیشنهادهای برادران شرلی استقبال کرده بود.
در نظام پادشاهی صفویه قوانین و اجرای آن ها ویژگی های خاصی داشته است که در سفرنامه این گونه بیان می شود: «قوانین این مملکت مانند قوانین عسگریه سخت است؛ مثلاً اگر شخصی چیزی بدزدد که ده شاهی قیمت داشته باشد، او را به حکم حاکم از درخت می آویزند و خفه می کنند».
شاه صفوی برای ایجاد زمینه مناسب سیاسی، آنتونی شرلی را به سفارت به دربارهای اروپا فرستاد تا به آن ها پیشنهاد اتحاد سیاسی و نظامی و دادن مزایای تجاری کند. وقتی قرار شد سرآنتونی به جانب اروپا عزیمت کند، یکی از سرداران قزلباش به نام حسینعلی بیک بیات نیز مأمور سفارت به اروپا شد و از همین جا موجبات شکست این اقدام فراهم آمد؛ زیرا وجود دو سفیر در یک هیئت سیاسی نتیجه ای جز جنجال در آغاز و شکست در پایان نخواهد داشت. به همین جهت مأموریت آنتونی شرلی در روسیه، نه فقط با دشواری های فراوان روبه رو شد، حتی خود او نیز مستقیماً مورد توهین قرار گرفت و دربار روسیه گذشته از آن که فقط حسینعلی بیک بیات را نماینده ی رسمی شاه ایران دانست، حتی فرستاده ی دیگری را هم که شاه عباس قبلاً به روسیه فرستاه بود، بر آنتونی شرلی مقدم داشت.

[ویکی فقه] سفرنامه برادران شرلی (کتاب). «سفرنامه برادران شرلی»، سفرنامه دو جهانگرد انگلیسی با نام سر آنتونی شرلی و سر رابرت شرلی به ایران است.
شرح این سفر را یکی از همراهان این دو جهانگرد به نام جرح مانورینگ نوشته است و توسط شخصی، به نام آوانس به فارسی ترجمه شده است. سفرنامه برادران شرلی از چنان اهمیتی برخوردار است که به عنوان یکی از مآخذ تاریخ صفویه مورد استناد قرار می گیرد.
ساختار
کتاب، مشتمل بر مقدمه مترجم، سفرنامه و ضمائم است. متن سفرنامه با شیوه نگارشی سایر سفرنامه های اروپایی و بدون ذکر تاریخ گزارشات از انگلستان آغاز و به اصفهان ختم می شود. در ضمایم کتاب نیز چند مقاله از نصرالله فلسفی ، عباس اقبال آشتیانی و دکتر محبت آئین و... آمده است.
گزارش محتوا
برادران شرلی سفر خود را از انگلستان آغاز و با عبور از خاک عثمانی و تحمل مشکلات فراوان از راه حلب به ایران رسیدند. آن ها در ۱۹ ژوئن سال ۱۵۹۸ در شهر قزوین ، پایتخت وقت ایران، با شاه عباس اول دیدار کردند که به نوشته مورخان، با این دیدار نفوذ و سپس مداخله انگستان در امور ایران آغاز شد. انگلستان با هدف های استعماری، پیش از شاه عباس هم درصدد نفوذ درایران بر آمده بود؛ ولی موفق نشده بود. شاه عباس که قصد عقب راندن عثمانی را از مرزهای غربی ایران و اخراج پرتغالی ها را از خلیج فارس و نیز تاسیس یک ارتش ملی و مدرن و خلاص کردن دولت از دست قزلباش (قشون ایالت) را داشت. در ژوئن ۱۵۹۸ از پیشنهادهای برادران شرلی استقبال کرده بود.
← قوانین نظام پادشاهی صفویه
...

