زبان های قفقاز

زبان های قفقاز مجموعه گسترده و بسیار متنوعی از زبان ها هستند که توسط بیش از ده میلیون نفر در رشته کوه قفقاز، میان دریای سیاه و دریای کاسپین، و پیرامون آن گویش می شوند.
با مقایسه زبانی اجازه این زبان ها را می توان به چندین خانواده مختلف زبانی، با ارتباط کم یا بدون ارتباط با هم، دسته بندی کرد. با این حال، گاهی به اشتباه از زبان های قفقاز به عنوان یک خانواده زبانی یاد می شود.
زبان های قفقازی شامل دو خانواده زبانی و سه زیرشاخهٔ جداگانه با بیش از ۱۱٫۲ میلیون سخنگو می باشند:[ ۱]
• خانواده زبان های قفقازی جنوبی ( زبان های کارتولی/Kartveli ) : که بیش از ۵٫۲ میلیون گویشور دارد و زبان گرجی از این دسته اند.
• خانواده زبان های قفقازی شمالی که شامل:
• زبان های قفقازی شمال غربی: که زبان های آبخازی، آدیغی، چرکسی، پونتی و کاباردی را شامل شده و حدود ۳٫۸ میلیون نفر بدان ها سخن می گویند
• زبان های قفقازی شمال شرقی: که زبان های داغستان و نیز زبان های اینگوشی، چچنی، لزگی و آواری را دربرمی گیرند و روی هم ۲٫۵ میلیون گویشور دارند.
خاستگاه زبان های قفقازی همچنان ناشناخته باقی مانده است. دو زیرخانوادۂ شمالی ممکن است خویشاوند دور باشند. فرضیهٔ دنه - قفقازی آنها را به ترتیب با زبان های نا - دنهٔ آمریکای شمالی و چینی - تبتی مربوط می کند. [ ۲] همچنین زبان های قفقازی، به نظر می رسد که معقول ترین خویشاوند از میان خویشاوندان فراوان پیشنهادی برای زبان باسکی باشند. [ ۲] [ ۱]
این زبان ها برای نگارش عموماً از سه گونه الفبا استفاده می کنند. الفبای گرجی، الفبای سیریلیک و الفبای لاتین. مورد نخست متعلق به زبان گرجی است و مورد بعدی را سایر زبان های رایج در قفقاز بکار می برند. الفبای لاتین نیز علاوه بر اینکه مدتی در نیمه نخست قرن بیستم در شوروی و مناطق مختلف آن رواج داده می شد ( گرچه امروز جای خود را به سیریلیک داده ) ، در میان قفقازی زبانان ساکن ترکیه و دیگر کشورهای خاورمیانه کاربرد دارد و تا صد سال پیش به وفور از الفبای عربی استفاده میشده ولی امروزه منسوخ شده و فقط عالمان مسلمان و برای دعا نوشتن و خواندن قرآن به یادگیری آن می پردازند و بین مردم عمومیت ندارد.
زبان های دیگری که به طور تاریخی و در حال حاضر در منطقه قفقاز صحبت می شوند می توانند در خانواده هایی با پراکندگی جغرافیایی بسیار گسترده تر جای گیرند.