زبان چِک یا چِکی ( به چکی: čeština، تلفظ: چِشتینا ) یکی از زبان های اسلاوی و در کنار زبان های اسلوواک، لهستانی، پومرانی و سورابی از شاخهٔ باختری اسلاوی است. چکی زبان جمهوری چک و چک های سراسر جهان می باشد. گویش وران این زبان را ۱۲ میلیون برآورد می کنند. این زبان به زبان اسلوواک بسیار نزدیک است و در درجه ای کمتر به زبان لهستانی.
نام بومی این زبان «čeština» از نام چک ها که از تیرهٔ اسلاوی بودند گرفته شده است. اینان در مرکز بوهم جاگیر شدند و با دیگر گروه های اسلاو همسایه زیر فرمان دودمان پرژمیسلید هم پیمان گشتند. ریشه این نام آشکار نیست. برپایه یک اسطوره این نام از نیا چک - کسی که این قبیله را به سرزمینشان رساند - گرفته شده است.
زبان چکی از زبان پیشااسلاوی در نزدیک به هزاره یکم ( پیش از میلاد ) پرورش یافته است.
چک زبانان و اسلوواک زبانان به خوبی زبان یکدیگر را می فهمند، البته به جز کسانی که در دو دهه پیش زاده شده اند که کمی سخت تر زبان هم را درک می کنند. دلیل آسانی فهم این دو زبان به پیشینه کشور چکسلواکی برمی گردد که تا پیش از ۱۹۹۳ که دو کشور چک و اسلواکی از هم جدا شدند مردمان چک و اسلواک زبان با هم پیوند روزمره داشتند و تلویزیون و رادیوی ملی برای هر دو زبان برنامه های فهم پذیر داشت. هم اکنون هم برنامه های تلویزیون چک به ویژه در زمینه برنامه های اقتصادی برای اسلواک زبانان به آسانی درک پذیر است. زبان اسلواک نیز در نتیجه کوچ اسواک زبانان در جمهوری چک به گوش آشناست.
مانند بسیاری دیگر از زبان های اسلاوی ( به جز نام های عادی در بلغاری و مقدونی ) واژه ها ( به ویژه نام واژه ها، کارواژه ها و صفت ها ) ریخت های گوناگونی در زبان چکی دارند. به این دید زبان های اسلاوی و از آن دسته زبان چک نزدیکی بیشتری به خاستگاه هند و اروپایی خود به نسبت دیگر زبان های این خانواده دارند. افزون بر این دستورهای ریخت شناسی واژگان به شدت بی قاعده هستند و بسیاری از واژگان دگرش های رسمی، گفتگویی و نیمه رسمی دارند. جایگشت واژه ها در جمله در این زبان امری است شدنی.
زبان چکی دارای ۱۰ واکه می باشد، پنج واکه کوتاه و پنج واکه بلند. واکه های کوتاه اینها هستند:
• /ɪ/ که با حرف y نمایش داده می شود.
• /u/ که با حرف u نمایش داده می شود.
• /ɛ/ که با حرف e ( گاه با ě ) نمایش داده می شود.
• /a/ ( در عمل واکه ناپُر مرکزی باز ) که با حرف a نمایش داده می شود.
• /o/ ( درعمل واکه پر پشت میانی ) که با حرف o نمایش داده می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفنام بومی این زبان «čeština» از نام چک ها که از تیرهٔ اسلاوی بودند گرفته شده است. اینان در مرکز بوهم جاگیر شدند و با دیگر گروه های اسلاو همسایه زیر فرمان دودمان پرژمیسلید هم پیمان گشتند. ریشه این نام آشکار نیست. برپایه یک اسطوره این نام از نیا چک - کسی که این قبیله را به سرزمینشان رساند - گرفته شده است.
زبان چکی از زبان پیشااسلاوی در نزدیک به هزاره یکم ( پیش از میلاد ) پرورش یافته است.
چک زبانان و اسلوواک زبانان به خوبی زبان یکدیگر را می فهمند، البته به جز کسانی که در دو دهه پیش زاده شده اند که کمی سخت تر زبان هم را درک می کنند. دلیل آسانی فهم این دو زبان به پیشینه کشور چکسلواکی برمی گردد که تا پیش از ۱۹۹۳ که دو کشور چک و اسلواکی از هم جدا شدند مردمان چک و اسلواک زبان با هم پیوند روزمره داشتند و تلویزیون و رادیوی ملی برای هر دو زبان برنامه های فهم پذیر داشت. هم اکنون هم برنامه های تلویزیون چک به ویژه در زمینه برنامه های اقتصادی برای اسلواک زبانان به آسانی درک پذیر است. زبان اسلواک نیز در نتیجه کوچ اسواک زبانان در جمهوری چک به گوش آشناست.
مانند بسیاری دیگر از زبان های اسلاوی ( به جز نام های عادی در بلغاری و مقدونی ) واژه ها ( به ویژه نام واژه ها، کارواژه ها و صفت ها ) ریخت های گوناگونی در زبان چکی دارند. به این دید زبان های اسلاوی و از آن دسته زبان چک نزدیکی بیشتری به خاستگاه هند و اروپایی خود به نسبت دیگر زبان های این خانواده دارند. افزون بر این دستورهای ریخت شناسی واژگان به شدت بی قاعده هستند و بسیاری از واژگان دگرش های رسمی، گفتگویی و نیمه رسمی دارند. جایگشت واژه ها در جمله در این زبان امری است شدنی.
زبان چکی دارای ۱۰ واکه می باشد، پنج واکه کوتاه و پنج واکه بلند. واکه های کوتاه اینها هستند:
• /ɪ/ که با حرف y نمایش داده می شود.
• /u/ که با حرف u نمایش داده می شود.
• /ɛ/ که با حرف e ( گاه با ě ) نمایش داده می شود.
• /a/ ( در عمل واکه ناپُر مرکزی باز ) که با حرف a نمایش داده می شود.
• /o/ ( درعمل واکه پر پشت میانی ) که با حرف o نمایش داده می شود.
wiki: زبان چکی