زالپلون

زالپلون که با نام تجاری سوناتا ( Sonata ) مشهور است، و در ایران توسط شرکت های بسیار محدودی چون شهردارو و سبحان دارو تولید گشته و جزو داروهای بسیار کمیاب محسوب می شود، یک داروی آرامبخش - خواب آور است که برای درمان بی خوابی استفاده می شود. زالپلون یک خواب آور غیر بنزودیازپینی از گروه پیرازولوپیریمیدین است. [ ۱] زالپلون ترکیبی مشابه با گروه دارویی معروف تحت عنوان بنزودیازپین ها دارد. اگرچه حتی اثرات آن نیز شبیه بنزودیازپین ها است اما جزو آنها نیست. ساختار شیمیایی زالپلون بیشتر شبیه داروهای زولپیدم، زوپیکلون و اِس زوپیکلون است. این داروها به داروهای "گروه Z" مشهور هستند زیرا اول اسم همه آنها حرف "Z" دارد. این داروها جدیدترین نسل داروهای خواب آور هستند و عوارض و علی الخصوص اعتیادآوری کمتری نسبت به گروه قبلی یعنی بنزودیازپین ها دارند اما یکی از عوارض بسیار آزاردهنده آنها مخصوصاً در دوزهای بالا هالوسه ( توهم ) است. هالوسه ناشی از این داروها به شدت به دوز وابسته است. در بین این گروه دارویی زولپیدم بیشترین هالوسه را دارد. توهمات اغلب دیداری و شنیداری هستند. تغییرات گسترده و شدید در ادراک و آگاهی نسبت به زمان و مکان نیز رایج بوده اند. برخی حس کرده اند در یک زمین فوتبال قرار دارند! برخی با چاقو و از روی عدم آگاهی به وسایل خانه آسیب رسانده اند. موارد خودزنی مانند بریدن دست با چاقو نیز به وفور مشاهده شده است. علی رغم اینکه این افراد دچار پرخاشگری و توهم می شوند و حتی به خودشان صدمه می زنند، اما به خوبی تشخیص می دهند که نباید به انسان ها آسیب برسانند. آنها فقط از لحاظ پزشکی دچار مهارگسیختگی بسیار شدید و توهم و هذیان می شوند. [ ۲] به طور کلی داروهای "گروه Z" همچون زالپلون نیمه عمر کوتاهی دارند ( این دارو بین ۱ تا ۱/۵ ساعت ) و متابولیسم آنها کبدی است. [ ۳]