زبان گرینلندی ( گرینلندی: kalaallisut ) یکی از زبان های اسکیمو - آلیوت است که توسط ۵۷ هزار نفر در گرینلند و دانمارک صحبت می شود. این زبان بسیار به زبان های اینوئیت در کانادا مانند اینوکتیتوت نزدیک است.
بیشتر دایره واژگان گرینلندی از زبان نیااسکیمو - آلیوت منشأ می گیرند. گرینلندی از آغاز استعمار دانمارک از سده ۱۸ با خط لاتین نوشته می شود و از آن پس وام واژگان بسیاری را از زبان دانمارکی و اخیراً از انگلیسی پذیرفته است.
گویش اصلی و غالب این زبان، کالالیسوت یا گرینلندی غربی از ژوئن ۲۰۰۹ به عنوان زبان رسمی توسط منطقه خودمختار گرینلند انتخاب شده است. هدف دولت گرینلند از این کار مقابله با زبان وارداتی دانمارکی بود. گرینلندی معیار بر پایه لهجه مرکزی گویش غربی که در نوک، پایتخت گرینلند و مناطق پیرامون آن رایج است، ایجاد شده است. گویش های دیگر آن به نام تونومیسوت یا گرینلندی شرقی و اینوکتون یا گرینلندی شمالی شناخته می شوند.
گرینلندی با مهاجرت اقوام توبی در سال های ۱۲۰۰ به گرینلند وارد شد. زبان هایی که پیش از این در گرینلند تکلم می شدند ناشناخته هستند. نخستین توصیفات از گرینلندی مربوط به سال های ۱۶۰۰ است. با ورود مبلغان دانمارکی در اوایل قرن هجدهم و آغاز استعمار دانمارک در گرینلند، تدوین واژه نامه ها و کتاب های دستور زبان گرینلندی آغاز شد. مبلغی به نام پاول اگید نخستین فرهنگ لغت گرینلندی را در سال ۱۷۵۰ و اولین کتاب دستور زبان آن را در سال ۱۷۶۰ نوشت.
از استعمار دانمارک در سده ۱۷۰۰ تا ابتدای حکومت داخلی گرینلند در سال ۱۹۷۹، گرینلندس فشار فزاینده ای را از طرف زبان دانمارکی تجربه کرد. در دهه ۱۹۵۰ سیاست های زبانی دانمارک جهت تقویت دانمارکی بود و آموزش پس از ابتدایی و کارهای رسمی به زبان دانمارکی انجام می شد.
از سال ۱۸۵۱ تا ۱۹۷۳، گرینلندی با املایی پیچیده که توسط مبلغ زبان شناس، ساموئل کلاینشمیت ابداع شده بود، نوشته می شد. در سال ۱۹۷۳، دستور خط تازه ای با هدف نزدیک کردن نوشتار به زبان گفتاری، که از زمان کلاینشمیت تغییر قابل توجهی کرده بود، معرفی شد. این اصلاحات مؤثر بود و در سال های پس از آن، نرخ سواد در گرینلند بسیار بالا رفته است.
یکی دیگر از تحولاتی که باعث تقویت زبان گرینلندی شده است، سیاست «گرینلندی سازی» جامعه گرینلند است که با توافق نامه قانون داخلی در سال ۱۹۷۹ آغاز شد. این سیاست با تبدیل زبان گرینلندی به زبان رسمی آموزش، روند سابق را که باعث به حاشیه رفتن آن شده بود، معکوس کرد و در پی آن گرینلندی به تنها زبانی تبدیل شده است که در دوران ابتدایی به دانش آموزان آموزش داده می شود و این بدین معنی است که کودکان دانمارکی زبان نیز در گرینلند ابتدا به گرینلندی آموزش می بینند. گرینلندی اکنون چندین رسانه خبری اختصاصی دارد: رادیو ملی گرینلند و رادیو گرینلند، که برنامه های تلویزیونی و رادیویی را در گرینلند ارائه می دهد. روزنامه سرمیتسیاق نیز از سال ۱۹۵۸ به زبان گرینلندی منتشر می شود. این روزنامه در سال ۲۰۱۰ با روزنامه آتواگاگدلیوتیت/گرونلندزپوستن ( تأسیس در ۱۸۶۱ ) ادغام شد و یک انتشارات بزرگ به زبان گرینلندی را تشکیل داد. [ ۴] [ ۵]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبیشتر دایره واژگان گرینلندی از زبان نیااسکیمو - آلیوت منشأ می گیرند. گرینلندی از آغاز استعمار دانمارک از سده ۱۸ با خط لاتین نوشته می شود و از آن پس وام واژگان بسیاری را از زبان دانمارکی و اخیراً از انگلیسی پذیرفته است.
