واژه نامه، [ ۱] فرهنگ، [ ۲] دیکسیونر[ ۳] ( به فرانسوی: dictionnaire ) یا دیکشِنِری ( به انگلیسی: dictionary ) یا گاهی لغت نامه یا فرهنگ لغت یا فرهنگ واژگان، کتابی است که در آن معانی واژه های یک، دو، یا چند زبان همراه با توضیحات مربوط به ریشه، تلفظ، یا اطلاعات دیگر مربوط به واژه ها به ترتیب حروف الفبای زبان یا زبان هایی معیّن گردآوری می شوند.
واژه نامه با دانش نامه تفاوت دارد. در یک {واژه نامه} معمولاً، تنها به معنای واژه ها اکتفا می شود و اطلاعات دیگری ( نظیر تاریخچه و ریشهٔ آن ها ) داده نمی شود. افزون بر این، در واژه نامه ها تنها به واژه های عمومیِ یک زبان اشاره می شود، و اسم های خاص ( مانند نام های جای ها و کسان ) کمتر نوشته می شود. با این حال، مرز دقیقی بین واژه نامه و دانشنامه نمی توان تعیین کرد، و برخی کتاب ها به نوعی در هر دو طبقه جا می گیرند؛ مانند واژه نامهٔ دهخدا.
پیر بوردیو هر فرهنگ لغتی را حاوی سوگیری می داند و در این رابطه بر این عقیده است که تمام فرهنگ نامه ها، اعم از جامعه شناسی، انسان شناسی، فلسفه و غیره، اغلب زورگویانه هستند. او علت این امر را این می داند که آن ها در تظاهر به توصیف، در واقع به برخی واژه ها مشروعیت می دهند. او فرهنگ نامه ها را ابزارهایی می داند برای ساخت واقعیتی که مدعی ثبت آن اند، و مدعی است آن ها می توانند مؤلفان و مفاهیمی را که وجود ندارند به وجود بیاورند و، برعکس، دربارهٔ مفاهیم یا مؤلفانی که وجود دارند خاموش بمانند. [ ۴]
تاکنون فرهنگ لغات متعددی در ایران نوشته شده است. از مهم ترین فرهنگ های یک زبانهٔ فارسی، به ترتیبِ تاریخِ تألیف، می توان به این ها اشاره کرد:
• لغت فرس
• فرهنگ قَوّاس
• فرهنگ وفائی
• فرهنگ تحفةالاحباب
• فرهنگ میرزا ابراهیم
• مؤیدالفضلا
• فرهنگ سُروری
• فرهنگ جهانگیری
• فرهنگ جعفری
• برهان قاطع
• فرهنگ رشیدی
• فرهنگ شعوری
• فرهنگ عباسی
• غیاث اللغات
• برهان جامع
• فرهنگ انجمن آرای ناصری
• فرهنگ ناظم الاطبا
• فرهنگ معیار جمالی
• فرهنگ آنندراج
• فرهنگ نظام
• فرهنگ نوبهار
• لغت نامهٔ دهخدا
• فرهنگ فارسی عمید
• فرهنگ فارسی معین
• فرهنگ سخن
• فرهنگ جامع زبان فارسی
• فرهنگ موضوعی فارسی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفواژه نامه با دانش نامه تفاوت دارد. در یک {واژه نامه} معمولاً، تنها به معنای واژه ها اکتفا می شود و اطلاعات دیگری ( نظیر تاریخچه و ریشهٔ آن ها ) داده نمی شود. افزون بر این، در واژه نامه ها تنها به واژه های عمومیِ یک زبان اشاره می شود، و اسم های خاص ( مانند نام های جای ها و کسان ) کمتر نوشته می شود. با این حال، مرز دقیقی بین واژه نامه و دانشنامه نمی توان تعیین کرد، و برخی کتاب ها به نوعی در هر دو طبقه جا می گیرند؛ مانند واژه نامهٔ دهخدا.
پیر بوردیو هر فرهنگ لغتی را حاوی سوگیری می داند و در این رابطه بر این عقیده است که تمام فرهنگ نامه ها، اعم از جامعه شناسی، انسان شناسی، فلسفه و غیره، اغلب زورگویانه هستند. او علت این امر را این می داند که آن ها در تظاهر به توصیف، در واقع به برخی واژه ها مشروعیت می دهند. او فرهنگ نامه ها را ابزارهایی می داند برای ساخت واقعیتی که مدعی ثبت آن اند، و مدعی است آن ها می توانند مؤلفان و مفاهیمی را که وجود ندارند به وجود بیاورند و، برعکس، دربارهٔ مفاهیم یا مؤلفانی که وجود دارند خاموش بمانند. [ ۴]
تاکنون فرهنگ لغات متعددی در ایران نوشته شده است. از مهم ترین فرهنگ های یک زبانهٔ فارسی، به ترتیبِ تاریخِ تألیف، می توان به این ها اشاره کرد:
• لغت فرس
• فرهنگ قَوّاس
• فرهنگ وفائی
• فرهنگ تحفةالاحباب
• فرهنگ میرزا ابراهیم
• مؤیدالفضلا
• فرهنگ سُروری
• فرهنگ جهانگیری
• فرهنگ جعفری
• برهان قاطع
• فرهنگ رشیدی
• فرهنگ شعوری
• فرهنگ عباسی
• غیاث اللغات
• برهان جامع
• فرهنگ انجمن آرای ناصری
• فرهنگ ناظم الاطبا
• فرهنگ معیار جمالی
• فرهنگ آنندراج
• فرهنگ نظام
• فرهنگ نوبهار
• لغت نامهٔ دهخدا
• فرهنگ فارسی عمید
• فرهنگ فارسی معین
• فرهنگ سخن
• فرهنگ جامع زبان فارسی
• فرهنگ موضوعی فارسی
wiki: فرهنگ لغت