دانمارک

[ویکی شیعه] پادشاهی دانمارک کشوری در شمال اروپا و کوچکترین کشورِ منطقه اسکاندیناوی. پایتخت آن کپنهاگ است. جمعیت این کشور ۵٫۵ میلیون نفر و زبان رسمی آن دانمارکی است. دانمارک از اعضای مؤسس سازمان ملل و ناتو است. ۸۰٫۴ درصد مردم دانمارک مسیحی لوتری و ۳ تا ۴ درصد مسلمانند. شیعیان این کشور بیشتر لبنانی، عراقی، افغان و ایرانی اند. مسجد امام علی (ع) کپنهاگ بزرگترین مرکز تجمع شیعیان در دانمارک است.
دانمارک بخشی از اسکاندیناوی است. دانمارک، ۴۳٫۰۶۹ کیلومتر مربع مساحت دارد و از شرق به دریای بالتیک، از غرب به دریای شمال، از جنوب به کشور آلمان و از شمال به تنگه اسکاژراک محدود می شود. به دلیل شمار زیاد جزایر، دانمارک دارای خط طولانی ساحلی به درازای ۷٫۴۱۳ کیلومتر است. بیشتر نقاط دانمارک در نزدیکی ساحل دریا قرار دارند و بخش اعظم خاک آن را زمین های کشاورزی تشکیل می دهند.
مردم دانمارک از بازماندگان وایکینگ ها هستند که در طول قرن یازدهم میلادی بر کل اسکاندیناوی و شبه جزیره انگلیس حکمرانی می کردند. به همین دلیل دانمارکی ها از نظر فرهنگ و زبان اشتراکات زیادی با مردم سوئد و نروژ دارند.

دانمارک ( به دانمارکی: Danmark ) با نام رسمی پادشاهی دانمارک ( به دانمارکی: Kongeriget Danmark ) کشور فراقاره ای و نوردیک در اروپای شمالی است و پایتخت آن کپنهاگ است. دانمارک، بخش اصلی و پرجمعیت ترین کشور تشکیل دهنده قلمروی پادشاهی دانمارک است. جمعیت این کشور در سال ۲۰۱۹ حدود ۵٫۸ میلیون نفر برآورد شده است. زبان رسمی آن دانمارکی است. زبان های فاروئی، گرینلندی و آلمانی نیز به عنوان زبان های محلّی در این کشور رسمیت دارند. واحد پول این کشور کرون دانمارک است و با اینکه این کشور در سال ۱۹۷۳ به اتحادیه اروپا پیوسته اما به منطقه یورو نپیوسته است. ۸۰٪ مردم دانمارک مسیحی پروتستان هستند. درازای کشور دانمارک بر مبنای داده های جغرافیایی در بیشترین حالت ممکن ۳۶۴ کیلومتر است. [ ۱]
جزایر فارو و گرینلند بخشی از پادشاهی دانمارک به شمار می آیند اما به ترتیب در سال های ۱۹۴۸ و ۱۹۷۹ به آن ها خودگردانی اعطا شده است. دانمارک جنوبی ترین کشور اسکاندیناوی است و تنها مرزی زمینی که دارد با کشور آلمان است. یک تونل زیردریایی و پلی معلق به نام پل اورسوند، دانمارک را به سوئد متصل می کند.
دانمارک از اعضای مؤسس سازمان ملل و ناتو است. کشور دانمارک دارای دولت رفاه است و از نظر کم بودن اختلاف درآمد مردم، در رتبه اول جهان قرار دارد. دانمارک از نظر درآمد سرانه در رتبه هفتم جهان قرار دارد و در بررسی های سالانه، مردم آن همواره به عنوان یکی از شادترین ملتهای جهان انتخاب می شوند و همچنین در سال ۲۰۱۶ شرکت یونیورسام با انتشار شاخص سالانه شادی، کشور دانمارک را در رتبه نخست شادترین و راضی ترین نیروی کار در دنیا قرار داد. این کشور به عنوان کشوری با کمترین فساد اداری در جهان به شمار می آید.
پرچم این کشور که شامل یک صلیب سپید در میان آن است قدیمی ترین پرچمی در جهان است که از سال ۱۸۲۱ تا به حال استفاده می شود. صلیب سفید این پرچم را در پرچم کشورهای انگلستان، سوئد، نروژ، فنلاند و ایسلند هم می توان دید.
کشور پادشاهی دانمارک بعد از کشور ژاپن دارای قدیمی ترین خاندان پادشاهی است. دانمارک دو سرود ملی دارد: یکی سرود شهروندان ( با نام سرزمینی است دوست داشتنی ) و دیگری سرود سلطنتی ( به نام شاه کریستیان نزد دکل رفیع ایستاد ) .
دانمارک از حدود ۱۲٬۵۰۰ سال پیش مسکونی بوده و پیشینه کشاورزی در این سرزمین به ۳۹۰۰ پیش از میلاد بازمی گردد.

