زانتوفیل یا گزانتوفیل ( انگلیسی: Xanthophyll؛ در اصل فیلوگزانتین ) رنگدانه های زردی هستند که به طور گسترده ای در طبیعت یافت می شوند و همراه با کاروتن ها، گروه بزرگتر کاروتنوئیدها را تشکیل می دهند. نام زانتوفیل از واژگان یونانی زانتوس ( ξανθός، «زرد» ) [ ۱] و فیلون ( φύλλον، «برگ» ) [ ۲] با توجه به تشکیل نوارهای زردرنگ توسط آن ها در اوایل کروماتوگرافی در رنگدانه های برگ مشتق شده است.
زانتوفیل ها و کاروتن ها که هر دو کاروتنوئید هستند، از نظر ساختار مشابه هستند، اما زانتوفیل ها حاوی اتم های اکسیژن هستند در حالی که کاروتن ها صرفاً هیدروکربن خالص هستند و در ساختار خود اکسیژن ندارند. زانتوفیل ها با داشتن اکسیژن در ساختار مولکولی نسبت به کاروتن ها بیشتر قطبی هستند که این باعث جدایی از کاروتن ها در بسیاری از انواع کروماتوگرافی می شود. ( رنگ کاروتن ها معمولاً نارنجی تر از زانتوفیل ها است )
گزانتوفیل ها اکسیژن خود را به صورت گروه های هیدروکسیل و یا به عنوان اتم های هیدروژن جایگزین شده توسط اتم های اکسیژن هنگام عمل به عنوان یک پل برای تشکیل اپوکسیدها نشان می دهند.
زانتوفیل ها مانند سایر کاروتنوئیدها در بیشترین مقدار در برگ های بیشتر گیاهان سبز حضور دارند که برای تعدیل انرژی نور فعالیت می کنند. زانتوفیل های موجود در بدن جانوران از جمله انسان و محصولات حیوانی رژیمی در نهایت از منابع گیاهی موجود در رژیم غذایی گرفته می شوند. برای نمونه رنگ زرد موجود در زرده تخم ها، چربی و پوست از زانتوفیل های خورده شده ناشی می شود که در درجه اول لوتئین است که برای این منظور گاه به خوراک مرغ اضافه می شود.
رنگ زرد لکه زرد در شبکیه چشم انسان نیز ناشی از وجود لوتئین و زآگزانتین است. باز هم، هر دوی این زانتوفیل های خاص نیاز به منبعی در رژیم غذایی انسان دارند تا در چشم انسان وجود داشته باشد. آن ها از چشم در برابر نور یونیزه کننده ( نور آبی و فرابنفش ) با جذب آن ها محافظت می کنند. اما زانتوفیل ها در خود مکانیسم بینایی عمل نمی کنند زیرا نمی توانند به رتینال ( رتینالدئید یا آلدهید ویتامین آ ) تبدیل شوند.
