دروازه شهر

دروازه شهر ( نیز: حصار شهر، برج و بارو، قلعه و مانند آن ) به هر مدخل یا دروازه ای که در دیوار شهر قرار دارد گفته می شود. درگاه یا پورت هم به همین معناست.
در گذشته شهرها محصور به حصار یا دیوار بوده اند و تردد به داخل یا خارج از شهرها از طریق دروازه های موجود در دیوار دور شهر صورت می گرفته است. تعداد دروازه های یک شهر بستگی به اندازه شهر و میزان رفت وآمد داشته است. دروازه به طور سنتی ساخته می شد تا دسترسی به شهر و خروج از آن توسط مردم، وسایل نقلیه، کالاها و حیوانات با کنترل صورت گیرد.
دروازه شهرها اهداف مختلفی مانند دفاع، امنیت، ایمنی، تجارت و کسب عوارض داشته اند و برای همین توسط نظامیان یا مقامات شهری اداره می شدند. دروازه شهر محلی برای نمایش انواع گوناگون اطلاعات عمومی مانند اطلاعیه های مالیاتی و عوارض، مقررات محلی و مطالب قانونی بوده اند. با توجه به نقش دفاعی دروازه ها، جنس آن ها محکم و تقویت شده بوده و با مجسمه ها و نقوشی تزئین می شده اند که هدف آن ها ارعاب بوده است. گاه سر بریده شده جنایتکاران یا دشمنان بر دروازه شهر آویخته می شده است.
دروازه های شهری در شهرهای قدیمی و تاریخی وجود داشته اند و در سراسر جهان نمونه های بسیاری از آن ها از دوران باستان تا حدود قرن ۱۹ میلادی ساخته و مورد استفاده قرار می گرفته است. معمولاً در بسیاری از شهرها، دروازه های شهر پس از زمان شروع مقررات منع رفت وآمد که اغلب شب هنگام بوده بسته می شده اند.
با افزایش ثبات و آزادی های مختلف، کارکرد برج و بارو و بالطبع دروازه های شهر به چالش کشیده شد و بسیاری از دیوارها تخریب یا رها شدند و به دنبال آن دروازه های شهری نیز حذف شدند. امروزه دیوارها و دروازه های شهری قدیمی به منظور حفظ آثار تاریخی نگهداری می شوند و معمولاً کاربرد گردشگری دارند. دروازه های قدیمی مانند باب الجلوس در فاس برای جلوگیری از تخریب، تعمیرات اساسی شده اند. افزایش ترافیک از عوامل تسریع کننده در تخریب و کنار گذاشتن دروازه ها بوده است.
• مصر: دروازه قاهره
• مراکش: Bab Agnaou از مراکش
• چین: Zhengyangmen و Deshengmen در پکن
• چین: دروازه چین در نانجینگ
• چین: شهر دروازه Jianshui
• هند: دروازه هند در بمبئی ( Maharashtra )
• هند: دیواره شهر جیپور در جیپور ( راجستان )
• هند: شهرستان دیواره و دروازه اورنگبد در اورنگبد ( Maharashatra )
• هند: شهرستان جداره کوتا در کتا ( راجستان )
• هند: , Darwaza در Bhadra قلعه های احمدآباد
• بین النهرین: دروازه ایشتار بابل
• ایران: دروازه قرآن در شیراز
• اسرائیل: دروازه قدیم اورشلیم
• ژاپن: دروازه راشومون در کیوتو
• ماکائو: Portas do Cerco - دروازه مرزی ماکائو با منطقه همسایه Zhuhai
• پاکستان: دیواره شهر لاهور
• کره جنوبی: دروازه های سئول از جمله: Namdaemun و Dongdaemun
• تایوان: دروازه شمال تایپه
• یمن: باب الیمن در صنعا