دایی

هنوزم در ترکیه به کسی که قابل احترام و ابهت هست ویا بزرگ محله هست دایی میگن به دوست بزرگ سال ریش سفید هم دایی میگن بین ترکها اونایی که ترک هستن خودشون میدونن

آشکار است که با واژه "دوشیزه" نمی تواند یکی باشد، چون "duchesse" زنی را میگویند که "ازدواج" کرده است و این "دوشیزه" زنی را میگویند که هنوز همسرش را پیدا نکرده است.
خیلی خیلی پسوند "یزه" آشکار است که در "پاکیزه، دوشیزه، دایزه" می باشد.
این "دوشیزه" از "دوش" به همراه "یزه" ساخته شده است. "دوش" بن کنونی "دوشیدن" است.
این واژه همریشه و برابر "دختر" میباشد، چرا که "دختر" در گذشته "دوغدر" بوده است و "دوغ" و "دوش" و "دوشیدن" همه از "دوچ" می آیندکه زیر واژه "دوشیدن" به آن پرداختم.
پس این واژه "دوشیزه" و "دختر" یکی شان از "دوش" می آید یکی شان از "دوغ" می آید و در پایان هر دو شان از "دوچ" می آیند.
ما هم باور داریم که زبان "سانسکریت" خیلی از زبان "پارسی دری" کهن تر است!
پارسی دری واژه هایش از "اوستایی" یا "پارسی کهن" می آید که هم دوره با زبان "سانسکریت" است و در دیدگاه پیشینم سد بار گفتم که زبان "سنسکریت" و "اوستایی" و پارسی برای اینکه خیلی به هم نزدیک هستند یک خانواده زبان "هندو ایرانی" برایشان درست شده است!
واژه "برادر" در همه زبان های "هندو اروپایی" که "هندی" و "ایرانی" را هم در بر می گیرد، میباشد از یک زبان نیامده است و این ویژگی زبان های هندواروپایی است!
باز هم میگویم، هنوز روشن نشده است که سنسکریت کهن تر است یا اوستایی، و این دو زبان خیلی از نگاه تاریخی به هم نزدیک هستند و برای همین، سنسکریت و اوستایی را برادر هم میشمارند.
بله، زبان پارسی دری که زبانی است که امروزه زبان ما است، بچه زبان سنسکریت و زبان اوستایی است، این تنها باری بود که یک سخن درست از شما شنیده شد!
بِدرود!
( میدانم که همه این چرایی آوردن ها بیهوده است، ولی سر را گرم می کند! )

