رساله فی تاثیر الزمان و المکان علی استنباط الاحکام

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] رسالة فی تاثیر الزمان و المکان علی استنباط الاحکام (کتاب). « رسالة فی تأثیر الزمان و المکان علی استنباط الأحکام»، حاصل قلم آیة الله شیخ جعفر سبحانی است که در سال ۱۴۱۸ ق به زبان عربی تألیف شده است. زمان و مکان و تأثیرات آن در اجتهاد یکی از مباحث مهم و قابل توجه است که هر فقیهی در استنباط احکام باید مد نظر قرارش بدهد. شاید بتوان امام راحل را در عصر جدید احیا کننده این نظریه برشمرد.
آیت اللّه شیخ جعفر بن علامه شیخ محمد حسین سبحانی اقبال تبریزی در سال ۱۳۴۷ ق در شهر تبریز چشم به جهان گشود. ایشان پس از فراغت از تحصیلات ابتدایی، در ۱۴ سالگی( ۱۳۶۱ ق) رهسپار مدرسه علمیه طالبیه تبریز گردید و به آموختن مقدمات علوم و سطوح پرداخت. در مهر ماه ۱۳۲۵ ش وارد قم شد و به تکمیل سطوح، همت گماشت. آیت الله پس از تکمیل سطوح عالیه در ۱۳۶۹ ق، به درسهای خارج فقه و اصول راه یافت و به خوشه چینی از محضر بزرگان پرداخت، در سال ۱۳۹۴ ق( ۱۳۵۴ ش) بر اثر اصرار فضلا و طلاب علاقمند حوزه، درس خارج فقه و اصول را تشکیل داد که تا کنون بحمد الله ادامه دارد. درس خارج اصول ایشان یکی از شاخصترین حلقه های درسی حوزه به شمار می رود. استاد معظم تا کنون چهار دوره کامل اصول و هر دوره در ۶ سال، تدریس نموده و هم اکنون پنجمین دوره آن را پشت سر می نهد.

[ویکی نور] رسالة فی تأثیر الزمان و المکان علی استنباط الأحکام، حاصل قلم آیت الله شیخ جعفر سبحانی است که در سال 1418 ق به زبان عربی تألیف شده است.
زمان و مکان و تأثیرات آن در اجتهاد یکی از مباحث مهم و قابل توجه است که هر فقیهی در استنباط احکام باید مد نظر قرارش بدهد.
شاید بتوان امام راحل را در عصر جدید احیا کننده این نظریه برشمرد.
مؤلف، کتاب را در سه فصل تنظیم کرده است:
فصل اول در تأثیرات زمان و مکان در استنباط احکام شرعیه می باشد.

