در محضر شیخ فضل الله نوری

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] در محضر شیخ فضل الله نوری (کتاب). در محضر شیخ فضل الله نوری، اسناد حقوقی عهد ناصری تالیف منصوره اتحادیه و سعید روحی است که به فارسی و مشتمل بر خلاصه معاملات و اسناد تنظیم شده در نزد شیخ فضل الله نوری که تحریر این اثر را از ربیع الثانی سال ۱۳۰۳ ه. ق شروع کرده و خلاصه فعالیت های خود را تا اواسط سال ۱۳۰۶ ه. ق در آن مندرج ساخته است.
با پیش گفتاری از علی آل داود و مقدمه ای دیگر آغاز می گردد و سپس به ذکر صورت ثبتی اسناد در سال های ۱۳۰۳، ۱۳۰۴، ۱۳۰۵ و ۱۳۰۶ ه. ق به ترتیب می پردازد.
گزارش محتوا
معاملات ثبت شده در این کتاب؛ شامل همه معاملات تهران نیست و فقط شامل اطلاعات یک محضر در مدت ۳ سال است. بدون شک معاملات مشابهی در محضر دیگر نیز انجام می گرفت. این قرارداد شامل خرید و فروش اجاره انواع ملک، خانه، دکان ، مزرعه ، مرتع و غیر،قرض ، و پرداخت بدهی، طلاق و انواع قراردادهای متفرقه دیگر؛ مانند قیمومت،وصیت ،موقوفات،شکایات و غیره بود. در اصل دو کتابچه وجود داشت و این کتابچه دوم است که مهر و امضاء ندارد؛ ولی در پایان هر معامله می نویسند که مهر شده و سجل دارد و پس از آن حروفی که احتمالا نوعی کد بوده آمده است، به این ترتیب: ذی م م ب ه ن یا ح ظ ع برای رجوع به اصل سند. گاه نوشته می شد سجل شده به مهر رسیده است به این علامت: ح س ا ت ا س. انواع معاملات مختلف در طبقات مختلف جامعه از غنی تا متوسط در تهران و بسیاری از نقاط دیگر کشور در این کتابچه ثبت شده است. و چون شیخ فضل الله از اهالی نور بود، بسیاری از معاملات بیرون از حوزه تهران و مربوط به ایالات شمالی به خصوص مازندارن می باشد. اطلاعات کتابچه، ما را با مسائل گوناگون حقوقی، اقتصادی، بضاعت مالی مردم، اعتقادات، آداب و رسوم، روابط خانوادگی جامعه ای که هنوز قوانین غربی و نفوذ مدرنیسم در آن چندان رسوخ نکرده بود، آشنا می سازد.
← فعالیت اقتصادی زنان
جزئیات مندرج در این کتابچه شامل نکات زیر است: ۱- خرید و فروش ۲- اجاره ۳- قرض و پرداخت بدهی ۴- ازدواج و طلاق ۵- متفرقات: قیمومیت، وصیت، موقوفات مفصل ترین بخش معاملات ثبت شده در این کتابچه مربوط به خرید و فروش انواع خانه، مزرعه، کاروانسرا، حمام، دکان و غیره در تهران و یا در ولایات بود که مصالحه یا مبایعه نامیده می شد.معاملات ثبت شده در این کتابچه گاه میزان داریی یک خانواده را نشان می دهند، مانند معامله ای بین عباس قلی خان سرتیپ پسر مرحوم مصطفی امیر تومان و مادر همشیره او با محمد مهدی خان سرتیپ برادر امیرتومان که شامل املاک، دهات خارج از تهران و مستغلات شهری از جمله چندین عمارت و دکان های متعدد و کاروانسرا بود.
ارقام مورد محاسبه
...

پیشنهاد کاربران

بپرس