ما ای واژه را در زبان های "انگلیسی، آلمانی، پارسی. . . . " و دیگر زبان های "هندواروپایی" میبینیم.
اینکه واژه ای در زبان سنسکریت بوده است بدین سان نیست که پارسی از آن برداشته است!
زبان پارسی کهن، یا همان اوستایی، هم دوره با همین زبان "سنسکریت" است و واژگان بسیار زیادی با هم داشته اند و نمی توان گفت که کدام "زودتر" بوده است.
از برای همین، ما خانواده زبان دیگری به نام "هندو ایرانی" داریم که در آن زبان های "هندی" و "پارسی" میباشند و واژگان هَمسان بسیاری داشته اند و خیلی خیلی از نِگاه زبانی به هم نزدیک هستند.
2 - آیا دودل نیستی که این "عمو، عمه، خاله، دایی" در پارسی برابر دارند یا نه؟ ( با اینکه "دایی" پارسی است! )
"کاکا ( اَپدَر ) ، کاکی، دایزه" برابر های "عمو، عمه، خاله" هستند.
"خاله" برابر "دایزه" است، و این پسوند "یزه" یا "زه" که به "دا" چسبیده است را در "دوشیزه" میبینم. ( بیشتر برای زنان بِکار میرود )
3 - "پِدَر" نیز همانند "برادر" ریشه در همه زبان های هندواروپایی دارد و به هیچ روی، تنها در زبان هندی ریشه ندارد!
اینکه بگوییم "فلان واژه در فلان زبان ریشه دارد" نیاز به چرایی و پشتوانه دارد و نمیتوانیم همینگونه یک گزاره q ای را بگوییم بدون آنکه چرایی آن را بدانیم.
با نِگاه به بودن این زبان در "آلمانی، پارسی، انگلیسی، هندی" و با نِگاه به اینکه این واژگان نِماد های خانواده زبان "هندواروپایی" هستند، پَس این واژه نِمی تواند تنها در یکی از این زبان ها باشد. برای نمونه نمی تواند تنها از "پارسی" به همه شان رفته باشد یا تنها از "هندی" یا "آلمانی" یا. . . . .
4 - برای مادر، چرایی در 3 را دارم.
ولی اینکه چگونه از "آدا" ترکی به "اُم"عربی رسیدی برایم شگفت آور است و "دژآوند" و "مغلطه" هایی که بکار می بری باید به آنها و تو آفرین گفت.
"مَردِ حِسابی"، چگونه از "ada" به "om" می رسیم؟
اگر در "ترکی سومری" واژه "ama" هم بود باز هم نمیتوان به "om" رسید!
من تا به کنون چیزی به نام "ترکی سومری" نشنیده اَم ولی با جستجو در اینترنت می یابیم که این "ترکی سومری" ساخته شده از شما "پانترک" ها است ( سومری کجا و ترکی کجا )
5 - اینکه در ترکی واژه "قایین" به جای "برادر زن، برادر شوهر" می باشد، یک برتری به شمار نمی آید که هیچ، ولی اگر هم به شمار بیاید، در همین "فرتور" ( =عکس ) ای که فرستاده ای، شما "دایی اوغلو" را دارید، "دایی دوستو" را دارید، "دایی قیزی" را دارید، پس نمیخواهد اَلَکی گیر بِدَهید!
( زَبانِ مُقَدَسِ تُرکی! باور کنید زبان تنها برای گفتگو است و چیزی آسمانی نیست ها! )
6 - کدام " - َری" گفته که زبان پارسی برای "آقا و خانم" برابر ندارد؟ ( خب، آشکار است، خود تو! )
ما در پارسی به جای "آقا" واژه "بان" را داریم که یک "پسوند" نیز میباشد و بیشتر برابر "نگهدارنده، پاسبان" می باشد.
در پارسی به جای "خانم"، واژه "بانو" را داریم که برابر "درخشان، فروغ" می باشد که در اوستایی نیز بوده است. ( در فرتور زیر میبنید )
( اگر کسی یا خود تو بگوید که این واژه بانو ترکی است، با دمپایی می اندازم پی اَش! )
چه کسی گفته است که "سَرکار" برابر "کسی که کار و کلفتی می کند" است؟
این "کلفتی" رو در کجای این واژه دیدی؟
بنا بر "لغت نامه دهخدا" این واژه برابر "کارفرما" است و همچنین ما واژه "بانو" را داریم برابر "فروغ، درخشان" است که خیلی خیلی بزرگداشت بیشتری است.
همچنین، "خانم" برابر "خانِ مَن" نیست ( از کجات در آوردی؟ ) ، بنا بَر "لغت نامه دهخدا" و "فرهنگ معین" برابر "زن بزرگ زاده است" است که به گونه ای "مادینه" ( =مونث ) واژه "خان" است.
خود شما بگو، اینکه به آنها بگوییم "فروغ، درخشان" بیشتر خوششان می آید یا اینکه بگوییم "خان"؟
( مَردی یک دیدگاه دیگر بگذار! )
بِدرود!

