زاغه

زاغه در لغت به محله های فقیرنشین و بدون مجوز در حاشیه شهرها گفته می شود. معمولاً امکانات بهداشتی، رفاهی و امنیتی در مناطق زاغه نشین وجود ندارد.
هم اکنون بیش از یک میلیارد نفر از مردم جهان در زاغه ها زندگی می کنند. [ ۳] برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد، با توجه به رشد جمعیت جهان، جمعیت زاغه نشین ها در سال ۲۰۳۰ میلادی را در حدود ۲ میلیارد نفر برآورد کرده است. [ ۴] بر اساس آمار سازمان ملل متحد، هم اکنون بیش از یک نفر از هر ۳ ساکن در شهرهای کشورهای در حال توسعه در زاغه زندگی می کند. [ ۵] زاغه ها طیفی از آپارتمانهای پرتراکم و بد منظره در مرکز شهر تا سکونتگاه های پراکنده غیررسمی و بدون قانون در حاشیه شهرها را شامل می شود. برخی بیش از ۵۰ سال قدمت دارند و برخی هنوز در حال تصرف شدن هستند.
سکونتگاه های غیررسمی در مسائل و مشکلات زیر با هم اشتراک دارند:[ ۶]
• فقدان تأسیسات شهری مناسب و کافی
• فقدان خدمات شهری مناسب و کافی
• افزایش تنش ها به علت شکاف عمیق اجتماعی بین ساکنان این سکونتگاه ها و مناطق رسمی شهری
• پیچیدگی و دشواری تأمین خدمات به علت توسعه ناموزون و برنامه ریزی نشده
در آغاز پیروزی انقلاب ۱۳۵۷، ۳۰ درصد مردم در شهرها و ۷۰ درصد در روستاها زندگی می کردند اما سیاست های نادرست و عدم ایجاد اشتغال در روستاها سبب مهاجرت شده است و در کنار آن حاشیه نشینی ایجاد شده که در این میان مشهد بیشترین سهم را دارد به طوری که متوسط حاشیه نشینی در کلان شهرها ۱۶ درصد جمعیت است اما مشهد، ۳۰ درصد جمعیت حاشیه نشین دارد. [ ۷]
برای ساماندهی وضعیت حاشیه نشینی کارگروهی با محوریت معاونت مدیریت و توسعهٔ شهری و روستایی وزارت کشور و با عضویت سازمان ملی زمین و مسکن و سایر دستگاه های مرتبط تشکیل شده که دبیری آن بر عهدهٔ شرکت عمران و بهسازی شهری ایران است. یکی از اولویت های این کارگروه، تدوین برنامهٔ جامع توانمندسازی و پیشگیری از گسترش سکونتگاه های غیررسمی ایران است که حاشیه نشینی مشهد نیز یکی از بخش های مهم آن است. این برنامه جامع، سند مدیریت اجرایی برنامهٔ توانمندسازی و پیشگیری برای کلان شهرها است و قرار است با اولویت مشهد تهیه و تصویب شود. در شهر مشهد ۶۶ محله در ۸ پهنه وجود دارند که تاکنون برنامهٔ توانمندسازی در یکی از پهنه ها در سه محله به تصویب رسید و شرکت عمران و بهسازی شهری نیز چندین پروژه را در آن جا اجرا کرد. همچنین برنامه ریزی های لازم برای اجرایی شدن سازوکارهای لازم در سایر محله ها و در پهنه ای گسترده طی سه سال آینده انجام شده است. [ ۸]

