سرینیواسا رامانوجان

سرینیواسا رامانوجان ( ۲۲ دسامبر ۱۸۸۷ – ۲۶ آوریل ۱۹۲۰ ) عضو انجمن سلطنتی، یک ریاضی دان خودآموختهٔ اهل قوم تامیل هندوستان بود که تقریباً بدون هیچ آموزشی در ریاضیات محض توانست به گونهٔ شگفت انگیزی رابطه های مهمی را در آنالیز ریاضی، نظریه اعداد، سری ها و کسر مسلسل از خود به جای بگذارد. گادفری هارولد هاردی ریاضی دان انگلیسی دربارهٔ استعداد رامانوجان گفته است که او هم ردیف ریاضی دان هایی چون گاوس، اویلر، کوشی بود و باید او را یکی از ریاضیدانان بزرگ دانست. [ ۱]
رامانوجان در ارود، تامیل نادو در هند در یک خانوادهٔ فقیر برهمایی به دنیا آمد. وی برای اولین بار در دَه سالگی با ریاضی دان های معمولی آشنا شد و از خود استعداد و توانایی زیادی در این زمینه نشان داد. برای همین، یک کتاب پیشرفتهٔ مثلثات نوشتهٔ لونی[ یادداشت ۱] به او دادند. [ ۲] او تا ۱۲ سالگی بر این کتاب مسلط شد و حتی چند قضیه ( مانند تساوی اویلر ) را نیز خود به تنهایی پیدا کرد. او در دوران مدرسه استعدادی شگفت انگیز و بی سابقه از خود نشان داد و تحسین دیگران را برانگیخت و جایزه های ریاضی بسیاری برنده شد.
او تا ۱۷ سالگی به تنهایی شروع به تحقیق دربارهٔ اعداد برنولی و ثابت اویلر کرد. او برنده بورس تحصیلی کالج دولتی در کومباکونام شد ولی چون نتوانست در درس های غیر ریاضی خود موفق شود، به ناچار این امتیاز تحصیلی را ازدست داد. او به کالج دیگری رفت تا بتواند تحقیقات انفرادی خود در ریاضی را ادامه دهد؛ هم زمان به عنوان کارمند حسابدار در Madras Port Trust Office شروع به کار کرد تا بتواند هزینه های زندگی خود را تأمین کند. [ ۳] در سال های ۱۹۱۲ تا ۱۹۱۳، او چند نمونه از تلاش های خود در ریاضی را برای سه نفر از استادان دانشگاه کمبریج فرستاد. هاردی متوجه استعداد ویژهٔ رامانوجان در ریاضی شد و او را به کمبریج دعوت کرد تا هم او را ببیند و هم با او کار کند. پس از آن رامانوجان به عضویت انجمن سلطنتی و کالج ترینیتی کمبریج در می آید. او در نهایت به دلیل ابتلا به بیماری سل در سال ۱۹۲۰ در ۳۲ سالگی از دنیا رفت.
او در طول عمر کوتاهش به تنهایی نزدیک به ۳۹۰۰ اتحاد جبری و معادله بیان کرد[ ۴] که تعداد بسیار کمی از آن ها اشتباه بود، بعضی از آن ها در جای دیگر توسط دیگران گفته شده بود ولی درستی بیشتر آن ها اثبات شد. [ ۵] بسیاری از نتایج رامانوجان که اولین بار به وسیلهٔ خود او گفته شده بود، غیرمتعارف بودند مانند عدد اول رامانوجان و تابع تتای رامانوجان که این ها خود الهام بخش بسیاری از تحقیقات بعدی بودند. [ ۶] جامعهٔ ریاضی با سرعت کمی، رابطه های پیدا شده به وسیلهٔ رامانوجان را پذیرفت و بر فرضیه های او صحه گذاشت. [ ۷] مجلهٔ رامانوجن ( Ramanujan Journal ) که به صورت بین المللی انتشار می یابد، به توضیح تأثیر کارهای او در تمامی بحث های ریاضی می پردازد. [ ۸]