پس آن نِگاه من که "داییدن" برابر "شیر دادن، پرستاری کردن" بوده نادرست بوده است.
ولی لغزش و نادرستی من در این بود که "دایه" را برابر "پرستار بچه" گرفتم که امروزه بکار می رود.
ولی از آنجا که این واژه از "دودن" می آید، و با نگاه به پسوند "ه" که همانند واژه "رنده" از "رندیدن" یک پسوند کنشگر/فاعل ساز است.
پس "دایه" انجام دهنده و کننده "دودن" برابر "به وجود آوردن" است که همان "به دنیا آوردن" می باشد.
پس "دایه" برابر "مادر" است نه "پرستار بچه".
پس اگر بخواهم روی هم رفته چیزی را بگویم، ما بن واژه ( =مصدر ) "دودن" را داشتیم که دارای بن کنونی "دای" بوده است ( در زدایش=ز - دای - ش می بینید )
به این واژه پسوند "ه" افزوده شد که در زبان ارمنی به شیوه "َک" بوده است و کنشگر و کننده همان بن واژه را می سازد.
پس "دایه" برابر "کنندهِ دودن" و یا "به وجود آورنده" است که همان "مادر" است.
واژه "دایی" نیز از همین "دایه" می آید.
از "دایه" واژه "دا" گرفته شده است که کوتاه شده ولی برابر آن است که در گویش ها و لهجه های ایران آن را میبینیم.
سپس، ما یک "ی" را به آن می افزاییم که کار آن در اینجا ساختن "واژه نزدیک به واژه پیش از خود" می باشد.
پس "دایی" برابر "نزدیک به دا ( یه ) " می باشد که خیلی آشکار است که "دایی" نزدیک به "مادر" است!
در پاسخ به کاربر /جلیل بخشی/ باید گفت که واژه "دا" در اوستایی برابر "به وجود آوردن، زاییدن" بوده است و از آن "دودن" و یا "داییدن" گرفته شدند برابر "به وجود آوردن" و واژه "دایه" را اگر ساختارش را بررسی کنیم برابر "به وجود آورنده" می باشد که همان "مادر" است.
از این "دایه" واژه "دا" ( نه آن "دا" پیشین ) که کوتاه شده "دایه" است گرفته شده که در لهجه های امروزی ایران نیز آن را میبینیم.
سپس "ی" به آن افزوده شده است که واژه ای هَموَند ( =نزدیک، مرتبط ) به آن واژه یا همان "دایه" ساخته می شود.
پس "دایی" برابر "نزدیک به دا ( یه ) " می باشد.
"دا" در اوستایی و خود اوستایی از همه زبان "ترکی" کهن تر هستند.
"دایانماک" از زبان "ترکی عثمانی" می آید که خیلی خیلی از اوستایی دیرتر آمده است.
اینکه "دایه" و "دایی" این اندازه از نگاه آوایی به هم نزدیک هستند و هم خودشان ( مادر و دایی ) این اندازه به هم نزدیک هستند و بررسی های بالا چرایی بهتری است یا "دایانماک" که برابر "تکیه کردن" است؟
از شما کاربران گرامی که این دیدگاه را میبینید خواهش میکنم که داوری کنید و بگویید کدام درست تر است!
این بود از دانسته هایی که تا ایندَم ( =الان ) درباره این واژه "دایی" و "دایه" و ریشه هایشان می دانیم.
بدرود!

کاربرد دیگری هم که دارد، این است که واژه کنشگر ( =فاعل ) بسازد. برای نمونه، لولاک از بن واژه لولام می آید.
پس دایاک هم شاید به همین شیوه است. "ی" میانی آن به شیوه میانجی کار کرده است برای آسانی گویش. پس دا بن کنونی بن واژه ای است.
یک چیز دیگر، این است که پسوند "اک" در زبان ارمنی امروزه که واژه کننده و کنشگر میسازد، این واژه هم ریشه و برابر است با پسوند "ه" در پارسی امروزی و "َگ" در زبان پهلوی است و دارای ریشه نیاایرانی است و در زبان اوستایی اگر نادرست نباشم در اوستایی برابر" َکَه" بوده است.
با دست آورده هایمان، می توانیم واژه دایه در پارسی را نیز بررسی کنیم. دایه، همانگونه که در واژه دایاک ارمنی دیدیم، از دو بخش "دا" و "ه" درست شده است و "ی" در اینجا میانجی است. در اینجا، "ه"، نام افزار ( اسم افزار ) می سازد.
یا به شیوه ساده تر، همانگونه که در رنده می بینیم، از دو بخش "رند" و "ه" درست شده است که "رند" از "رندیدن" می آید. پس رنده چیزی است که رندیدن را انجام می دهد.
پس در دایه، از دو بخش "دا" و "ه" درست شده است و "دا" باید بن کنونی بن واژه ( =مصدر ) ای باشد که دایه آن را انجام می دهد.
نخست آنکه، بن واژه "دا" باید چیزی مانند "داییدن" باشد.
خب دایه چه کاری را انجام می دهد؟پاسخ هایی که می توان داد یکی "پرستاری" و "شیردادن" هستند. پس می توان گفت که داییدن یا برابر شیر دادن است، یا برابر پرستاری کردن.
پس می توان گفت:
داییدن=پرستاری کردن یا شیر دادن
اکنون از شما می خواهم که برای یافتن چم ( =معنی ) درست این واژه، به من یاری برسانید. اگر هم خرده ای است، به من بگویید، شاید راه را نادرست آمده ام!
بدرود!