زاغه (بهار). روستای زاغه، مرکز دهستان سیمینه رود و در بخش مرکزی شهرستان بهار در استان همدان ایران است.
این روستا در دهستان سیمینه رود قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۳۲۸نفر ( ۱۱۶۱ خانوار ) بوده است. [ ۱]
==قدمت روستا==
قدمت این روستا بر اساس کنده کاری و نقوش سنگی روی تخت سنگهای تپه قدیمی ( سنگ لاکپشت ) به دوران مادها بر میگردد.
==آثار تاریخی==
این روستا دارای آثار تاریخی و قدیمی ازجمله شهر زیر زمینی کنده شده توسط اهالی حدودا ۱۱۰سال پیش برای درامان ماندن از حمله روسها به ایران این حفاری را انجام داده اند، که دلیل تغییر نام روستا نیز همین موضوع است.
همچنین این در این روستا مزار امام زاده شمس الدین علمدار نیز قرار دارد، که حدوداً چند سالی است که به کمک اهالی روستا مرمت و بازسازی عظیمی برای امام زاده انجام شده است.
همچنین درخت کهنسال چند صد ساله که در غرب روستا واقع شده است.
و تپه قدیمی روستا ( سنگ لاکپشت و سنگ پیناچی )
که در غرب روستا واقع شده است. در این روستا قلعه ای وجود داشت که متعلق به خانها یا مالکان ای روستا بوده است. این قلعه تاریخی دارای باغ با انواع میوه ها بود که به آن گل باغچه می گفتند. درختان آن درخت عرعر انجیر ودرنتیجه بود که می گفتند زرد چوبه است. یک گرمابه اختصاصی در این قلعه وجود داشت که دارای طاق و سقف گنبدی بود از داخل دارای گچ بری های هنر مندانه ای بود. ورودی درب قله یک درب چوبی بزرگ به ارتفاع ۵ الی۶ متر بود و با یک هشتی باز می شد. این هشتی ۳ تا خروجی داشت . وکف آن سنگ فرش بود . جلو درب ورودی یک باب ساختمان یک طبقه بود رو به جنوب و جلو آن یک حوض آب بود . پشت این ساختمان یک ساختمان دو طبقه شاه نشین بود که دارای گچ بری های هنرمندانه ای بود. دارای ۴ تا برج نگهبانی بود درچهار طرف قلعه بود. این قلعه احتمال داشت مربوط به زمان قاجار باشد که تا سال ۱۳۵۷ در دست کد خدای روستا بود و بعد از انقلاب در روز ۱۳ به در سال ۱۳۵۸ مردم آن را به آتش کشیدند و مصالح آن را غارت کردند. بنیاد مسکن زمین های آن را به افرادی واگذار کرد که خانه های آنها در بهسازی روستا خراب شده بود. ازاین قلعه دیگر چیزی باقی نمانده است. فقط یک برج که برای تولید آجر بوده از آن باقی مانده است. در خارج قلعه در شمال غرب قلعه ودر غرب رودخانه نزدیک قلع یک برج نیز وجود داشت که آن هم برای تولد آجر بود کف این برج پایین تر از سطح زمین بود.

زاغه (خرم آباد). شهر زاغه ( باجول شهر ) [ ۵] نام شهری است در استان لرستان. این شهر مرکز بخش زاغه از توابع شهرستان خرم آباد است که واقع شدن آن در مسیر خرم آباد به بروجرد باعث اهمیت بیشتر آن در گذشته بود.
در سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵، ۲، ۷۷۶ نفر ( ۸۱۵ خانوار ) جمعیت داشته است. [ ۶]
مردم شهر زاغه از قوم لر می باشند و به زبان لری خرم آبادی سخن می گویند. [ ۷] مردم ساکن در این منطقه از ایل لر باجولوند می باشند . [ ۵]
نام این بخش ممکن است به دلیل تولید گندم و ذخیره آن در این محل باشد. همچنین ممکن است نام آن وجود انبار یا قرارگاهی نظامی در آن باشد.
گردنه زاغه در این منطقه قرار دارد. زاغه دارای آب و هوایی سرد و کوهستانی است. زاغه بر سر شاهراه تهران - خوزستان در فاصله شهرهای بروجرد تا خرم آباد قرار گرفته است.