دوره ادو

دوره ادو ( به ژاپنی: 江戸時代, Edo jidai ) بخشی از تاریخ دوران پیشامدرن ژاپن است که از سال ۱۶۰۳ تا ۱۸۶۸ میلادی را در بر می گیرد. این دوره همچنین با نام دوره توکوگاوا نیز شناخته می شود. توکوگاوا ایه یاسو در سال ۱۶۰۳ قدرت را در دست گرفت و شوگون سالاری توکوگاوا را بنیان گذاری کرد. در پایه گذاری شوگون سالاری توکوگاوا، توکوگاوا ایه یاسو بیشترین بهره را از تلاش های اودا نوبوناگا و تویوتومی هیده یوشی برد و حکومتی را سامان داد که پانزده نسل قدرت را در اختیار داشت. او مرکز فرمانروایی خود را ادو ( توکیوی امروزی ) قرار داد. در این دوره کشور در میان بیش از دویست دای میو تقسیم شده بود. در دوره ادو ساموراییها بالاتر از کشاورزان و صنعتگران و بازرگانان، که مردم عادی به شمار می آمدند، قرار گرفتند. شوگون سالاران ادو تحت عنوان تجمل ستیزی قانون هایی را علیه مدل مو، لباس و آویزه های اضافی به تصویب رساندند.
دوره ادو به مدت دو قرن و نیم به طول انجامید. در این مدت اگر چه چندین شورش دهقانی و ناآرامی های گذرا پیش آمد اما به طورکلی حال و هوای صلح و آرامش و ثبات ویژگی این دوران بود. در دوره ادو کشور ژاپن به بیش از ۲۵۰ قلمروی فئودالی بزرگ و کوچک بنام هان تقسیم شده بود که هر کدام توسط یک دایمیو ( ارباب ) اداره می شد. مهمترین دایمیوی کشور شخص شوگون بود و نزدیک به یک چهارم زمین های کشور و تمامی معادن طلا و نقره و بندرها و شهرهای عمده هم مُلکِ شوگون شناخته می شد. [ ۱] شوگون سالاری توکوگاوا از طریق شبکه حکومت های خودمختار محلّی یا دایمیو ها ( امیران یا خان ها ) ، کشور ژاپن را اداره می کرد. با آن که دایمیوها در اصل خودمختار بودند، حکومت توکوگاوا با ایجاد یک شیوهٔ نظارت مؤثر کوشید تا از قدرت یافتن دایمیوها در حدی که آنان را برای حکومت مرکزی خطرناک سازد، جلوگیری کند. در سال ۱۶۳۵ حضور هر دو سال یک بار دایمیو در ادو ( توکیوی کنونی ) مقرر شد که سانکین کوتای خوانده می شد. این ترتیب موجب می شد که دایمیوها بیشتر درآمد خود را صرف رفت و برگشت از ملک اربابی خود تا ادو کنند. این هزینه به خصوص برای دایمیوهایی که قلمروشان از ادو فاصله بسیار داشت، خیلی سنگین تر بود. [ ۲]
سیاست حکمرانان در منع مسیحیت و بستن دروازه های ژاپن به روی جهان خارج، در پی گسترش مبلغان مسیحی در اوایل قرن هفدهم و از بیم آن که اینان زمینه ساز استعمار و استثمار غرب باشد در تحولات این دوره از تاریخ ژاپن اثر عمده داشت. ساکوکو به معنی کشور بسته یا در ترجمه واژه به واژه به معنای کشور در زنجیر یا با ارفاق بسیار به معنای سیاست درهای بسته است. ساکوکو سیاستی بود که در ژاپن در دوره ادو از سوی استبداد نظامی توکوگاوا اعمال می شد و هدف آن محدود و ممنوع کردن ارتباط و تجارت مردمان کشور ژاپن با اتباع خارجی بود. ورود خارجی ها و خروج ژاپنی ها می توانست مجازات مرگ را در پی داشته باشد. با این حال ساکوکو به معنی انزوای مطلق ژاپن نبود. اطلاعات مورد نیاز از طریق پادشاهی ریوکیو و دودمان جوسان به کشور وارد می شد. از لحاظ اقتصادی نیز علاوه بر دو منبع ذکر شده، ژاپن در جزیره مصنوعی دجیما واقع در ناگاساکی با هلند، در همان استان ناگاساکی با چین و کره و در هوکایدو با مردم آینو داد و ستد داشت. تدابیری که نخستین فرمانروایان توکوگاوا برای بقا و دوام حکومت خود در کار آوردند هم مؤثر بود و هم موفّق اما مانع از رشد طبیعی اقتصادی و اجتماعی ژاپن شد و باعث شد این کشور از تمدن صنعتی کشورهای اروپایی باز بماند. [ ۳]