رام موهان روی

راجا رام موهان روی ( به انگلیسی :Ram Mohan Roy؛ به بنگالی: রাজা রাম মোহন রায়؛ ۲۲ مه ۱۷۷۲–۲۷ سپتامبر ۱۸۳۳ ) فیلسوف، نویسنده، و مترجم اهل بنگال در دوران حکومت کمپانی هند شرقی بر هندوستان در اوایل قرن نوزدهم بود. او به غیر از بنگالی و سانسکریت به عربی، فارسی و انگلیسی نیز مسلط بود. رام موهان روی یکی از بنیانگذاران برهمو سماج ( Brahmo Sabha ) ، یک جنبش اصلاح طلبانه توحیدی آیین هندو، در ۱۸۳۰ بود و پیش از آن یک کنشگر جنبش اصلاحگرا اجتماعی - مذهبی در شبه قاره هند به شمار می رفت.
نفوذ وی در زمینه های سیاست، اداره عمومی، آموزش و دین در دوره خود مشهود بود. وی به تلاش برای لغو شیوه های ازدواج ساتی، کودک همسری، حقوق زنان و آموزش ملت شهرت دارد. [ ۱] او و همفکرانش قصد داشتند با برانداختن این خرافات و رسوم جاهلانه و اصلاح آیین هندو زمینهٔ رشد و ارتقای جامعهٔ هند را فراهم آورند. [ ۲]
رام موهان روی اهل یک خانواده برهمن بنگالی بود و در دانشگاهی اسلامی تحصیل کرد. او ابتدا زبان فارسی و عربی را آموخت و سپس به آموختن زبان سانسکریت روی آورد. گرایش زبانشناسی، وی را به آموختن زبان انگلیسی سوق داد. موهان ری در ۱۸۰۳، برای کار در شرکت هند شرقی بریتانیا به کلکته رفت. [ ۲]
او حین تحصیلاتش با فلسفه اسلامی و فلسفه غرب آشنا شد و به مطالعه ادیان دیگر پرداخت. می توان گفت که وی تقریباً تمام زندگیش را به مطالعه دربارهٔ ادیان دیگر خصوصاً اسلام و مسیحیّت اختصاص داد. از این رو در بیان دیدگاه هایش، از مجموع کتب عرفانی اوپانیشادها، مکتب ویدانته ادویته، شنکره، کلام و تصوف اسلامی و توحیدگرایی و خداگرایی مندرج در اسلام و مسیحیّت بهره برد. [ ۲]
رام موهان روی توسط اکبر دوم، امپراتور گورکانی، لقب «راجا» گرفت.
وی اولین نوشته خود را با نام «تحفه الموحّدین» در ۱۸۰۳ و به زبان فارسی منتشر و با این اثر، خود را به عنوان متفکّری آزاد از دین معرفی کرد. [ ۲]
وی در سال ۱۸۳۱ به انگلستان رفت و در بریستول درگذشت.
در سال ۲۰۰۴ در نظرسنجی بی بی سی، روی در رتبه ۱۰ از بزرگترین افراد بنگالی تاریخ قرار گرفت. [ ۳] [ ۴] [ ۵]
راجا رام موهان روی را «پدر هند جدید»[ ۶] و «منادی عصر جدید»[ ۷] نیز نامیده اند و از نظر بسیاری از مورخان او «پدر دوران رنسانس بنگال» است. [ ۸]