[ویکی فقه] این تعبیر کنایه از امام غایب در عصر غیبت است.
در سخنان پیشوایان معصوم علیهم السّلام دربارۀ فواید امام غایب، طی تشبیه زیبایی، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در دوران غیبت، به آفتاب پشت ابر تشبیه شده است. نخست، در بیان نورانی رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و اله و سلم، آن گاه ششمین پیشوای شیعیان، امام صادق علیه السّلام و سرانجام در بیانی نورانی از واپسین حجت الهی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به این تشبیه زیبا، اشاره شده است که به آن ها می پردازیم:
← روایتی از پیامبر
بی گمان این تشبیه، از روی حکمت بوده است؛ ازاین رو دانشوران شیعه در بیان این تشبیهات، نکته های ارزشمندی را یادآور شده اند که این جا فقط به برخی از آن ها اشاره می کنیم:۱. خورشید، در منظومۀ شمسی محور و مرکز است. امام زمان علیه السّلام نیز در منظومۀ زندگی انسان ها محور، و اساس است.۲. خورشید، در مجموعۀ هستی دارای فواید پرشماری است که فقط یکی از آن ها نور افشانی است. امام زمان علیه السّلام نیز در نظام آفرینش دارای فواید پرشماری است که فقط بهرۀ اندکی از آن، وابسته به آشکاری او است.۳. ابر، چهرۀ خورشید را برای زمینی ها می پوشاند؛ ولی هرگز زمین را تاریک نمی کند. پرده غیبت نیز فقط انسان ها را از دیدار مستقیم حضرت محروم می کند و هرگز مانعی بر نور افشانی او بر مردمان نخواهد شد.۴. ابری شدن، از عوارض زمین و زمینیان است، نه خورشید؛ غیبت نیز نتیجه رفتار انسان ها است.۵. ابر، فقط برای کسانی مانع است که زیر آن باشند. اگر کسی بر جاذبه زمین غالب شد و از ابرها بالا رفت، دیگر ابر مانع او نخواهد بود. در غیبت نیز اگر کسی بر جاذبه های دنیایی چیره و غالب شد و آن گونه که شایسته است، تعالی یافت، ممکن است از پرده غیبت فراتر رفته، به دیدار آن خورشید پنهان نایل شود.۶. در بهره مندی از خورشید، میان افرادی که خورشید را باور کرده اند و افرادی که منکر او هستند، تفاوتی نیست. در بهره مندی از فواید تکوینی امام نیز بین منکر و قائل به امام فرقی نیست.۷. فقط مردمی در انتظار راستین کنار رفتن ابرها به سر می برند که به فواید خورشید آگاهی کامل دارند. در دوران غیبت نیز معرفت به امام، باعث حقیقی تر شدن انتظار می شود.۸. فقط انسان های کور، از نور افشانی خورشید محرومند؛ همان گونه که فقط انسان های کوردل منکر نور وجود پیشوای معصوم و از آن بی بهره هستند.بنابراین شکی نیست که میزان بهره مندی موجودات از آفتاب عالم تاب در زمانی که چیزی حایل نباشد، بیشتر و کامل تر است؛ اما این بدان معنا نیست که وجود پرده بر روی خورشید، تمام یا بیشتر بهره مندی ها را از بین ببرد؛ بلکه این مانع، فقط برخی از فواید را از میان برده یا کم می کند.وجود ظاهری امام در عصر حضور و ظهور نیز به معنای آن است که تمام منافع امام می تواند به مردم برسد. حال اگر چیزی مانع رسیدن فیض های کامل امام به دیگران شود، بدان معنا نیست که وجود او بی فایده است. وجود امام در پس پردۀ غیبت، به همان میزان مفید است که وجود او در زندان های حاکمان ستمگر دارای فایده بود. البته بین زندان غیبت و زندان حاکمان مستبد، تفاوت های فراوانی است؛ ولی هر کدام به نوعی مانع رسیدن فیض کامل امام به عالم وجود و انسان ها می شوند.فشرده سخن این که مسالۀ غیبت، فلسفۀ ضرورت وجود امام معصوم علیه السّلام را نقض نمی کند؛ زیرا امام معصوم در حال غیبت وجود دارد و فواید او هم به دیگران می رسد. فقط بخشی از فواید او است که در اثر تقصیر خود مردم در حال غیبت به آنان نمی رسد؛ ولی وجود او حجت را بر همگان تمام کرده است و این، خود مردم هستند که می بایست با ایجاد آمادگی لازم شرایط را برای ظهور آن حضرت فراهم کنند.
عناوین مرتبط
امامت حضرت مهدی( علیه السلام) ، فواید امام غایب .
