زئولیت

زئولیت ( Zeolite ) یک ماده معدنی است که عمدتاً از آلومینوسیلیکات تشکیل شده و کاربرد تجاری عمده آن در صنایع یه عنوان جاذب سطحی است. واژه زئولیت در اصل در سال ۱۷۵۶ توسط کانی شناس سوئدی اکسل فردریک کرونستد ( به انگلیسی: Axel Fredrik Cronstedt ) ابداع شد. نام زئولیت از ترکیب دو واژه یونانی ( ζέω ( zéo، به معنی «جوش» و ( λίθος ( lithos، به معنای «سنگ» تشکیل شده است. زئولیت ها به طور گسترده ای در صنعت برای تصفیه آب، به عنوان کاتالیزور و برای تهیه مواد پیشرفته استفاده می شود. مهم ترین استفاده زئولیت در تولید پاک کننده های لباس است. همچنین در پزشکی و کشاورزی نیز کاربرد دارد. از بین زئولیت های طبیعی فقط ۹ نوع به مقدار زیاد در طبیعت یافت می شوند. خواص فیزیکی و شیمیایی زئولیت های طبیعی متفاوت بوده و در بین نمونه های مختلف یک نوع خاص از زئولیت نیز تفاوت هایی در خواص فیزیکی ( اندازه منفذ، اندازه بلور، ظرفیت تبادل یونی و ظرفیت جذبی ) و ترکیب شیمیایی وجود دارد. موارد استفاده زئولیت های مصنوعی و طبیعی از خواص فیزیکی و شیمیایی آن ها منشأ می گیرد که خود آن هم به نوبه خود تابعی از ساختمان بلوری و ترکیب شیمیایی زئولیت ها است. تعدادی از زئولیت های طبیعی عبارتند از: - Analcime – Chabazite – Clinoptilolite – Erionite – Faujasite – Ferrierite – Laumontite – Mordenite – Pillipsite – Heulandite .
از کاربردهای زئولیت می توان موارد زیر را به اختصار بیان نمود:
کشاورزی
• به عنوان ماده جاذب رطوبت در زراعت
• افزایش دهنده تبادلات کاتیونی و حاصلخیزی
• کنترل بو
• مواد افزودنی خوراک دام
• گلخانه
• پرورش گل
• سبزیجات
• درخت و درختچه Transplanting
• اصلاح خاک چمن
• محوطه سازی
• احداث جنگل ( سازمان جنگلها، مزارع درخت )
• کاربرد در سیستم های آبکشت
• تصفیه آمونیاک استخر ماهی و آبزیان
محصولات خانگی
• بوگیردر منازل
• کنترل بو و رطوبت حیوانات خانگی ( بستر حیواناتی مثل سگ وگربه )
محصولات صنعتی
• جاذب نفت ومشتقات آن
• جداسازی گاز
کاربرد در رآکتور و رادیواکتیو
• سایت بازسازی
• رآکتورها
• کاربرد در مدیریت زباله های اتمی
کاربرد در محیط زیست
• جذب فلزات سنگین
• به عنوان جذب کننده آلودگی های نفتی
تصفیه آب و فاضلاب