سرور

سرور (رایانه). در علم کامپیوتر، سرور ( به انگلیسی: Server ) یا کارساز[ ۱] قطعه ای از سخت افزار یا نرم افزار رایانه است که عملکردی را برای برنامه ها یا دستگاه های دیگر به نام کارخواه ( به انگلیسی: Client ) به ارمغان می آورد. این معماری، مدل کارخواه - کارساز نامیده می شود. سرورها می توانند عملکردهای مختلفی را ارائه دهند که اغلب به آنها خدمت ( به انگلیسی: Service ) می گویند؛ مانند هم رسانی داده ها یا منابع بین چندین کارخواه، یا انجام محاسبات برای یک کارخواه. یک سرور واحد می تواند به چندین کارخواه خدمت رسانی کند و یک کارخواه می تواند از چندین سرور استفاده کند. یک فرآیند کارخواه ممکن است در یک دستگاه اجرا شود یا ممکن است از طریق یک شبکه به یک سرور در دستگاه دیگری متصل شود. [ ۲]
در فناوری اطلاعات، سرور برنامهٔ رایانه ای است که خدمات گوناگونی را به برنامه های رایانه ای دیگر یا کاربرانش ( در همان سیستم یا سیستم دیگر ) ارائه می دهد.
در تعریف عملی تر سرور یک رایانه متصل به شبکه است که برخلاف سایر رایانه ها برای چند منظور متفاوت ساخته شده است. برای مثال یک کاربر ممکن است سرور را برای ارسال و دریافت ایمیل، میزبانی وب سایت ها ( Hosting ) ، کنترل و چگونگی دسترسی مشتریان به شبکه، برنامه های حسابداری جامع و … استفاده کند. سرور یک رایانه همیشه روشن و همیشه در دسترس است؛ زمانی که این دسترسی تنها در محدوده یک شبکه داخلی باشد، آن را سرور تحت شبکه می نامیم و به این معنا خواهد بود که تمامی رایانه های موجود در این شبکه از این رایانه فرمان می گیرند و نیازهای تحت شبکه خود را به کمک آن تأمین می کنند و سرور نقش آن ها را در شبکه تعیین می نماید. حال اگر گستره این شبکه را کمی بیشتر نماییم و آن را متشکل از تمام رایانه هایی که از طریق اینترنت به هم وصل شده اند بدانیم، با گروه بسیار بزرگی از رایانه های همیشه روشن و همیشه در دسترس از طریق اینترنت روبرو هستیم که به آن ها سرورهای اینترنتی گفته می شود و وظیفه دارند تا اطلاعاتی که در هر زمان از شبانه روز، بر روی پهنای اینترنت جستجو می کنید را برای ملاحظه شما در اختیار قرار دهند.
اگر سری به فرهنگ لغت بزنید، اولین تعریفی که از سِرور خواهید دید واژه «خدمات دهنده» است. تعریف درستی که برای این ابر رایانه در نظر گرفته شده است. این ابر رایانه همیشه در دسترس است و در واقع مسئولیت مدیریت اطلاعات و داده ها را بر عهده دارد و به عبارت بهتر سیستم سرور به عنوان یک مادر یا خدمات دهنده به کامپیوترهای کوچک تر به عنوان خدمات گیرنده یا کلاینت ( به انگلیسی: client ) فرمان می دهد و کلاینت ها می توانند نیازهای خود را به کمک داده ها و سخت افزار موجود تحت شبکه، در آن تأمین کنند. حال این شبکه را کمی بزرگتر فرض کنید و شبکه جهانی اینترنت را در نظر بگیرید؛ سرور ترکیب گروه بزرگی از ابر رایانه هایی است که از طریق اینترنت به یکدیگر وصل هستند و خدمات گیرنده ها یا همان کلاینت ها از طریق اینترنت به آنان وصل می شوند، در حقیقت آنچه که ما به عنوان اینترنت می شناسیم، حاصل ارتباط تعداد زیادی از سیستم ها با عنوان سرویس دهنده یا سرویس گیرنده است که هر روز هم به تعداد آنان اضافه می شود.

سِرْوِر (server)
(یا: سرویس دهنده) در شبکه های محلی، رایانه ای که برنامه های مدیریتی روی آن اجرا می شود و دسترسی به شبکه و منابع موجود روی آن (مثل دیسک ها و چاپگر ها) را کنترل می کند. رایانه ای که به عنوان سرور عمل می کند، منابع مختلف را در اختیار سایر رایانه های شبکه که به آن ها ایستگاه کاریگفته می شود، می گذارد.