زنان در دربار قاجار

[ویکی فقه] ازدواج مصلحتی، جزیی از سیاست های دربار شاهان قاجار بود، در این میان زنان قربانی می شدند. دربار شاهان قاجار به جز اواخر حکومت این سلسله انباشته از زنانی بود که وظیفه اصلی آنان ارضای امیال حاکمان وقت بود.
گرایش به گردآوری زنان در دربار از زمان "آقا محمدخان" اولین پادشاه شروع شد. زنان حرمسراهای قاجار، در بخش اعظم تاریخ حکومت این سلسله، با دستاویزها و بهانه های متعدد و به خاطر مصالح سیاسی، در زمره زنان پادشاهان وقت، قرار می گرفتند. ازدواج آقا محمدخان با "گلبخت خانم" دختر یکی از سران قبایل ترکمن تا حد زیادی برای ایجاد وحدت و خویشاوندی با قبیله فوق صورت گرفته بود.
پاکروان، امینه، آقامحمدخان، قاجار، ترجمه جهانگیرافکاری، ص۱۷.
زنان دربار به طرق مختلف اوقات خود را سپری می کردند. پرداختن به مسایل مذهبی یکی از مهم ترین راه های سرگرم ساختن زنان بود که از دوران حکومت "آقا محمدخان" به آن توجه می شد. در روزهای سوگواری عاشورا دختری از دختران حرمسرای آقا محمدخان در حالی که سراپا سیاه می پوشید، به منبر می رفت و با ذکر مصائب شهدای کربلا زنان حرمسرا را غرق در شیون و زاری می ساخت. به جای آوردن مراسم حج و زیارت قبور ائمه و امامزادگان از دیگر سرگرمی های زنان حرمسرا بود.
فووریه، ژرار، سه سال در دربار ایران، ترجمه عباس اقبال، ص۱۵۹.
هر یک از زنان در حرمسرا وظایف مخصوصی را برعهده داشتند، مثلاً یکی از زنان فتحعلیشاه مسئول نظارت بر چند نفر از زوجات شاه بود که وظیفه داشتند تا کارهای مربوط به نمازخانه و ایوان نشیمن قصر شاه را انجام دهند، زنی به نام "بی بی خانم" وظیفه پوشانیدن رخت و آوردن آیینه و شانه و بردن رخت حمام شاه را عهده دار بود. ده نفر از زن های حرم، با لباس های فاخر و جواهرآلاتی که داشتند، مسئول بردن غذا به نزد شاه بودند، این ده نفر همگی مادران شاهزادگان بودند.
عضدالدوله، احمد میرزا، تاریخ عضدی، ص۳۷..
...