دانمارک (Denmark)
موقعیت. کشور پادشاهی دانمارک در اروپای غربی و در شبه جزیرۀ ژوتلند قرار دارد. از شمال به پهناب اسکاگراک، از شرق به پهناب کاتگات و تنگۀ اورسوند و دریای بالتیک از جنوب به آلمان و از غرب به دریای شمال محدود است. مساحت این کشور ۴۳,۱۰۰ کیلومتر مربع است و شهر کپنهاگ (کوپنهاگن) پایتخت آن است.سیمای طبیعی. دانمارک، کوچک ترین کشور اسکاندیناویایی، سرزمین پست و همواری است که درازای آن از جنوب (مرز آلمان) تا شمال به ۳۰۰ کیلومتر بالغ می شود. کرانه های شرقی آن از خلیجکها، بریدگی ها، و جزایر ساحلی بسیاری که شمارشان به ۴۸۳ می رسد (۹۷ جزیرۀ آن مسکونی است) تشکیل شده و کرانه های غربی را نیز مرداب های ساحلی متعددی چون آبکندهای رینگ کوبینگ و لیم فیورد (آبدرۀ لیم) تشکیل داده است. آبکند لیم فیورد که از خلیجک نیسوم در غرب شروع می شود، رو به شرق از کنار شهر اولبور می گذرد و پس از طی عرض کشور به پهناب کاتگات می پیوندد، و بخش نوردیلان را از بخش های جنوبی کشور جدا می کند. خلیجک های اولبور و اورهوس و شبه جزیرۀ دیورسلان از عمده ترین عوارض کرانه های شرقی اند و جزیره های شلان، فون، لولان، فالستر، بورنهولم، لسو و بسیاری جزایر دیگر، که در آب های ساحلی دور و نزدیک قرار دارند، جزیی از خاک دانمارک به شمار می آیند. ارتفاع میانگین این کشور حدود ۳۰ متر است و بلندترین نقطۀ آن، یدینگ اسکووهوی، با ۱۷۳ متر ارتفاع در نواحی شرقی شبه جزیرۀ ژوتلند جا دارد. رودخانه های دانمارک کوتاه و پر آب اند و جلگه های سبز و خرم آن از کشتزارها و چراگاه های وسیع پوشیده شده است. دانمارک از نظر اداری به چهارده بخش تقسیم می شود و شهرهای مهم آن عبارت اند از کپنهاگ هیلرود، نیکوبینگ فالستر، رینگ کوبینگ، اورهوس، ویبورگ، و اولبور (اولبورگ). اقلیم این کشور معتدل مایل به سرد است و جریان های اقیانوس اطلس هوای آن را در اعتدال نگه می دارد. تابستان هایش گرم و پرباران و نواحی شرقی آن از بخش های غربی خشک تر است. میانگین دمای شهر کپنهاگ در دی ماه۰.۵ درجۀ سانتی گراد، و در تیرماه ۱۷ درجه سانتی گراد است، و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۶۵۰ میلی متر می رسد. حدود دوسوم از اراضی دانمارک زیر کشت است و مساحت جنگل های آن به۱۰.۵ درصد از مساحت کشور را بالغ می شود. جنگل های این کشور از نوع درختان سوزنی، بلوط، قان و زبان گنجشک است. حیات وحش آن به آهو و پستانداران کوچکی چون روباه، سنجاب، و خرگوش منحصر می شود.
اقتصاد. دانمارک امروزی کشوری صنعتی است، ولی کشاورزی اهمیت دیرین خود را در اقتصاد این کشور همچنان حفظ کرده است و حدود دوسوم از اراضی آن و یک ششم از نیروی کار این کشور در این بخش مشغول اند. فرآورده های دامی و لبنی جزو مهم ترین محصولات صادراتی دانمارک است. دانمارک از نظر صنعت شیلات موقعیت ممتازی دارد و از این نظر در ردیف پانزده کشور درجۀ یک جهان است و صید سالانۀ آن به ۱.۵میلیون تن بالغ می شود. منابع و معادن زیرزمینی دانمارک رو به پایان نهاده و به گرانیت و رس، سنگ گچ و کائولین منحصر شده است. حدود نیمی از سوخت مورد نیاز این کشور از منابع نفت و گاز دریای شمال به دست می آید و میزان ذخیرۀ آن به حدود یک میلیارد بشکه نفت و ۱۰۰میلیارد متر مکعب گاز طبیعی بالغ می شود. تولید الکتریسیتۀ دانمارک حدود ۳۵میلیارد کیلووات ساعت است که حدود ۶.۵میلیارد کیلووات ساعت از آن با توربین های بادی تولید می شود و مازاد بر مصرف داخلی به آلمان و سوئد صادر می شود. دانمارک در زمینۀ صنعت نیز کشور پیش رفته ای است و سیمان، فولاد، ماشین آلات، تجهیزات حمل ونقل، مواد غذایی، مواد شیمیایی، کاغذ، لوازم منزل، منسوجات، مصنوعات چوبی، نفت تصفیه شده، ابزارهای الکتریکی و اپتیک از مهم ترین فرآورده های صنعتی آن است. مساحت جنگل های دانمارک حدود ۴۱۵هزار هکتار است و تولید چوب و الوار آن به ۱.۵میلیون متر مکعب بالغ می شود.