گویش اصلی و غالب این زبان، کالالیسوت یا گرینلندی غربی از ژوئن ۲۰۰۹ به عنوان زبان رسمی توسط منطقه خودمختار گرینلند انتخاب شده است. هدف دولت گرینلند از این کار مقابله با زبان وارداتی دانمارکی بود. گرینلندی معیار بر پایه لهجه مرکزی گویش غربی که در نوک، پایتخت گرینلند و مناطق پیرامون آن رایج است، ایجاد شده است. گویش های دیگر آن به نام تونومیسوت یا گرینلندی شرقی و اینوکتون یا گرینلندی شمالی شناخته می شوند.
گرینلندی با مهاجرت اقوام توبی در سال های ۱۲۰۰ به گرینلند وارد شد. زبان هایی که پیش از این در گرینلند تکلم می شدند ناشناخته هستند. نخستین توصیفات از گرینلندی مربوط به سال های ۱۶۰۰ است. با ورود مبلغان دانمارکی در اوایل قرن هجدهم و آغاز استعمار دانمارک در گرینلند، تدوین واژه نامه ها و کتاب های دستور زبان گرینلندی آغاز شد. مبلغی به نام پاول اگید نخستین فرهنگ لغت گرینلندی را در سال ۱۷۵۰ و اولین کتاب دستور زبان آن را در سال ۱۷۶۰ نوشت.
از استعمار دانمارک در سده ۱۷۰۰ تا ابتدای حکومت داخلی گرینلند در سال ۱۹۷۹، گرینلندس فشار فزاینده ای را از طرف زبان دانمارکی تجربه کرد. در دهه ۱۹۵۰ سیاست های زبانی دانمارک جهت تقویت دانمارکی بود و آموزش پس از ابتدایی و کارهای رسمی به زبان دانمارکی انجام می شد.
از سال ۱۸۵۱ تا ۱۹۷۳، گرینلندی با املایی پیچیده که توسط مبلغ زبان شناس، ساموئل کلاینشمیت ابداع شده بود، نوشته می شد. در سال ۱۹۷۳، دستور خط تازه ای با هدف نزدیک کردن نوشتار به زبان گفتاری، که از زمان کلاینشمیت تغییر قابل توجهی کرده بود، معرفی شد. این اصلاحات مؤثر بود و در سال های پس از آن، نرخ سواد در گرینلند بسیار بالا رفته است.
یکی دیگر از تحولاتی که باعث تقویت زبان گرینلندی شده است، سیاست «گرینلندی سازی» جامعه گرینلند است که با توافق نامه قانون داخلی در سال ۱۹۷۹ آغاز شد. این سیاست با تبدیل زبان گرینلندی به زبان رسمی آموزش، روند سابق را که باعث به حاشیه رفتن آن شده بود، معکوس کرد و در پی آن گرینلندی به تنها زبانی تبدیل شده است که در دوران ابتدایی به دانش آموزان آموزش داده می شود و این بدین معنی است که کودکان دانمارکی زبان نیز در گرینلند ابتدا به گرینلندی آموزش می بینند. گرینلندی اکنون چندین رسانه خبری اختصاصی دارد: رادیو ملی گرینلند و رادیو گرینلند، که برنامه های تلویزیونی و رادیویی را در گرینلند ارائه می دهد. روزنامه سرمیتسیاق نیز از سال ۱۹۵۸ به زبان گرینلندی منتشر می شود. این روزنامه در سال ۲۰۱۰ با روزنامه آتواگاگدلیوتیت/گرونلندزپوستن ( تأسیس در ۱۸۶۱ ) ادغام شد و یک انتشارات بزرگ به زبان گرینلندی را تشکیل داد. [ ۴] [ ۵]
wiki: زبان گرینلندی