پیشنهاد کاربران

سفرنامهٔ برادران شرلی توسط آنتونی ( ۹۷۶ ه‍. ق / ۱۵۶۸ م - ۱۰۴۴ ه‍. ق / ۱۶۳۵ م ) و رابرت ( ۹۸۹ ه‍. ق / ۱۵۸۱ م - ۱۰۴۴ ه‍. ق / ۱۶۳۴ م ) شرلی نوشته شده است. این دو برادر به فرمان ملکه الیزابت سفر خود را در شوال ۱۰۰۹ ه‍. ق / ۲۴ مه ۱۵۹۸ م آغاز کردند؛ و از طریق اسکندرون، حلب و بغداد وارد قزوین شدند و نزد شاه رفتند. آن ها از جانب شاه صفوی عهده دار مذاکره با شاهان اروپایی شدند تا اتحادی علیه کشور عثمانی تشکیل دهند. آن ها به کشورهای لهستان، آلمان، اسپانیا، ونیز و انگلیس سفر کردند تا نامه های شاه عباس صفوی را به دست حکمرانان کشورها برسانند. سفرنامهٔ این دو برادر شامل اطلاعاتی در مورد شرایط راه، تجارت، مردم، آداب و رسوم کشورها، خصوصیات شاهان، ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشورهای مختلف می شود. این کتاب در دوران فرمانروایی ناصرالدین شاه توسط آوانس خان ترجمه شد و در سال های بعد به همت علی قلی خان سردار اسعد و احمد مشیر چاپ شد و در دسترس عموم قرار گرفت. سفرنامهٔ برادران شرلی دارای اطلاعات ارزشمندی از دوران شاه عباس و حکومت صفویان است.
...
[مشاهده متن کامل]

در سفرنامهٔ برادران شرلی تمام مسیرهای حرکتی، راه های عبور، عادات، رفتار مردم، ویژگی های اجتماعی و رسم و رسومات مردم هر منطقه نوشته شده است. ویژگی مهمی که این سفرنامه دارد پرداختن به جزئیات است؛ وضعیت فرهنگی، جغرافیایی و اجتماعی با جزئیات تمام نوشته شده است. ایران و عثمانی در آن زمان سر جنگ داشتند و نویسنده به هنگام عبور از خاک عثمانی مردم، مناطق مختلف کشور، رفتار و عادات های آن ها را بیان می کند. هنگامی که او به ایران می رسد خانه ها، کوچه ها، محله ها را به خوبی توصیف می کند و سپس به اعتقادات مردم، عمل هایی مثل روزه و اوامر شاه عباس می پردازد. آنچه شاه اجازهٔ انجام آن را داده و آنچه منع کرده است را به طور کامل می نویسد، او حتی به خصوصیات و ویژگی های شخصی شاه عباس هم می پردازد. این سفرنامه جز منابع مهم تاریخ صفوی و شاه عباس اول است.
توماس شرلی فرزند سر توماس شرلی در سال ۹۷۱ ه‍. ق / ۱۵۶۴ م در انگلیس متولد شد او فرزند بزرگتر خانواده و عهده دار املاک خانوادگی شرلی بود. رابرت و آنتونی که پیش از او به شرق آمده بودند کاری از پیش نبردند و در سال ۱۳۱۳ ه‍. ق / ۱۶۰۴ م ملکه الیزابت، توماس را مأمور سفر به شرق کرد اما او اسیر عثمانی ها شد. هنگامی که رابرت از این ماجرا آگاهی پیدا کرد یعنی در سال ۱۰۱۴ ه‍. ق / ۱۴۰۵ م، آزادی ۳۰ تن از اسیرانی که در نبرد با عثمانی به دست آورده بودند را شرط آزادی برادر خود توماس دانست؛ اما توجهی به این پیشنهاد او نشد. مدتی بعد رابرت با ۶۰ اسیر عثمانی دوباره پیشنهاد خود را مطرح کرد و این بار توماس رهایی یافت و در سال ۱۰۱۶ ه‍. ق/ ۱۶۰۷ م به انگلیس بازگشت. او در همین زمان سفرنامه خود و برادرانش را به چاپ رسانید.

سفرنامه برادران شرلیسفرنامه برادران شرلی
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/سفرنامه_برادران_شرلی

بپرس