ریحان بهشت

[ویکی فقه] ریحان بهشت (قرآن). یکی از معانی ریحان بهشتی، بر اساس تفاسیر رزق و عطایی الهی است.
برخورداری مقربان از ریحان و رزق الهی:•«فاما ان کان من المقربین فروح وریحان...:پس اگر او از مقرّبان باشد، در رَوح و ریحان و بهشت پرنعمت است » مراد از مقربین همان سابقون مقربون است که در اول سوره درباره آنان می فرمود:" وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ" و کلمه" روح" به معنای راحت، و کلمه" ریحان" به معنای رزق است.بعضی گفته اند: ریحان به معنای همان گیاه خوشبو است، اما بهشتی آن، که در هنگام مرگ آن را برای مقربین می آورند همین که آن را بویید از دنیا می رود.و معنای آیه این است که: اما آن محتضر اگر از مقربین باشد جزای خوبی هایش این است که از هر هم و غمی و درد و المی راحت است، و رزقی از رزق های بهشتی دارد، و بعد از مردن هم جنت نعیم را دارد.یکی از معانی «ریحان»، رزق و عطایی الهی است. " روح" (بر وزن قول) آن گونه که علمای لغت گفته اند در اصل به معنی"تنفس" و" ریحان" به معنی شی ء یا گیاه خوشبو است، سپس این واژه به هر چیزی که مایه حیات و راحتی است گفته شده، همانگونه که" ریحان" به هر گونه نعمت و روزی خوب و فرح زا اطلاق می گردد، بنا بر این" روح" و" ریحان" الهی شامل تمام وسائل راحتی و آرامش انسان و هر گونه نعمت و برکت الهی می گردد.و به تعبیر دیگر می توان گفت:" روح" اشاره به تمام اموری است که انسان را از ناملائمات رهایی می بخشد تا نفسی آسوده کشد، و اما" ریحان" اشاره به مواهب و نعمتهایی است که بعد از رفع ناملائمات عائد انسان می گردد. مفسران اسلامی تفسیرهای متعددی برای این دو واژه ذکر کرده اند که شاید بالغ بر ده تفسیر شود.گاه گفته اند:" روح" به معنی"رحمت" و" ریحان" هر شرافت و فضیلتی را شامل می شود.و گاه گفته اند" روح" نجات از آتش دوزخ و" ریحان" دخول در بهشت است گاه" روح" را به معنی آرامش در قبر و" ریحان" را در بهشت دانسته اند.گاه" روح" را به معنی" کشف الکروب" (بر طرف ساختن ناراحتی ها) و ریحان را به معنی" غفران الذنوب" (آمرزش گناهان) تفسیر کرده اند.و گاه" روح" را به معنی" انظر الی وجه اللَّه" و" ریحان" را" استماع کلام اللَّه" شمرده اند ... و مانند اینها.ولی همانگونه که گفتیم اینها مصادیقی است از آن مفهوم کلی و جامع که در تفسیر آیه ذکر شد.قابل توجه اینکه بعد از ذکر" روح" و" ریحان" سخن از" جنة نعیم" (بهشت پر نعمت) به میان آورده، که ممکن است اشاره به این باشد که روح و ریحان در آستانه مرگ ، و در قبر و برزخ به سراغ مؤمنان می آید و بهشت در آخرت ، چنان که در حدیثی از امام صادق ع می خوانیم که در تفسیر این آیه فرمود:فاما ان کان من المقربین فروح و ریحان یعنی فی قبره، و جنة نعیم یعنی فی الآخرة:" اما اگر از مقربان باشد روح و ریحان از آن او است، یعنی در قبر، و بهشت پر نعمت برای او است یعنی در آخرت" ابن عباس و مجاهد گویند: برای او راحت و آسایش است، یعنی از تکالیف دنیا و سختیهای آن.و برخی گفته اند: که روحی است که نفس انسانی از آن لذّت می برد و از آن غم و غصّه را زایل می کند. رَیحانٌ یعنی روزی در بهشت .
عطر ریحان در بهشت
فضای زندگی مقربان در بهشت، معطر به ریحان و گیاه خوشبوی بهشتی:•«فاما ان کان من المقربین فروح وریحان...:پس اگر او از مقرّبان باشد، در رَوح و ریحان و بهشت پرنعمت است » برداشت یاد شده بر این اساس است که «ریحان» به معنای گیاه خوشبو و معطر باشد.