حکومت و سیاست. حکومت دانمارک سلطنتی مشروطۀ چندحزبی با یک مجلس قانون گذاری است. ملکه مارگارت دوم (زادۀ ۱۹۴۰) از ۱۹۶۷ مقام سلطنت دانمارک را برعهده دارد. مجلس قانون گذاری دانمارک ۱۷۹ نماینده دارد که برای دوره های چهارساله انتخاب می شوند، و رهبر حزب حائز اکثریت در مجلس را ملکۀ دانمارک به سمت نخست وزیری و تشکیل هیئت دولت منصوب می کند.
مردم و تاریخ. جمعیت دانمارک حدود۵,۵۶۴,۲۱۹ نفر است (۲۰۱۱) وتراکم نسبی آن به۱۲۹.۱ نفر در کیلومتر مربع می رسد. روند افزایش جمعیت دانمارک۰.۳ درصد است و دانمارکی ها ۹۷ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می دهند. ۹۱ درصد از مردم آن پروتستان اند و ۸۵ درصدشان در شهرها زندگی می کنند و زبان رسمی آنان دانمارکی است. میانگین امید به زندگی در دانمارک ۷۸ سال است و ۹۹ درصد از بزرگ سالان آن باسوادند. دانمارکیها یا شاخه ای از توتوهای اسکاندیناویایی، نخستین ساکنان این سرزمین بوده اند. آنان در یورش وایکینگها به انگلستان و فرانسه شرکت کردند و در مقابل پیشروی فرانکها به سوی شمال به سختی ایستادند. هارولد کبوددندان، پادشاه ژوتلند، (۹۱۰ـ۹۸۵م) از اشاعۀ مسیحیت در آن سرزمین حمایت کرد و پسرش اسوئین نیز انگلستان را فتح کرد و امپراتوری مقتدری بنا نهاد که تا دو نسل دوام آورد. سرزمین های سوئد و نروژ به توصیه و خواست شاه دانمارک، اتحادیۀ کالماررا در مقابله با اتحادیه هانساییتشکیل دادند و سرزمین واحدی را از ۱۳۹۶ تا ۱۵۲۳ پدید آوردند. نزاع های مذهبی و جنگ های داخلی سال های ۱۵۳۴ تا ۱۵۳۶ به جداشدن کلیسای دانمارک از کلیسای رم و پیروزی پیروان مارتین لوترانجامید و به این ترتیب آیین پروتستان در دانمارک رسمیت یافت و اموال بسیاری از کاتولیک ها مصادره شد. شرکت دانمارک در جنگ های ۳۰ ساله به زوال کشور مزبور منجر شد. کریستیان چهارم(۱۵۷۷ـ۱۶۴۸) برای تجدید قدرت دانمارک و تسلط دوبارۀ آن بر دریای بالتیک بسیار کوشید و در ۱۶۴۵ مرزهای دانمارک را تثبیت کرد، ولی در رویارویی با قدرت روزافزون سوئد کاری از پیش نبرد و دامنۀ تسلط دانمارک به نروژ و ایسلند منحصر شد. جنگ فردریک ششم با انگلستان به جدایی نروژ از دانمارک در سال ۱۸۱۵ منجر شد و کریستیان نهم در ۱۸۶۵، ناحیۀ اشلسویگ و هولشتاینواقع در شمال آلمان را تصرف کرد. این عمل به جنگ میان دانمارک، پروس، و اتریش منجر شد و ناحیۀ مزبور دوباره به تصرف پروس درآمد. دانمارک در جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ـ۱۹۱۸) بی طرفی خود را حفظ کرد و در جنگ جهانی دوم از ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵ به تصرف آلمان نازی درآمد. ایسلند که تا آن زمان در تصرف دانمارک بود، در ۱۹۴۴ از این کشور جدا شد و استقلال خود را اعلام کرد دانمارک پس از پایان جنگ، به سرعت رو به ترقی نهاد، در ۱۹۷۳ به جامعۀ اروپا پیوست و با چهارده کشور دیگر در ۱۹۹۵ اتحادیۀ اروپا را تأسیس کرد. جزایر فارو، یا به گویش دانمارکی فروئرنه، واقع در اقیانوس اطلس و شمال مجمع الجزایر بریتانیا با مساحت ۱,۴۰۰ کیلومتر مربع و نیز جزیرۀ بزرگ گروئنلند (گرینلند)در اقیانوس شمالگانبا مساحت ۲,۱۷۵,۶۰۰ کیلومتر مربع و با مرکزیت اداری شهر نوکیا گودهبجزو کشور دانمارک هستند و هر دو به شیوه خودگردان داخلی اداره می شوند.