دریای اریتره

دریای اِریتره نام باستانی پهنه دریایی است که امروزه دریای عرب نامیده می شود. دریای اریترا را هرودت برای بخش بزرگی از اقیانوس هند در کتاب های خود به کار برده است بعد از او جغرافیدانان غربی عموماً این نام را برای پهنه دریایی شمال اقیانوس هند به کار برده اند. در کتاب پریپلوس ( سفرنامه ) دریای آریترا یا رهنامه دریای اریتره مشخصات و شرح آن با جغرافیای منطقه قابل انطباق و سازگاری است. پژوهش دربارهٔ نام «دریای اریتره» نشان می دهد که برخلاف آنچه در ظاهر به نظر می آید، این واژه نه تنها یونانی نیست، بلکه نام شاهزاده ای ایرانی است
بنا به نوشته کتاب اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان اریترا یا اریتراس نام یک شاهزاده پارسی است که در مورد او افسانه ای مشهور نزد یونانیان ثبت شده است. واسماعیل رائین به نقل از کتاب دریای اریترا صفحه 48 ترجمه نسخه ویلفرد هاروی شوف که بر اساس نوشته آگاتارشید مورخ رومی نوشته شده است بیان نموده است که  : اریترا، مردی بود معروف به مال و ثروت زاده پارس فرزند میوزائوس اسم دریای اریترا ( شمال اقیانوس هند ) منسوب به او ست. در این دریا جزیره ای است که آن زمان او در این جزیره زندگی می کرد علت زندگی او در این جزیره واقعه ناگهانی است که در اثر حمله شیرها به گله مادیان او اتفاق افتاد. اگر جزیره مورد نظر را قشم و یا هرمز بدانیم با توجه به قرمز بئدن بخش وسیعی از سواحل این جزایر می تواند این سرخی نیز نامی باشد که به دریا داده شده است اما نظر آگاتارچید این است که نام اریترا از نام حاکم پارسی آن جزیره گرفته شده است. در کتاب پریپلوس که قدیمی ترین رهنامه دریایی است و سفرهای دریایی یک یونانی از اسکندریه تا خلیج فارس را در ۶۶ پاره شرح داده است دریای اریترا و جزایر پارسی آن مانند زنوبیان را شرح داده و سواحل خلیج فارس را مردمانی پارسی دانسته است. این سفرنامه به سال های بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلادی مربوط می شود. در این کتاب، شمال اقیانوس هند، دریای اریترا نامیده شده است؛ بنابراین در بسیاری از منابع و نوشته های غربی ها در قرن های ۱۴تا۱۸ نیز اقیانوس هند و دریای عرب کنونی ، دریای اریترا نامیده شده است. او در بخشی از سفرنامه خود گفته است ( دریای پارس ) خلیج فارس دریایی است که از اومانا ( امان ) به سوی غرب کشیده شده و در انتهای آن آپلوگوس ( اوبله ) قرار دارد و حاکم آن به عدالت مشهور است. این شهر که سعادتمندترین شهر است تجار هندی و پارسی و رومی کالاهای خود را در آن مبادله می کنند. اوبله بعدها از میان رفت و بصره جای آن را گرفت. بعضی ها اعتقاد دارند آبادان در واقع همان شهر تاریخی اوبله است. یقیناً اوبله ترجمه عربی از آپلوگوس است. آوپلوگوس یا اوپلو در سفرنامه پریپلوس شرح داده شده که در انتهای دریای پارس قرار دارد و مکان تقریبی آن شهر آبادان امروزی است. هرودوت از خلیج فارس نام نبرده ولی دریای سرخ را بنام خلیج عربی آورده است. هرودوت، مورخ یونانی، از دریایی به نام «اریتره» نام برده، همان نامی که بر اقیانوس هند و دریای عرب فعلی خلیج فارس و دریای عمان اطلاق می شده و از دو جزء مرکب «آری» ( آریا ) و «تره» به معنی آب و دریا تشکیل شده است». [ ۱]