رژیم غذایی

رژیم غذایی، رژیم تغذیه ای یا خوراک روزانه[ ۱] یا غذای معمول[ ۱] مجموعهٔ خوراکی است که یک موجود زنده یا شخص مصرف می کند. بعضی اوقات انسان ها از رژیم تغذیه ای ویژه ای پیروی می کنند که ممکن است توسط متخصص تغذیه به آن ها توصیه شده باشد که به آن پرهیزانه[ ۲] یا رژیمِ درمانی می گویند ( مثلاً در بیماری دیابت ) . گاهی افراد برای لاغر شدن یا چاق شدن از رژیم مراعات کننده لاغری یا رژیم پرهیزانهٔ چاقی ( رژیم افزایش وزن ) پیروی می کنند. همچنین برخی از افراد مایلند در رژیم غذایی خود تنها از گیاهان استفاده کنند که به رژیم خوراکی آن ها گیاه خواری گفته می شود. نوع دیگری از رژیم تغذیه ای، رژیم تغذیه ای خام گیاه خواری است.
افراد متخصص تغذیه رژیم غذایی را به نوع تغذیه، مقدار و زمانی که فرد آن را مصرف می کند وابسته می دانند.
رژیم سالم رژیمی است که به تأمین یا بهبود سلامت کلی بدن کمک می کند. یک رژیم سالم مواد مغذی مورد نیاز بدن مانند مایعات، درشت مغذی ها، پروتئین ها، ریزمغذی ها، کربوهیدرات ها و مقدار مناسب کالری را تأمین می کند. [ ۳]
توصیه سازمان های بهداشت و درمان برای حفظ وزن نرمال از این قرار است: کاهش مصرف غذاهای پر کالری و نوشیدنی های قندی، افزایش مصرف غذاهای گیاهی، کاهش مصرف گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده و کاهش مصرف نوشیدنی های الکلی. [ ۴]
یک رژیم گیاهی یا یک رژیم غنی از گیاهان یک رژیم غذایی است که بیشتر یا کاملاً از غذاهای گیاهی تشکیل می شود. در این رژیم از مصرف گوشت قرمز پرهیز می گردد. [ ۵] لاغربودن زنان را از نوجوانی به سمت غذاهای سبُک سوق می دهد. به همین دلیل خیلی ها سالاد را به عنوان نوعی خوراک رژیمی و سبک، غذایی زنانه به حساب می آورند. زمانی سالاد، خوراکی برای طبقهٔ مرفه بود؛ زیرا مواد لازم آن معمولاً گران و فاسدشدنی بودند. اما امروزه خوردن سالاد فراگیر شده و ضمناً دست مایه ای شده است برای تظاهر به اینکه من به سلامتی ام اهمیت می دهم. جای گرفتن هر غذایی در طبقهٔ سالادها کافی است برای اینکه مردم فکر کنند مغذی است. [ ۶] اما بر خلاف تفکرات مردم که سالاد سالم است سالادهایی همچون سالاد الویه پر کالری و تقریباً ناسالم هستند.
رژیم لاغری برای سلامتی افراد چاق دارای اضافه وزن، لازم و ضروری است ولی می تواند برای افراد معمولی خطرناک باشد. این که چه کسی باید رژیم لاغری بگیرد را پزشک یا متخصص تغذیه مشخص می کند. [ ۷]

رژیم غذایی (diet)
مقدار غذای روزانۀ جانور. همچنین به انتخاب غذای خاص و برنامۀ غذایی افراد خاص نیز اطلاق می شود. بیشتر جانوران نیازمند هفت نوع مادۀ غذایی در رژیم روزانه اند که شامل پروتئین ها، کربوهیدرات ها، چربی ها، ویتامین ها، مواد کانی، آب، و الیاف گیاهی است. به هر رژیم غذایی که در آن، همۀ این اجزا با نسبت درست در آن مصرف شوند، رژیم غذایی متوازن می گویند. مقدار و نسبت مواد لازم برای انواع جانوران، بسته به اندازه، سن، و شیوۀ زندگی جانور، متفاوت است. دستگاه گوارش جانوران برای برطرف کردن نیازهای خاص آن ها تکامل یافته است. همچنین، جانوران برای مصرف مواد غذایی محیط زیستشان سازگار شده اند. ضرورت یافتن و عمل آوری رژیم غذایی مناسب در تکامل جانور مسئله ای اساسی است. علم تغذیه دانش غذاخوردن فرد یا گروهی از افراد است و متخصصین تغذیه در این دانش تخصص دارند. نیازهای غذایی جانور در طول زندگی، بسته به این که در حال رشد، تولیدمثل (زادآوری)، بسیار فعال یا رو به مرگ باشد، متفاوت است. ممکن است جانور کربوهیدرات های بیشتری برای کسب انرژی اضافی، یا مواد کانی بیشتری برای طی دوران رشد نیاز داشته باشد. رژیم غذایی کافی برای انسان عبارت است از موادی که نیازهای تغذیه ای روزانۀ بدن و انرژی کافی برای رفع نیاز به انرژی متناسب با فعالیت هایش را فراهم کند. میانگین نیاز روزانۀ لازم برای مردان ۲۵۰۰ کالری است که بسته به سن، شغل، و وزن فرد تغییر می کند. زنان در مقایسه با مردان نیاز به کالری کمتری دارند. نیازهای انرژی کودکان فعال به موازات افزایش سن افزایش می یابد و در اواخر دورۀ نوجوانی به اوج می رسد. حدود ۴۵۰میلیون نفر در جهان، عمدتاً در نواحی دچار قحطی، فقر، و جهان سوم، با کمتر از ۱۵۰۰ کالری در روز زندگی می کنند. میانگین مصرف روزانۀ غذا در کشورهای توسعه یافته حدود ۳۳۰۰ کالری است. رابطۀ تنگاتنگ بین سلامت و غذا از قدیم شناخته شده است و رژیم غذایی متوازن برای عملکرد عالی بدن ضروری است. عوامل بسیار، ازجمله سن، جنس، شغل، و شیوۀ زندگی، نیاز به انرژی فرد را تعیین می کنند و از این رو، برقراری رژیم غذایی درستی که با نیازهای فرد تناسب داشته باشد، مهم است. علاوه بر هیدرات های کربن انرژی زا، بدن نیازهای غذایی متعدد دیگری نیز دارد و بنابراین منظور از تأکید بر رژیم غذایی سالم و متوازن رفع نیاز کالری بدن نیست، بلکه منظور وجود همۀ مواد لازم به اندازۀ کافی و به نسبت متناسب است. هر فرد برای ساخت و نگهداری بافت ها و تنظیم اعمال بدن به مواد معدنی، پروتئین ها، ویتامین ها، و چربی های معینی نیازمند است. رژیم غذایی فاقد هر یک از این عناصر غذایی به بیماری های خاصی منجر می شود.