سری به واژه "دستور" که پارسی است بینداز. این تارنما برای آن برابر پارسی نوشته است ولی خود واژه پارسی است! بسیاری از واژگان را هم که پارسی نیستند را برابر پارسی نوشته است، پس پارسی هستند؟!
دایی اگر ترک هم باشد، از تقای به دایی دگرش یافته است نه از تایی به دایی! ( دیدگاه کاربر /مهران نصیر/ رو خوانده است و همان را نوشته است، پَدکه ( =در حالی که، پیشنهاد کاربر گرامی /فرتاش/ زیر گزاره "در حالی که" ) خود آن دیدگاه هم هیچ پشتوانه ای ندارد!
کاربر /. . . . /:
به نگاه، این دیدگاه یک پشتوانه ای دارد. ببینیم چیست؟:"ویکی پدیا"
دوست گرامی، اکنون می توان به همین سایت بروم و آن را ویرایش کنم و هر چیزی که می توانم را آنجا بنویسم!
ویکی پدیا هیچ زمان برای پشتوانه درستی نبوده و نمی تواند باشد!
کاربر /binam/:
دایه از دایانماق آمده است؟
"دایه کسی است که می توان به آن تکیه کرد، و ریشه ترکی دارد!" ( با گویش به شیوه دختر/پسر ای 5 ساله با آوای نرم و نازک! )
این سخن همانند آن بنده خدایی است که می خواست چنین بگوید:
"گولمک برابر خندیدن است و برابر باز شدن همانند گل است و گل در پارسی هم از همین گرفته شده است"
دوست گرامی، پشتوانه شما برای گفته ات چیست؟ من هم می توانم روی هوا یک چیزی بگویم، باید پشتوانه داشته باشد. پشتوانه درست به کنار، شما پشتوانه دروغ هم ندارید!
این واژه ریشه در زبان پهلوی "دایَگ" و در زبان های سانسکریت و ارمنی باستان نیز ریشه دارد. در ارمنی کنونی همین واژه "دایه"به شیوه dayak و در ارمنی باستان به شیوه dayeak است. ( زبان ارمنی گونه ای از زبان هندواروپایی است که هم خانواده است با زبان پارسی است و واژگان هم ریشه و یکسان زیادی دارند ) ( گویش دایه در زبان ارمنی dayak است ولی اگر این را درون ترگویه/ترجمه کننده ها بگذارید، برابری نمی دهند چون به نگارش ارمنی نیست، باید آن را به شیوه ارمنی اش بنویسید! )
همه این واژگان دارای ریشه و بن "دا" هستند که از این دا، واژه "دایی" ساخته شده است. پیوند واژه های دایه و دایی هم که آشکار است.
بر پایه سخن کاربران زیر همین واژه، دایزه در گویش اصفهانی ( که به گوشم نخورده است! ) ، دارای ریشه "دا" است که در "دایه" و "دایی" می بینیم و برابر خاله است که باز هم همسانی آن را با "دایه" می بینید!
بدرود!

ریشه این واژه "کَن" است به چم زن ( همریشه بودن کن، زن، ژن ) و پسوند کوچکساز "یز"؛ کنیز= زن کوچک، دختر، دختربچه.
پیوند دادن این واژه ها مانند قیز و دایه و. . . به یک کارواژه ( فعل ) کذایی در ترکی، از اوهام ساخته و پرداخته ی اندیشه های تک بعدی خودترک پنداران است وگرنه هرکسی که آشنایی حتا اندکی با زبان ترکی پیدا کرده پی می برد که حالت ترکی اینگونه است که به سادگی با چسباندن یک پسوند کارواژه ساز ماق یا لاماق به بسیاری از واژه ها و وامواژه ها، کارواژه می سازد، گل را وام گرفته گولماق=خندیدن را برسازی کرده، از دیوار، دووارماق=ایستادن، از گرم ( غرمه در سانسکریت ) قورماق=گرم کردن، تفت دادن را برسازی کرده و صدها مورد اینچنینی دیگر.