روئال امونسن

روئال آمونسن. روئال اِنگِلبِرت گراونینگ آمونسن[ ۱] ( به نروژی: Roald Engelbregt Gravning Amundsen ) ( زادهٔ ۱۶ ژوئیه ۱۸۷۲ – مرگ ۱۸ ژوئن ۱۹۲۸ ) جستجوگر نروژی دو قطب شمال و جنوب بود. او نخستین سفر اکتشافی قطب جنوب را میان سال های ۱۹۱۰–۱۲ رهبری نمود و همچنین نخستین کسی است که به هر دو قطب شمال و جنوب رسید. آمونسن را نخستین کسی می دانند که گذرگاه شمال غربی را درنوردید. او در کنار مردانی چون داگلاس موسن، رابرت فالکون اسکات و ارنست شکلتون یکی از رهبران اصلی دورهٔ اکتشافات قهرمانانهٔ قطب جنوب بود.
روئال آمونسن در سال ۱۹۱۰ میلادی به سمت قطب شمال حرکت کرد و تصمیم داشت اولین کسی باشد که به آن جا می رسد، اما این تصمیم را به تعویق انداخت چرا که یک آمریکایی به نام رابرت پری پیش از اقدام او، مدعی شد که به آن جا رسیده است. بعدها ادعای پری در رسیدن به محل دقیق قطب شمال رد شد. این کاشف نروژی سپس تصمیم گرفت به قطب جنوب برود. آمونسن در ۱۴ دسامبر ۱۹۱۱ اولین کسی بود که وارد قطب جنوب شد. گروه اکتشافی کاپیتان اسکات یک ماه پس از وی وارد آن منطقه شد. او همچنین به سال ۱۹۲۶ با تیم اکتشافی خود، نخستین شخصی شد که با هواپیما از روی قطب شمال گذشت. آمونسن در ژوئن ۱۹۲۸ در طی یک عملیات نجات نوبیل با هواپیما عازم شد و ناپدید گشت. آمونسن اولین کسی بود که با گروه خود با کشتی هوایی از اقیانوس منجمد شمالی عبور کرد .
آمونسن در خانواده ای کشتی دار و ناخدا در بورگه نروژ زاده شد. پدرش ینس آمونسن بود و او فرزند چهارم خانواده بود. مادرش کوشید تا او را از پیشهٔ خانوادگیش - دریانوردی - دور نگاه دارد و او تا زمان مرگ مادرش یعنی تا ۲۱ سالگی از پرداختن به این کار پرهیز کرد. در این زمان دانشگاه پزشکی را رهاکرد و به دریانوردی پرداخت.
او میان سال های ۱۸۹۷–۱۸۹۹ یکی از هموندان گروه بلژیکی گسیل داشته به قطب جنوب بود. این گروه اعزامی را آدرین دوژرلاش رهبری می کرد و نخستین سفر زمستانی به قطب جنوب بود. کشتی آن ها در یخ گیر کرد و دشواری هایی همچون دچارشدن به بیماری اسکوربوت را برای خدمه اش پدید آورد ولی تجربه سودمندی را به آمونسن بخشید.
در ۱۹۰۳ آمونسن با کامیابی گذرگاه شمال غربی –میان دو اقیانوس اطلس و آرام را پیمود. آمونسن در روند این سفر از مردمان بومی نتسیلیک آموزه هایی را برای زندگی در قطب آموخت، برای نمونه بهره برداری از سگ های سورتمه. در ۱۹۰۵ و هنگامی که او در آلاسکا بود خبر استقلال نروژ از سوئد را شنید و گزارش کامیابی هایش را برای پادشاه تازهٔ نروژ هاکون هفتم فرستاد.