[ویکی فقه] رساله فی تاثیر الزمان و المکان علی استنباط الاحکام (کتاب). « رسالة فی تأثیر الزمان و المکان علی استنباط الأحکام»، حاصل قلم آیة الله شیخ جعفر سبحانی است که در سال ۱۴۱۸ ق به زبان عربی تألیف شده است. زمان و مکان و تأثیرات آن در اجتهاد یکی از مباحث مهم و قابل توجه است که هر فقیهی در استنباط احکام باید مد نظر قرارش بدهد. شاید بتوان امام راحل را در عصر جدید احیا کننده این نظریه برشمرد.
آیت اللّه شیخ جعفر بن علامه شیخ محمد حسین سبحانی اقبال تبریزی در سال ۱۳۴۷ ق در شهر تبریز چشم به جهان گشود. ایشان پس از فراغت از تحصیلات ابتدایی، در ۱۴ سالگی( ۱۳۶۱ ق) رهسپار مدرسه علمیه طالبیه تبریز گردید و به آموختن مقدمات علوم و سطوح پرداخت. در مهر ماه ۱۳۲۵ ش وارد قم شد و به تکمیل سطوح، همت گماشت. آیت الله پس از تکمیل سطوح عالیه در ۱۳۶۹ ق، به درسهای خارج فقه و اصول راه یافت و به خوشه چینی از محضر بزرگان پرداخت، در سال ۱۳۹۴ ق( ۱۳۵۴ ش) بر اثر اصرار فضلا و طلاب علاقمند حوزه، درس خارج فقه و اصول را تشکیل داد که تا کنون بحمد الله ادامه دارد. درس خارج اصول ایشان یکی از شاخصترین حلقه های درسی حوزه به شمار می رود. استاد معظم تا کنون چهار دوره کامل اصول و هر دوره در ۶ سال، تدریس نموده و هم اکنون پنجمین دوره آن را پشت سر می نهد.
ساختار
مؤلف، کتاب را در سه فصل تنظیم کرده است: فصل اول در تأثیرات زمان و مکان در استنباط احکام شرعیه می باشد. فصل دوم در جایگاه زمان و مکان در احکام حکومتی است. فصل سوم در تأثیر زمان و مکان در فقه اهل سنت می باشد.
گزارش محتوا
مؤلف، می گوید: از آن جایی که زمان و مکان ظرف حوادث و اتفاقات هستند، فلذا از طرح آنها اراده ی مضروف می شود که به معنی تغیّر اسالیب و الگوهای زندگی و ظروف اجتماعی می باشد. پس واجب است مدخلیت زمان و مکان به معنی مذکور، در اجتهاد تفسیر گردد به طوری که تعارضی با اصول مسلمه در تشریع اسلامی به وجود نیاید. اشاره به دو اصل توسط ایشان لازم شمرده شده که عبارتند از:۱- از مراتب توحید، توحید در قانون گذاری و تشریع است به طوری که معتقد شویم قانون گذار و تشریع کننده ای غیر از خدای سبحان نیست. در سوره ی یوسف آیه ی ۴۰ می فرماید: إن الحکم إلا لله أمَرَ ألا تعبدوا إلا إیاه ذلک الدین القیم و لکن أکثر الناس لا یعلمون، مراد از حکم، حکم تشریعی می باشد که به قرینه ی« أمر ألا تعبدوا إلا إیاه»، فهمیده می شود.۲- اینکه پیامبر صلی الله علیه و آله ، خاتم پیامبران بوده و کتابش خاتم کتب و شریعتش خاتم شرایع است، پس حلالش حلال است تا روز قیامت و حرامش حرام است تا روز قیامت .این مطلب، در روایت زراره نیز قابل ملاحظه است که می گوید: پرسیدم از امام صادق علیه السلام در باره ی حلال و حرام، حضرت، در جواب فرمود:« حلال محمّد حلال أبداً إلی یوم القیامة لا یکون غیره و لا یجی ء غیره و حرامه حرام أبدا إلی یوم القیامة لا یکون غیره و لا یجی ء غیره». مؤلف، می فرماید: ظاهرا اولین اشاره کننده به تأثیر زمان و مکان در اجتهاد، محقق اردبیلی ( ره) است که جمله ای از وی گویای این عقیده می باشد. جمله ی معروف امام راحل نیز نشان از اعتقاد وی به این موضوع است که فرموده:« من معتقد به فقه رایج بین فقها بوده و به اجتهاد جواهری قائلم و این امری ناگزیر بوده، امّا بدین معنا نیست که فقه اسلامی توجهی به نیازهای زمانه ندارد، بلکه دو عنصر زمان و مکان تأثیری بسزا در اجتهاد دارند...». از علمای اهل سنت نیز اعتقاد به این نظریه به چشم می خورد، با این فرق که آنها مسائلی همچون قیاس ، استحسان ، مصالح مرسله و امثال آن را نیز دخیل می دانند. مؤلف، از استاد احمد زرقاء نقل می کند که گفته فقهای مذاهب اسلامی اتفاق نظر دارند که احکام با تبدل زمان متبدل می گردند.
← تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام
...

پیشنهاد کاربران

بپرس