رود ولگا

وُلگا ( به روسی: Волга ) ( برخی آن را همان رودی می دانند که در متون قدیمی پارسی از آن با عنوان آتِل یاد شده است[ ۱] ) رودی در غرب روسیه است که با ۳٬۶۹۲ کیلومتر درازا، طولانی ترین رود روسیه و هفدهمین رود بلند جهان حساب میشود. همچنین این رود پرآب ترین رود اروپا است. رود ولگا پس از طی مسیر طولانی خود، به دریای خزر می ریزد. همچنین دریاچه خزر از طریق این رودخانه، توسط کانال ولگا–دن به آب های آزاد متصل می شود. برخی از بزرگ ترین ذخایر آبی جهان در کنار این رود قرار دارند و از منابع آب آن تغذیه می کنند. در کشور روسیه رود ولگا یکی از نمادهای ملّی کشور به شمار می رود و حوزه های آبگیر این رود، محل قرارگیری یازده شهر دیگر این کشور است.
نام روسی این رود یعنی ولگا ( Волга ) از ریشه نیا - اسلاوی *vòlga گرفته شده که به معنای رطوبت است. این نام اسلاوی یک گرته برداری از نامی است که سکاهای ایرانی زبان به این رود داده بودند یعنی «را». [ ۲] نام «را» ( Rā ) نیز در زبان سکایی به معنای رطوبت و هم ریشه با واژه اوستایی «رنها» Raŋhā ( به معنای رود افسانه ای ) است. واژه سغدی رک ( r’k ) [ ۳] و واژه فارسی رگ ( آبراه خون ) نیز با این واژه هم ریشه می باشند. [ ۴]
اقوام ترک تباری که در امتداد ولگا ساکن شدند در قدیم به آن ایتیل یا آتیل می گفتند که به معنای «رود بزرگ» است. در زبان های ترکی تبار امروزه نیز به آن با ایدیل و اِدل و نام های مشابه اشاره می شود. نام دیگر ترکی برای ولگا «ساری سو» ( آب زرد ) است. مردم قوم ماری، از اقوام اورالی به ولگا «یول» می گویند که در زبان تاتاری به معنای راه است.