معروف ترین ترکیبات گروه زانتوفیل ها شامل لوتئین، زاگزانتین، نئوگزانتین، ویولاگزانتین، فلاوگزانتین و آلفا و بتا کریپتوزانتین هستند. ترکیب اخیر تنها زانتوفیل شناخته شده حاوی یک حلقه بتا - یونون است و بنابراین بتا کریپتوزانتین تنها زانتوفیلی دارای فعالیت پرو ویتامین آ برای پستانداران است. حتی در این صورت، این ویتامین فقط در پستانداران گیاهخواری کاربرد دارد که دارای آنزیم ساخت شبکیه از کاروتنوئیدهای حاوی بتایونون هستند ( برخی از گوشتخواران فاقد این آنزیم هستند ) . در گونه هایی غیر از پستانداران، زانتوفیل های خاصی ممکن است به آنالوگ های هیدروکسیله شبکیه تبدیل شوند که مستقیماً در بینایی عمل می کنند. به عنوان مثال، به استثنای مگس های خاص، بیشتر حشرات از ایزومر R مشتق از زانتوفیل ۳ - هیدروکسی رتینال برای فعالیت های بینایی استفاده می کنند، به این معنی که بتا کریپتوکسانتین و سایر زانتوفیل ها ( مانند لوتئین و زآگزانتین ) ممکن است برای آن ها به عنوان اشکال بینایی دهنده ویتامین آ عمل کنند، در حالی که کاروتن ها ( مانند بتاکاروتن ) این کار را نمی کنند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفزانتوفیل ها و کاروتن ها که هر دو کاروتنوئید هستند، از نظر ساختار مشابه هستند، اما زانتوفیل ها حاوی اتم های اکسیژن هستند در حالی که کاروتن ها صرفاً هیدروکربن خالص هستند و در ساختار خود اکسیژن ندارند. زانتوفیل ها با داشتن اکسیژن در ساختار مولکولی نسبت به کاروتن ها بیشتر قطبی هستند که این باعث جدایی از کاروتن ها در بسیاری از انواع کروماتوگرافی می شود. ( رنگ کاروتن ها معمولاً نارنجی تر از زانتوفیل ها است )
گزانتوفیل ها اکسیژن خود را به صورت گروه های هیدروکسیل و یا به عنوان اتم های هیدروژن جایگزین شده توسط اتم های اکسیژن هنگام عمل به عنوان یک پل برای تشکیل اپوکسیدها نشان می دهند.
زانتوفیل ها مانند سایر کاروتنوئیدها در بیشترین مقدار در برگ های بیشتر گیاهان سبز حضور دارند که برای تعدیل انرژی نور فعالیت می کنند. زانتوفیل های موجود در بدن جانوران از جمله انسان و محصولات حیوانی رژیمی در نهایت از منابع گیاهی موجود در رژیم غذایی گرفته می شوند. برای نمونه رنگ زرد موجود در زرده تخم ها، چربی و پوست از زانتوفیل های خورده شده ناشی می شود که در درجه اول لوتئین است که برای این منظور گاه به خوراک مرغ اضافه می شود.
رنگ زرد لکه زرد در شبکیه چشم انسان نیز ناشی از وجود لوتئین و زآگزانتین است. باز هم، هر دوی این زانتوفیل های خاص نیاز به منبعی در رژیم غذایی انسان دارند تا در چشم انسان وجود داشته باشد. آن ها از چشم در برابر نور یونیزه کننده ( نور آبی و فرابنفش ) با جذب آن ها محافظت می کنند. اما زانتوفیل ها در خود مکانیسم بینایی عمل نمی کنند زیرا نمی توانند به رتینال ( رتینالدئید یا آلدهید ویتامین آ ) تبدیل شوند.
معروف ترین ترکیبات گروه زانتوفیل ها شامل لوتئین، زاگزانتین، نئوگزانتین، ویولاگزانتین، فلاوگزانتین و آلفا و بتا کریپتوزانتین هستند. ترکیب اخیر تنها زانتوفیل شناخته شده حاوی یک حلقه بتا - یونون است و بنابراین بتا کریپتوزانتین تنها زانتوفیلی دارای فعالیت پرو ویتامین آ برای پستانداران است. حتی در این صورت، این ویتامین فقط در پستانداران گیاهخواری کاربرد دارد که دارای آنزیم ساخت شبکیه از کاروتنوئیدهای حاوی بتایونون هستند ( برخی از گوشتخواران فاقد این آنزیم هستند ) . در گونه هایی غیر از پستانداران، زانتوفیل های خاصی ممکن است به آنالوگ های هیدروکسیله شبکیه تبدیل شوند که مستقیماً در بینایی عمل می کنند. به عنوان مثال، به استثنای مگس های خاص، بیشتر حشرات از ایزومر R مشتق از زانتوفیل ۳ - هیدروکسی رتینال برای فعالیت های بینایی استفاده می کنند، به این معنی که بتا کریپتوکسانتین و سایر زانتوفیل ها ( مانند لوتئین و زآگزانتین ) ممکن است برای آن ها به عنوان اشکال بینایی دهنده ویتامین آ عمل کنند، در حالی که کاروتن ها ( مانند بتاکاروتن ) این کار را نمی کنند.
wiki: زانتوفیل