[ویکی فقه] تاریخ تحولات دولت حمدانیان گویای آن است که آنان مناسبات سیاسی خود را بر بنیانی منفعت طلبانه و بی ثبات استوار ساخته بودند.
نخستین تحرک سیاسی آنان به هم پیمانی حمدان بن حمدون با هارون شاری در ۲۶۳ بازمی گشت که دوامی نسبتاً طولانی داشت و حمدان نه تنها به لحاظ نظامی، بلکه به لحاظ تبلیغی نیز امکانات خود را در اختیار خوارج نهاد، اما از آن جا که این هم پیمانی بن ابه مصالح سیاسی طرفین شکل گرفته بود و از گرایش استقلال طلبانه بنی تغلب ناشی می شد، در موقعیتی خطیر از هم گسست. بدین ترتیب، مناسبات حسنه آنان پس از حدود دو دهه به روابطی خصمانه تبدیل شد و حسین بن حمدان به نفع عباسیان، به قلع و قمع آن ها پرداخت. چنین مناسبات بی ثباتی با قرامطه نیز وجود داشت چنان که، حسین بن حمدان یک چند عملیات نظامی متعددی علیه قرمطیان به انجام رساند اما با شدت گرفتن دشمنی حمدانیان و فاطمیان، قرمطیان از حمایت سیاسی و حتی تسلیحاتی حمدانیان علیه فاطمیان بهره مند شدند.
روابط سیاسی حمدانیان با عباسیان
این بی ثباتی در مناسبات حمدانیان با عباسیان بیش از پیش جلوه گر بود. تحولات سیاسی مرکز خلافت و مناسبات حمدانیان با سرداران نظامی مسلط بر دربار عباسیان، چگونگی این روابط را تعیین می کرد. حمدانیان به رغم موقعیت مستحکم حسین بن حمدان در دربار خلیفه عباسی و نیز امیرالامرایی ناصرالدوله در بسیاری موارد عملکردی استقلال طلبانه و طغیانگرانه داشتند. با این حال، اهمیت حمدانیان در حفظ سرحدات اسلامیِ مجاور روم شرقی (ثغور) و نیز حفظ امنیت داخلی قلمرو عباسیان از دست اندازی قبایل کرد و عرب نواحی جزیره، عباسیان را به مدارا وا می داشت.
روابط سیاسی حمدانیان با فاطمیان
فاطمیان، به رغم تمایل حمدانیان به هم پیمانی با آنها، چندان روی خوشی نشان نمی دادند و به آنان بی اعتماد بودند. درواقع، فاطمیان غالبآ در جبهه مقابل حمدانیان قرار داشتند. به رغم آن که گاه حمدانیان بن ابه مقتضیات سیاسی به فاطمیان التجا می جستند، این رویکرد تا پایان حکومت حمدانیان تداوم داشت. با این حال، گروهی از آخرین بازماندگان خاندان حمدانی، پس از سقوط حکومت حمدانیان در شام، در مصر اقامت گزیدند و بعد ها در نیمه دوم قرن پنجم، یکی از اخلاف آنان چنان قدرتی یافت که برای چندین سال بر امور حکومت مصر در دوره مستنصر فاطمی، سیطره یافت و مهم ترین کارگزار مصر شد.
حمدانیان مهم ترین مانع توسعه طلبی رومیان
...
نخستین تحرک سیاسی آنان به هم پیمانی حمدان بن حمدون با هارون شاری در ۲۶۳ بازمی گشت که دوامی نسبتاً طولانی داشت و حمدان نه تنها به لحاظ نظامی، بلکه به لحاظ تبلیغی نیز امکانات خود را در اختیار خوارج نهاد، اما از آن جا که این هم پیمانی بن ابه مصالح سیاسی طرفین شکل گرفته بود و از گرایش استقلال طلبانه بنی تغلب ناشی می شد، در موقعیتی خطیر از هم گسست. بدین ترتیب، مناسبات حسنه آنان پس از حدود دو دهه به روابطی خصمانه تبدیل شد و حسین بن حمدان به نفع عباسیان، به قلع و قمع آن ها پرداخت. چنین مناسبات بی ثباتی با قرامطه نیز وجود داشت چنان که، حسین بن حمدان یک چند عملیات نظامی متعددی علیه قرمطیان به انجام رساند اما با شدت گرفتن دشمنی حمدانیان و فاطمیان، قرمطیان از حمایت سیاسی و حتی تسلیحاتی حمدانیان علیه فاطمیان بهره مند شدند.
روابط سیاسی حمدانیان با عباسیان
این بی ثباتی در مناسبات حمدانیان با عباسیان بیش از پیش جلوه گر بود. تحولات سیاسی مرکز خلافت و مناسبات حمدانیان با سرداران نظامی مسلط بر دربار عباسیان، چگونگی این روابط را تعیین می کرد. حمدانیان به رغم موقعیت مستحکم حسین بن حمدان در دربار خلیفه عباسی و نیز امیرالامرایی ناصرالدوله در بسیاری موارد عملکردی استقلال طلبانه و طغیانگرانه داشتند. با این حال، اهمیت حمدانیان در حفظ سرحدات اسلامیِ مجاور روم شرقی (ثغور) و نیز حفظ امنیت داخلی قلمرو عباسیان از دست اندازی قبایل کرد و عرب نواحی جزیره، عباسیان را به مدارا وا می داشت.
روابط سیاسی حمدانیان با فاطمیان
فاطمیان، به رغم تمایل حمدانیان به هم پیمانی با آنها، چندان روی خوشی نشان نمی دادند و به آنان بی اعتماد بودند. درواقع، فاطمیان غالبآ در جبهه مقابل حمدانیان قرار داشتند. به رغم آن که گاه حمدانیان بن ابه مقتضیات سیاسی به فاطمیان التجا می جستند، این رویکرد تا پایان حکومت حمدانیان تداوم داشت. با این حال، گروهی از آخرین بازماندگان خاندان حمدانی، پس از سقوط حکومت حمدانیان در شام، در مصر اقامت گزیدند و بعد ها در نیمه دوم قرن پنجم، یکی از اخلاف آنان چنان قدرتی یافت که برای چندین سال بر امور حکومت مصر در دوره مستنصر فاطمی، سیطره یافت و مهم ترین کارگزار مصر شد.
حمدانیان مهم ترین مانع توسعه طلبی رومیان
...
wikifeqh: روابط_خارجی_حمدانیان