در سخنان پیشوایان معصوم علیهم السّلام دربارۀ فواید امام غایب، طی تشبیه زیبایی، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در دوران غیبت، به آفتاب پشت ابر تشبیه شده است. نخست، در بیان نورانی رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و اله و سلم، آن گاه ششمین پیشوای شیعیان، امام صادق علیه السّلام و سرانجام در بیانی نورانی از واپسین حجت الهی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به این تشبیه زیبا، اشاره شده است که به آن ها می پردازیم:
← روایتی از پیامبر
بی گمان این تشبیه، از روی حکمت بوده است؛ ازاین رو دانشوران شیعه در بیان این تشبیهات، نکته های ارزشمندی را یادآور شده اند که این جا فقط به برخی از آن ها اشاره می کنیم:۱. خورشید، در منظومۀ شمسی محور و مرکز است. امام زمان علیه السّلام نیز در منظومۀ زندگی انسان ها محور، و اساس است.۲. خورشید، در مجموعۀ هستی دارای فواید پرشماری است که فقط یکی از آن ها نور افشانی است. امام زمان علیه السّلام نیز در نظام آفرینش دارای فواید پرشماری است که فقط بهرۀ اندکی از آن، وابسته به آشکاری او است.۳. ابر، چهرۀ خورشید را برای زمینی ها می پوشاند؛ ولی هرگز زمین را تاریک نمی کند. پرده غیبت نیز فقط انسان ها را از دیدار مستقیم حضرت محروم می کند و هرگز مانعی بر نور افشانی او بر مردمان نخواهد شد.۴. ابری شدن، از عوارض زمین و زمینیان است، نه خورشید؛ غیبت نیز نتیجه رفتار انسان ها است.۵. ابر، فقط برای کسانی مانع است که زیر آن باشند. اگر کسی بر جاذبه زمین غالب شد و از ابرها بالا رفت، دیگر ابر مانع او نخواهد بود. در غیبت نیز اگر کسی بر جاذبه های دنیایی چیره و غالب شد و آن گونه که شایسته است، تعالی یافت، ممکن است از پرده غیبت فراتر رفته، به دیدار آن خورشید پنهان نایل شود.۶. در بهره مندی از خورشید، میان افرادی که خورشید را باور کرده اند و افرادی که منکر او هستند، تفاوتی نیست. در بهره مندی از فواید تکوینی امام نیز بین منکر و قائل به امام فرقی نیست.۷. فقط مردمی در انتظار راستین کنار رفتن ابرها به سر می برند که به فواید خورشید آگاهی کامل دارند. در دوران غیبت نیز معرفت به امام، باعث حقیقی تر شدن انتظار می شود.۸. فقط انسان های کور، از نور افشانی خورشید محرومند؛ همان گونه که فقط انسان های کوردل منکر نور وجود پیشوای معصوم و از آن بی بهره هستند.بنابراین شکی نیست که میزان بهره مندی موجودات از آفتاب عالم تاب در زمانی که چیزی حایل نباشد، بیشتر و کامل تر است؛ اما این بدان معنا نیست که وجود پرده بر روی خورشید، تمام یا بیشتر بهره مندی ها را از بین ببرد؛ بلکه این مانع، فقط برخی از فواید را از میان برده یا کم می کند.وجود ظاهری امام در عصر حضور و ظهور نیز به معنای آن است که تمام منافع امام می تواند به مردم برسد. حال اگر چیزی مانع رسیدن فیض های کامل امام به دیگران شود، بدان معنا نیست که وجود او بی فایده است. وجود امام در پس پردۀ غیبت، به همان میزان مفید است که وجود او در زندان های حاکمان ستمگر دارای فایده بود. البته بین زندان غیبت و زندان حاکمان مستبد، تفاوت های فراوانی است؛ ولی هر کدام به نوعی مانع رسیدن فیض کامل امام به عالم وجود و انسان ها می شوند.فشرده سخن این که مسالۀ غیبت، فلسفۀ ضرورت وجود امام معصوم علیه السّلام را نقض نمی کند؛ زیرا امام معصوم در حال غیبت وجود دارد و فواید او هم به دیگران می رسد. فقط بخشی از فواید او است که در اثر تقصیر خود مردم در حال غیبت به آنان نمی رسد؛ ولی وجود او حجت را بر همگان تمام کرده است و این، خود مردم هستند که می بایست با ایجاد آمادگی لازم شرایط را برای ظهور آن حضرت فراهم کنند.
عناوین مرتبط
امامت حضرت مهدی( علیه السلام) ، فواید امام غایب .
wikifeqh: آفتاب_پشت_ابر